|
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
REGINA MARGHERITA
- Włoski pancernik (predrednot) - I wojna światowa -
|
|
| |
|
|
|
|
Włoski pancernik REGINA MARGHERITA poszedł na dno wieczorem 11 grudnia 1916 roku z większością załogi.
Stara włoska pocztówka, sprzed pierwszej wojny światowej.
The Italian pre-dreadnought battleship REGINA MARGHERITA struck two mines on the night of December 11, 1916.
A majority of the crew of 945 went down with the ship, but 270 were saved. Old postcard.
|
| |
---------Włoski pancernik (tzw. predrednot) REGINA MARGHERITA bywa uważany, podobnie jak i jego bliźniak BENEDETTO BRINN, za protoplastę
krążowników liniowych. Wynika to z faktu, że jego konstruktor, inżynier okrętowy i minister rządu włoskiego Benedetto Brinn (1833-1898), aby uczynić
prędkość okrętu poważnym atutem i zachować silne uzbrojenie artyleryjskie, poważnie ograniczył jego opancerzenie. Budowę okrętu rozpoczęto w
listopadzie 1898 roku w stoczni marynarki w La Spezia, pół roku po śmierci jego projektanta. Jego następcy wprowadzili od razu istotne zmiany w
uzbrojeniu - zamiast planowanych 4 dział 305 mm i 12 dział 203 mm, zamontowano 4 działa 305 mm, 4 - 203 mm, 12 - 152 mm i 20 - 76 mm. Okręt
wodowany 30 maja 1901, ukończony w kwietniu 1904, nosił imię pierwszej królowej Włoch, Margherity, żony króla Umberto I. Pancernik powszechnie
uznawano za niezwykle udaną jednostkę, o bardzo dużych walorach nautycznych.
|
---------Do roku 1910 pancernik REGINA MARGHERITA był okrętem flagowym Floty Śródziemnomorskiej. Gdy
29 września 1911 roku rozpoczęła się wojna między Włochami a Turcją, zwana wojną trypolitańską, okręt wchodził
w skład 3. dywizjonu II eskadry Regia Marina. Z powodu trwającego właśnie remontu, przedłużonego przez
przypadkową eksplozję, nie brał udziału w początkowej fazie konfliktu.
--------Pancernik wrócił do linii z początkiem roku 1911, dołączając do II eskadry, bazującej w Tobruku. Razem z
pozostałymi jednostkami eskadry uczestniczył w operacji w Dardanelach i na Dodekanezie.
--------W listopadzie 1912 roku, podczas pierwszej wojny bałkańskiej, znalazł się w zespole floty włoskiej,
podejmującej interwencję w Turcji.
--------Przed wybuchem pierwszej wony światowej dokonano częściowego przezbrojenia okrętu - 4 działa kalibru
203 mm zastąpiono 4 działami kalibru 152 mm. Identyczną "operację" przeprowadzono na bliźniaczym
BENEDETTO BRIN. Zmian tych nie zdążył już odnotować Bruno Weyer w swoim Taschenbuch der Kriegsflotten
za rok 1914. Stąd w tym katalogu znaleźć można następującą charakterystykę pancernika: wyporność -13400 ton;
prędkość - 20,2 węzłów; uzbrojenie (kaliber w centymetrach) - 4 x 30,5 L/40, 4 x 20,3 L/45, 12 x 15 L/40, 20 x
7,6 i 2 x 4,7, 4 wyrzutnie torpedowe 45 cm; wymiary - 130 x 23,8 x 8,3 m; załoga 820 ludzi; maszyny parowe o
mocy 20500 KM; dwie śruby napędowe; opancerzenie (stal Harvey'a, w mm) - pokład 40-80, burty 80-150, wieże
artylerii głównej 152-200, stanowisko dowodzenia 150; zapas węgla 1000 (maksymalnie 2000) ton; zasięg -
5000 Mm. Tradycyjnie poniekąd, inne źródła podawały później odmienne dane. Przykładowo: według Jane's
Fighting Ships of World War I: wyporność - 13427 ton; zasięg 10000 Mm przy prędkości 10 węzłów; załoga -720
ludzi.
|
|
Królowa Margherita
(1851-1926)
|
| |
| |
----------Nie było dane pancernikowi wziąć udziału w jakiejkolwiek bitwie morskiej, mimo iż uczestniczył w wojnie trypolitańskiej, pierwszej wojnie
bałkanskiej i pierwszej wojnie światowej. Podczas tej ostatnie, 11 grudnia 1916 roku idąc z Valony (w jęz. albańskim - Vlorë) w godzinach wieczornych, o
21.20 wpadł na dwie miny, postawione przez niemiecki okręt podwodny UC 14, i rozerwany eksplozją poszedł szybko na dno. Wraz z nim zginęła większość
załogi, gdyż zły stan morza poważnie utrudnił akcję ratunkową prowadzoną przez niszczyciele.
