| |
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
USS CAPELIN (SS 289)
- Amerykański okręt podwodny typu 'BALAO' - II wojna światowa -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
Amerykański okręt podwodny USS CAPELIN zniknął bez śladu z całą załogą w grudniu 1943 roku ...
|
|
| |
--------O zatonięciu okrętu podwodnego USS CAPELIN amerykańska opinia publiczna dowiedziała się dopiero po dwóch latach od jego zaginięcia. Lakoniczny
komunikat Departamentu Marynarki, opublikowany 6 grudnia 1945 roku, informował, że jednostkę utracono w grudniu 1943 na Morzu Celebes. Okoliczności
tego wydarzenia pozostają jednak do dziś nieznane.
---------Z powojennej analizy japońskich dokumentów dowiedziano się nieomal tyle co nic. Jedyna wiadomość, która mogłaby coś wnieść, pochodzi z 23
listopada 1943 i mówi ona, że w okolicach wyspy Harmahera, w zatoce Kaoe, w pozycji 01º34'N i 123º07'E atakowano amerykański okręt podwodny.
Kontakt był jednak bardzo słaby i działania przerwano. Amerykański okręt podwodny USS BONEFISH był przekonany, że natknął się na USS CAPELIN 2
grudnia 1943 w pozycji 01º14'N i 123º50'E. Relację dowódcy USS BONEFISH z tego spotkania przytacza Clay Blair ("Ciche zwycięstwo", Warszawa
2001, wyd. Magnum, tłum. Leszek Erenfeicht):
|
---------"2 grudnia spotkaliśmy się z CAPELINEM [ ... ] płynącym na zachód, jakieś 10 Mm od wybrzeża. Zauważył
nas z 5 Mm i natychmiast zanurzył się. Przedstawiłem mu się przez hydrolokator i używając jego przydomka
"Steam", powiedziałem o konwoju. Dodałem, że wynoszę się z tego rejonu i zostawiam mu wszystko, co zostało z
konwoju, a sam płynę dalej na swój patrol. Potwierdził odbiór wiadomości także przez hydrolokator. Odpłynąłem i
więcej już go nie widziałem."
---------O spotkaniu z USS CAPELIN w cieśninie Makassar informował także inny amerykański okręt
podwodny, USS BOWFIN.
---------Trudno jest nawet w przybliżeniu określić rejon zaginięcia USS CAPELIN. W swój drugi i zarazem
ostatni patrol wyszedł w środę 17 listopada 1943 z portu Darwin (Australia). Miał za zadanie szukać
nierzyjaciela na wodach Morza Moluckiego i Celebes, w zatoce Kaoe (wyspa Halmahera), w rejonie wysp
Sarangani, Siaoe i Sangi, w zatoce Davao (wyspa Mindanao) oraz w cieśninie Morotai. Próba wywołania go
przez radio 9 grudnia zakończyła się niepowodzeniem. Najbardziej prawdopodobne wydaje się, że zatonął na
jakiejś japońskiej zaporze minowej, tak przynajmnie sądził wiceadmirał C.A. Lockwood w książce "United
States Submarines Losses in World War II " . Niemniej jednak, los USS CAPELIN pozostaje do dziś
zagadką.
---------Wraz z okrętem poszła na dno cała jego załoga - 78 ludzi. Przeglądając nazwiska poległych członków
załogi zwróciłem uwagę na cztery z nich, gdyż mają wyraźnie polskie pochodzenie. Oto one:
|
|
|
Elliott Eugene ("Steam") Marshall.
Dowódca USS CAPELIN,
a przedtem USS CUTTLEFISH.
|
|
|
---------John W. Kozioł urodzony w Polsce,
---------William Edward Raminski z Nowego Jorku,
---------Edward John Smolenski z Pennsylvaniii, oraz
---------Walter William Stasik z Chicago.--------
-----USS CAPELIN nim zaginął, miał już na swoim koncie jeden udany patrol, który rozpoczął 30
października 1943. Jego pierwszym bojowym zadaniem miało być uratowanie załogi bombowca B-24,
zestrzelonego nad wyspą Celebes. Rozkazy nieoczekiwanie zmieniono, gdy okręt był już w morzu. Otrzymał
wtedy zadanie patrolowania Morza Moluckiego. Tam zaatakował skutecznie japoński konwój i zameldował
zatopienie dwóch frachtowców, każdy po około 3000 BRT, w okolicach wyspy Ambon. Miało to miejsce 11
listopada. Analiza dokonana po zakończeniu wojny wykazała, że zatopieniu uległ tylko jeden statek,
KUNITAMA MARU (3127 BRT). Kontratak dwóch japońskich niszczycieli z eskorty konwoju był
nieskuteczny, gdyż okręt podwodny odniósł tylko nieznaczne uszkodzenia od wybuchów bomb głębinowych.
Ograniczyły się one do wygięcia włazu kiosku, pęknięcia kineskopu radaru i zgrzytów dziobowych sterów
głębokości. Wszystkie te usterki usunięto szybko i sprawnie w bazie Darwin.
|
Marynarz John W. Kozioł,
urodzony w Polsce, zginął na USS CAPELIN
|
|
| |
|
|
Marynarz z USS CAPELIN na koi w otoczeniu licznych pin-up girls.
|
| |
|
|
USS CAPELIN zbudowany został w stoczni marynarki w Portsmouth. Na fotografii moment wodowania okrętu w dniu 20 stycznia 1943.
Wszedł do służby z dniem 4 czerwca 1943.
|
| |
| |
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
| |
|
| |
|
|
|
|
