|
|
|
|
|
INTERNETOWY MAGAZYN NAUTOLOGICZNY
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Katastrofa hydroplanu "Westpreussen" Bartosz Grabowski & Piotr Mierzejewski -
|
|
|
|
|
Pomnik Marynarzy w sopockim Parku Północnym pierwotnie upamiętniał ofiary katastrofy niemieckiego wodnosamolotu. Fotografia: Bartosz Grabowski.
|
|
---------"Gazeta Toruńska" 11 lutego 1913 roku informowała: "Latawiec wojskowy, na którego budowę składały się całe Prusy Zachodnie i który nosił stąd nazwę Westpreussen, już nie istnieje. Latawiec wybierał się w piątek do Słupska. Wobec niepomyślnego wiatru wrócił pod Wejherowem do Gdańska. W okolicy Sopot złamało się nagle skrzydło i cały aparat wpadł w morze z wysokości 150 metrów. Porucznik Janetzky i maszynista Dieckmann znaleźli śmierć w nurtach. Pogruchotany latawiec przywieziono do Gdańska." Ten sam dziennik w numerze z 1 czerwca 1913 zamieścił krótką notatkę o treści: "Ciało kapitana Janetzkiego, który stał się ofiarą nieszczęśliwego wzlotu latawca „Westpreussen” wyłowiono z morza w pobliżu ulicy sopockiej. Maszynisty Dittmanna, który również znalazł śmierć w nurtach morskich dotychczas nie znaleziono." W obu cytatach zachowaliśmy oryginalną pisownię. Czytelnikom zaskoczonym terminem latawiec wojskowy wyjaśniamy, że dziennikarzowi chodziło w tym wypadku o dwupłatowy wodnosamolot (hydroplan) typu Albatros WMZ. -
|
|
Dwumiejscowe dwupłatowe wodnosamaloty typu Albatros WMZ produkowane były w latach 1911-1913 przez niemiecką firmę Albatroswerke G.m.b.H. Flugzeugfabr. u. Fliegerschule w Johannisthal koło Berlina. -
|
|
|
|
Depesza Agencji Reutera o katastrofie lotniczej w rejonie Sopotu, zamieszczona przez brytyjski dziennik "The Scotsman" nazajutrz po tym wydarzeniu. -
|
|
Francuski dziennik "Feuille d'Avis de Neuchatel" z numerze z 8 marca 1913 r. informację o katastrofie podał na 10. stronie. -
|
|
|
"Westpreussen" (powyżej) różnił się od innych maszyn typu Albatros WMZ obecnością herbu Prus Zachodnich na sterach kierunku i napisem WESTPREUSSEN umieszczonym na dolnym płacie. -
|
|
-------Tragiczna katastrofa "Westpreussen" upamiętniona została pomnikiem odsłoniętym w Sopocie 28 czerwca 1914 roku. Dzieje tego pomnika przedstawia w skrócie tekst cytowany poniżej, a zamieszczony na portalu polskaniezwykla.pl:
"W sopockim Parku Północnym, niedaleko Zatoki Sztuki stoi duży lecz dość skromny głaz z przymocowaną doń kotwicą. Powszechnie znany jest jako Pomnik Marynarzy, tymczasem…"
"Historia pierwsza opowiada, że tak naprawdę jest to pomnik katastrofy lotniczej, jaka zdarzyła się nad wodami Zatoki Gdańskiej 7 lutego 1913 r. Do morza runął tu dwupłatowiec ze zlokalizowanej niedaleko Pucka lotniczej stacji badawczej niemieckiej marynarki. Ciał załogi samolotu nigdy nie odnaleziono a półtora roku później odsłonięto poświęcony im pomnik. Do głazu, oprócz kotwicy przymocowano tablicę o treści: „Pamięci kapitana Janetzkyego i starszego bosmanmata maszynisty Dickmanna, którzy 7 lutego 1913 r. zginęli w katastrofie hydroplanu „Westpreussen”.
"Po II wojnie tablicę usunięto. Historia druga opowiada o tym, że głaz z kotwicą kojarzył się nowym władzom miasta z morzem, więc postanowiono poświęcić go marynarzom przymocowując doń nową tablicę o treści „1939 – 1945. Marynarzowi polskiemu, który nie szczędził krwi ani sił za Polskę Ludową silną na morzu. ZUWZ ONID”. Fundatorem był protoplasta ZBOWid-u, czyli Związek Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację."
"Historia trzecia to czasy nam najbliższe oraz pojawienie się na pomniku nowej, apolitycznej i zdekomunizowanej tablicy. Aktualnie poświęcony jest „Marynarzom polskim, którzy nie szczędzili krwi ani sił w walce o Polskę silną na morzu”. -
|
|
|
|
|
|
Pierwotny napis (z 1914 roku) na tablicy o treści "Den Gedenken an Kapitänleutnant Jenetzky und Maschinistenmaat Dieckmann, verunglückt am 7 Februar 1913 mit Wasserflugzeug Westpreussen" czyli "Pamięci kapitana Jenetzky'ego i mata maszynisty Dieckmanna, którzy 7 lutego 1913 r. zginęli w katastrofie wodnosamolotu Westpreussen" został zastąpiony po II wojnie światowej tablicą z napisem "1939-1945. Marynarzowi Polskiemu, który nie szczędził krwi, ani sił za Polskę Ludową silną na morzu, ZUWZ ONID." Fotografia: Bartosz Grabowski.
|
|
|
|
|
|
Opublikowano: 22 września 2016
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|