|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
ALEKSANDER ŻURAKOWSKI
(1892-1978)
m
|
|
|
| |
Danuta Borkowska-Zając i Stanisław Zając
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W lipcu bieżącego roku [tekst z roku 2010, przyp. filtrowa83.pl] minęła 107.
rocznica urodzin oraz 31. rocznica śmierci Aleksandra Żurakowskiego,
artysty rzeźbiarza, pedagoga, zasłużonego konserwatora rzeźb
zabytkowych Warszawy; byłego żołnierza Legionów Piłsudskiego,
podoficera Pierwszego Pułku Ułanów - "Beliniaka", odznaczonego
Krzyżem Niepodległości za udział w wojnie 1920 r. Grób artysty znajduje
się na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach (kwatera B, 17-3).
----------Od 1931 do 1978 r. Aleksander Żurakowski mieszkał i pracował
w Warszawie, w lokalu nr 40 przy ul. Filtrowej 83, gdzie miał swoją
pracownię. Lokal ten należy do Spółdzielni Mieszkaniowej "Osiedle
Artystów Plastyków", której artysta był jednym z pierwszych członków.
Jego najlepszą asystentką, krytykiem, pierwszym recenzentem była
żona Zofia Żurakowska - osoba nieprzeciętnie inteligentna, o szerokich
zainteresowaniach, zwłaszcza historią rzeźby i astronomią. Korzystając
z zagranicznej pomocy swojego brata, do 1965 r. wspierała finansowo
poczynania męża - później oboje korzystali z pomocy przyjaciół, do
których grona mieli zaszczyt należeć niżej podpisujący to wspomnienie.
----------Aleksander Żurakowski po ukończeniu Szkoły Artystycznej w
Kijowie, a następnie Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1912-14)
oraz Szkoły Sztuk w Warszawie (prof. E. Wittig) włączył się w krąg
żywych ciągle jeszcze w Polsce tradycji modernizmu. Wzorował się w
swojej twórczości na formistach, dużo czasu poświęcił rzeźbie
pomnikowej i architektonicznej.
-
|
----------Od 1925 r. brał udział w licznych wystawach i konkursach rzeźbiarskich, otrzymując nagrody za rzeźbę Wita
Stwosza, projekt pomnika Piotra Wysockiego oraz popiersia sławnych Polaków: Józefa Sowińskiego, żeglarza Jana z Kolna,
Józefa Ignacego Kraszewskiego, Stefana Żeromskiego, Adama Mickiewicza, Fryderyka Chopina, Józefa Chełmońskiego,
Juliusza Słowackiego, Mikołaja Kopernika, Stanisława Wyspiańskiego, Cypriana Kamila Norwida.
----------W latach 1947-51 był organizatorem i kierownikiem pierwszej powojennej Pracowni Rekonstrukcji i Konserwacji
Rzeźb Zabytkowych przy Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków w Warszawie. Niektóre z prac artysty znajdują się w
zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, w Łazienkach, w Sali Posiedzeń Sejmu (stalle i trybuna), w Muzeum Morskim
w Gdańsku.
----------W 1950 r. został zwolniony z pracy w byłej Dyrekcji Ochrony Zabytków. Jego przeszłość legionisty nie ułatwiała mu
stosunków z władzami. Nadal rzeźbił, rysował oraz pisał wspomnienia. Mówił, że nudny wówczas, jak sam to nazwał,
"abstrakcjonizm" - bezsens i obłuda - wiele rzeczy mu obrzydziły. Dla ówczesnego okresu w sztuce stworzył określenie
"kulfonizm".
----------Ostatnia za jego życia zbiorcza wystawa rzeźb, rysunków, malunków-szkiców, miała miejsce w Zachęcie w 1969 r.
W wydanym z tej okazji folderze podał dokładny spis swoich osiągnięć.
----------W sierpniu 2009 r. miała miejsce wystawa niektórych jego prac w galerii Rempex przy ul. Karowej 31. Możliwe to
było dzięki wysiłkowi organizacyjnemu dyrekcji galerii w osobach panów Marka i Piotra Lengiewiczów oraz zaangażowaniu
pana Marka Niemirskiego (art consulting). Zgromadzone na wystawie rzeźby pochodziły z lat 1946-69 i stanowiły tylko
część dorobku artysty. Galeria Rempex jest jedyną placówką w Polsce, która zainteresowała się ochroną gipsowych rzeźb
pozostałych po Aleksandrze Żurakowskim. Jej pracownikom składamy gorące podziękowania. Rzeźby gipsowe Aleksandra
Żurakowskiego eksponowane na tle wybitnych dzieł polskich malarzy prezentowały się nadzwyczaj pięknie.
-
|
Tekst po raz pierwszy opublikowany został w "Gazecie Wyborczej" w dniu 8 lutego 2010 r.
|
| |
|
|
|
|
| |
_____________________________________________________________
STARA OCHOTA
dr Piotr Mierzejewski
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
