Katalog  OKRĘTY PODWODNE
________________________________________________________________________________________
-   FACTA NAUTICA   -
dr Piotr Mierzejewski, hr. Calmont
-    FLOTA HANDLOWA    -     STATKI     -     OKRĘTY     -     WRAKI     -     FLOTA WOJENNA    -
Okręty podwodne
K-21
Radziecki okręt podwodny typu K XIV serii
Radziecki okręt podwodny K-21 zasłynął w czasie II wojny światowej wspaniałym wyczynem, którego, jak potem się
okazało, wcale nie było. Wyczynem tym miało być miało być storpedowanie i poważne uszkodzenie niemieckiego pancernika
TIRPITZ ! Załoga pancernika o tym, że ich okręt został zaatakowany i storpedowany dowiedziała się z ... przechwyconego
radiogramu radzieckiego okrętu podwodnego! Za ten to "wiekopomny sukces"
K-21 uhonorowano prestiżowym
odznaczeniem, Orderem Czerwonego Sztandaru. Dowódca
K-21, który ten atak przeprowadził, Nikołaj Aleksandrowicz
ŁUNIN (ur. 1907, Odessa), otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, 8 orderów i medali, a z czasem dosłużył się  
nawet stopnia kontradmirała.
Zafałszowany obraz tamtych wydarzeń znany jest w
polskiej literaturze wojennomorskiej głównie za
sprawą znanej książki Jerzego PERTKA i Witolda
SUPIŃSKIEGO pt. "
Wojna morska 1939-45". Oddaję
im w tym miejscu głos:

"Najważniejszym wydarzeniem na wodach północnych
w drugim półroczu roku 1942 było storpedowanie
najnowszego niemieckiego okrętu liniowego
TIRPITZ
przez radziecki okręt podwodny. Nastąpiło to w dniu 5
lipca, kiedy
TIRPITZ opuścił swoją bazę w głębi
fiordu Alten, by wraz zciężkim krążownikiem
ADMIRAL SCHEER zaatakować duży konwój aliancki
płynący do Murmańska. Mimo eskortowania
TIRPITZA
przez niszczyciele, dowodzony przez kapitana II rangi
Łunina radziecki okręt podwodny
K-21, znalazłszy się
w dogodnej pozycji na kursie tego zespołu, trafił
niemieckiego olbrzyma jedną lub dwiema torpedami.
Okręt radziecki zdołał ujść pościgowi niemieckich
niszczycieli, a uszkodzony
TIRPITZ zawrócił do bazy.
Akcja przeciw konwojowi została przerwana." Opis
ten uzupełniony jest tekście szkicem ataku, który
przedstawiam obok (proszę koniecznie kliknąć mapkę,
aby ją powiększyć !).

Dla kontrastu zacytuję w całości tekst na temat tego
ataku z książki znanego historyka, Jürgena
ROHWERA, noszącej identyczny tytuł, co pozycja
uprzednio cytowana, tj. "
War at Sea 1939-1945".
Autor poświęcił temu "najważniejszemu wydarzeniu"
jedno zdanie. Oto one, w moim tłumaczeniu:

"Atak przeprowadzony na
TIRPITZA przez radziecki
okręt podwodny
K-21, gdy rozwiązaniu uległ konwój
PQ 17, nie został zauważony na pancerniku". Tyle, ani
słowa więcej ... Nie było ani storpedowania, ani
kontrakcji niszczycieli.