---------Włoska admiralicja równo miesiąc wstrzymywała się z podaniem komunikatu o poniesionej stracie. Oficjalna i bardzo zwięzła informacja o zatonięciu
okrętu i liczbie 675 ofiar śmiertelnych opublikowana została dopiero 12 stycznia 1917 roku. Parę dni później prasę obiegła wiadomość, że wśród ofiar
katastrofy znalazł się generał porucznik Oreste Bandini, dowódca włoskiego korpusu ekspedycyjnego w Albanii.
------- -Z pancernikiem REGINA MARGHERITA wiąże się niezwykła historia greckiego poławiacza gąbek, który na trwałe wpisał się w historię freedivingu:
---------"Ten grecki rybak zapewne nigdy nie przypuszczał, że nazwisko jego stanie się prawdziwą legendą, punktem zwrotnym w historii nurkowania na
bezdechu. Jest rok 1913. Haggi Statti ma 35 lat, kiedy zostaje zaproszony na pokład REGINA MARGHERITA, okrętu włoskiej marynarki wojennej,
zakotwiczonego w zatoce Picadia, przy wyspie Karpatos. Ma za zadanie wydobyć kotwicę statku, która utknęła na dnie morza, na głębokości
siedemdziesięciu pięciu metrów. W zamian prosi o niewielką kwotę i pozwolenie na łowienie rybu za pomocą materiałów wybuchowych (...)."
----------"Lekarz okrętowy oraz lekarz główny, Giuseppe Musengo, nie do końca wierzyli w niezwykłe umiejętności Haggi Stattiego. Statti rzeczywiście nie
wyglądał na supermana: był chudy i słabo umięśniony (przy wzroście 175 centymetrów ważył tylko 60 kilogramów), miał podwyższone tętno (między 80 a 90
uderzeń na minutę), rozedmę lewego płuca i dziurę w jednym bębenku (drugiego bębenka nie miał w ogóle). Jednak, co najbradziej zdumiewające, gdy
przebywał poza wodą, nie potrafił wstrzymać oddechu dłużej niż przez minutę."
----------"Niemniej jednak wszyscy okoliczni mieszkańcy twierdzili, że Haggi Statti potrafi przebywać pod wodą nawet siedem minut, i że wiele razy
docierał docierał do dna położonego na głębokości stu metrów. Pomagał sobie przy tym ciężkim kamieniem, który ciągnął go w dół, wracał zaś na
powierzchnię, podciągając się na linie przymocowanej do tego właśnie kamienia."
--------"W końcu Haggi Statti zaskoczył wszystkich niedowiarków. Po kilku dniach poszukiwań, prowadzonych na głębokości 60 do 80 metrów, odnalazł
kotwicę REGINA MARGHERITA, wracając z głębokości 76 metrów po zanurzeniu trwającym około trzech minut."
---------"Zeznania wszystkich świadków, drobiazgowe raporty medyczne oraz potwierdzenie prawdziwości tego wydarzenia można znaleźć w archiwach
Muzeum Historycznego Włoskiej Marynarki Wojennej w Rzymie."
--------"Doktor Musengo, pełen podziwu i zdumienia, pisał wówczas: 'Statti wracał z każdego nurkowania o własnych siłach. Zawsze jeszcze miał dość energii,
by wskoczyć samodzielnie do łódki i potrząsając głową, oczyścić z wody uszy i noc. Potrafi dotrzeć na głębokość 110 metrów, a także przebywać na
głębokości 30 metrów przez około siedem minut." (tłum. Janusz Ochab).
--------Wrak pancernika zlokalizowano na Adriatyku w rejonie Valona (Vlorë) latem 2005 roku.
|
| |
BIBLIOGRAFIA
Gardiner, R. & Gray, R. (eds). 1979. Conway's All the World's Fighting Ships: 1860-1905. - Conway Maritime Press, Annapolis.
Hocking, Ch. 1994. Dictionary of Disasters at Sea During the Age of Steam. - Naval & Military Press Ltd .
Hovgaard, W. 1971. Modern History of Warships. - Taylor & Francis, London.
Pellizari, U. & Tovaglieri, S. 2009. Podręcznik freedivingu. - Tłumacz: Janusz Ochab. Wielki Błękit sp. z o.o., Warszawa.
Weyer, B. 1911. Taschenbuch der Kriegsflotten. XII. Jahrgang 1911. - J.F. Lehman's Verlag, München.
Weyer, B. 1914. Taschenbuch der Kriegsflotten. XV. Jahrgang 1914. - J.F. Lehmann's Verlag, München.
Italian Battleship hit Mine; 675 drowned. - The New York Times z 13 stycznia 1917.
Gen. Bandini drowned. - The New York Times z 15 stycznia 1917.
|
Opublikowano 5 grudnia 2010 roku
© dr Piotr Mierzejewski
|
| |
____________________________________________
FACTA NAUTICA
dr Piotr Mierzejewski hr. Calmont
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
PIN-UP GIRLS
i morze
|
Marija Petkovic
Święta, która uratowała
okręt podwodny
|
|
|
|
|
|
|
|
