Brytyjski okręt podwodny HMS E9 I wojna światowa - Pierwsza flaga 'Jolly Roger'
|
Brytyjski okręt podwodny HMS E9 na francuskiej pocztówce. The British submarine HMS E9 on a French postcard.
|
HMS E9 był jednym z 55 okrętów podwodnych typu 'E', zbudowanych w latach 1913-1916 przez 13 (!) stoczni brytyjskich.
E9 powstał w stoczni Vickers w Barrow. Budowę jego rozpoczeto 1 czerwca 1912 roku, zas do służby wszedł na parę tygodni
przed wybuchem I wojny światowej. Jego pierwszym dowódcą został Lieutnant Commander Max HORTON, uprzednio
dowodzący okrętem podwodnym HMS D6, a późniejszy admirał Sir Max Kennedy HORTON (1883-1951), od 1940 roku
Admiral and Flag Officer Submarines.
Max Kennedy HORTON (1883-1951)
|
HMS E9 przeszedł do historii Royal Navy jako pierwszy okręt podwodny, który
wracając do bazy wywiesił piracką flagę, tzw. 'Jolly Roger'. Stało się to po
spektakularnym sukcesie, jakim było zatopienie niemieckiego krążownika SMS HELA
w dniu 13 września 1914 roku, 6 mil na SSW od Helgolandu. Był to zarazem
pierwszy sukces brytyjskiego okrętu podwodnego w I wojnie światowej.
Kolejny sukces M.K. HORTONA i jego jednostki miał miejsce trzy tygodnie później, 6
października, gdy udało mu się storpedować i zatopić niemiecki niszczyciel S.116.
Wydarzenie to miało miejsce w rejonie Borkum Riff (ujście rzeki Ems). Za te dwa
zwycięstwa M.K. HORTON otrzymał odznaczenie Distinguished Service Order (DSO).
15 października 1914 wypłynął z Harwich w towarzystwie bliźniaczych E1 i E11. Celem
ich było przedarcie się przez Sund na Bałtyk i wzmocnienie sił rosyjskich.
Przeszedł Sund w półzanurzeniu i szczęśliwie dotarł do Lipawy po tygodniowym rejsie, 22 października. Przemarsz ten
spowodował jednak konieczność dokonania pewnych remontów, których dokonano w Rewalu.
Od jesieni 1914 operował na Bałtyku, współdziałając z flotą rosyjską i bazując przez pierwsze miesiące w Rewalu.
W maju 1915 kilkakrotnie próbował atakować jednostki niemieckie (8.V. niszczyciele S.120 i S.123, 10.V krążownik
pancerny ROON, okręt podwodny U 26, statki INDIANOLA i INKULA). Sukcesy nadeszły 5 czerwca - tego dnia zatopił
statek z węglem DORA HUGO STINNES 12 i uszkodził niszczyciel S.148. Wielkim sukcesem było storpedowanie i
ciężkie uszkodzenie na wodach Zatoki Gdańskiej niemieckiego krążownika pancernego SMS PRINZ ADALBERT (2 lipca).
Okręt ten później został zatopiony przez bliźniaczy HMS E8.
Szczęśliwy dla E9 okazał się październik 1915: 18. zatopił dwa statki z rudą żelaza ( PERNAMBUCO i SOEDERHAM), a 19.
dwa kolejne (DALAFVEN i JOHANNES RUSS). W roku 1915 M.K. HORTONA odwołano do Wielkiej Brytanii, gdzie objął
dowództwo dużego okrętu podwodnego HMS J3, a później nadzorował budowę pierwszego na świecie monitora podwodnego
HMS M1.
W 1916 i 1917 E9, z paroma swoimi bliźniakami, kontynuował działania na bałtyckich szlakach komunikacyjnych Niemiec, nie
odnosząc jednak sukcesów.
4 kwietnia 1918 roku został zatopiony przez własną załogę w wodach Zatoki Fińskiej, półtorej mili od Helsinek (wtedy
Helsingfors), aby nie wpadł w ręce niemieckie. Wrak okrętu podnieśli Finowie w sierpniu 1953 i pocięli na złom.