Radziecka propaganda przez lata głosiła, że po tym
ataku
TIRPITZ miał na długo stanąć w doku, co
rzekomo potwierdzały brytyjskie fotografie lotnicze.
To, że fatografie takie nie istniały, w niczym nie
przeszkadzało. Dopiero w latach 1960. radziecka
literatura wojennomorska zmieniła opis wydarzeń,
który obowiązuje do dziś. Najwięcej informacji,
zajmujących parę stron druku, podał w 1970 roku
kontradmirał I.A. KOŁYSZKIN (dowódca brygady
okrętów podwodnych Floty Północnej w czasie II
wojny światowej) w swoich wspomnieniach.
Załadunek min na okręt podwodny K-21.
Okręty podwodne typu 'K' zabierały 20 min typu EP-36.
Radziecki okręt podwodny K-21 atakuje TIRPITZA.
Źródło: J. Pertek i W. Supiński "Wojna morska 1939-1949".
An attack on the TIRPITZ by the Soviet submarine K-21 passed unnoticed by
the German battleship. Source: J. Pertek & W. Supiński (1959).
Obecnie wiadomo, że K-21 z odlegości 17-18 kabli wystrzelił w kierunku TIRPITZA cztery torpedy z aparatów
dziobowych, w odstępach czterosekundowych. Miało to miejsce 5 lipca 1942 roku o godzinie 18.02. Efektu tej salwy
ŁUNIN nie mógł zaobserwować, gdyż natychmiast po wystrzeleniu 4. torpedy
K-21 zszedł na dużą głębokość i zaczął
oddalać się od okrętów przeciwnika. Rzekomo po dwóch minutach i piętnastu sekundach usłyszano na
K-21 dwa wybuchy.
Gdy o godzinie 19.09
K-21 wyszedł na głębokość peryskopową, nie zaobserwowano niczego na powierzchni morza. Parę
minut później drogą radiową przesłano dowództwu meldunek o ataku na niemiecki pancernik. I z tego to meldunku załoga
TIRPITZA dowiedziała się o ataku na swój okręt. A co miały oznaczać dwa wybuchy słyszane na K-21? Sądzę, że ich
wcale nie było ...
Podwodny stawiacz min K-21 przeprowadził 12 bojowych patroli w latach 1941-44. Postawił łącznie 120 min.
Ale nie jest prawdą, że storpedował niemiecki pancernik
TIRPITZ ...
The K-21 was a Soviet large submarine of K-type series XIV. An attack on the TIRPITZ by this boat,
carried out during the interrupted PQ17 operation, passed unnoticed by the battleship.
.
.
K-21 zbudowany został w stoczni SUDOMECH  (stocznia nr
196) w Leningradzie (numer stoczniowy 108). Budowę jego
rozpoczęto 10 grudnia 1937, zaś wodowanie nastąpiło 16
sierpnia 1939. Z dniem 3 lutego 1941 wszedł do służby w
składzie Floty Bałtyckiej. Wybuch wojny z Niemcami
(22.6.1941) zaskoczył okręt podczas przemarszu Kanałem
Stalina z Bałtyku na Morze Białe. 17 października 1941 wszedł
oficjalnie w skład brygady okrętów podwodnych Floty Północnej.

W 1949 roku zmieniono oznaczenie okrętu na
B-4. Później nosił
jeszcze oznaczenia PES-51 i UTS-5.

Ze służby wycofany w 1959. Obecnie stoi ustawiony jako
pomnik w Siewierodwińsku (d. Mołotowsk) - patrz obok
>>>
K-21 podczas patrolu na Morzu Karskim. Cyfra '9' w centrum
gwiazdy oznacza liczbę zatopionych jednostek nieprzyjaciela.
Rzeczywisty rejestr osiągnięć i sukcesów K-21, w
świetle publikacji
A.V. Płatonowa , wygląda tak:

12 przeprowadzonych patroli bojowych, podczas
których w 10 atakach torpedowych wystrzelił łącznie
35 torped,

Ofiarami jego ataków torpedowych padło,
być może,
parę motorowych kutrów rybackich,

Ogniem artyleryjskim zniszczył dwa norweskie
motorowe kutry rybackie (razem... 55 BRT),

Postawił 120 min w czasie sześciu operacji minowania,

Na postawionych przez niego minach zatonął,
być może
jeden statek norweski(s/s BESSHEIM, 1774 BRT,
21.12.1941)  i jeden niemiecki ścigacz okrętów
podwodnych (
UJ1110, 9.7.1942), oraz, być może,
jeden statek norweski (m/s RIGEL, 3828 BRT,
10.11.1941) uległ uszkodzeniu.

Ponadto wziął do niewoli 7 norweskich rybaków, zaś
jednego marynarza
K-21 do niewoli wzięli... rybacy.
.
.
K-21 w latach wojny.
K-21 jako pomnik w Siewierodwińsku.