Polska Marynarka Wojenna: Holownik MISTRZ

Okręty podwodne

Statki i okręty

INTERNETOWY MAGAZYN NAUTOLOGICZNY

Marynarka Wojenna

Rzeczpospolita Polska

MISTRZ
- Holownik zbudowany w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej w 1938 roku -
DR PIOTR MIERZEJEWSKI
-

Tug Mistrz, Polish Navy

Rok 1939: Holownik MISTRZ w gdyńskim porcie na fotografii, która zapewne miała znaleźć się w "Jane's Fighting Ships 1939".
Zbudowany w Gdyni w latach 1937-1938 r. Wyporność - ok. 150 ton. Prędkość: 8 węzłów. Napęd: maszyna parowa o mocy ok. 500(?) KM,
1 śruba.Wymiary: 20,89 x 5,0 x 1,1 (1,8) m. Załoga: 9 ludzi.
-

---------Roczniki flot wojennych w edycjach z roku 1939, takie jak "Weyers Taschenbuch der Kriegsflotten" czy "Jane's
Fighting Ships", nie zdążyły odnotować wejścia do służby w Marynarce Wojennej holownika MISTRZ, chociaż jednostka
ta podniosła biało-czerwoną banderę w roku 1938. Nie uwględniały go także podczas wojny, gdy pływał w Kriegsmarine
jako TUCHEL, ani po wojnie, gdy znów pływał pod polską banderą. Tym bardziej więc należy mu się poczesne miejsce
na stronach FACTA NAUTICA.
-

---------Warsztaty Portowe Marynarki Wojennej w Gdyni od
początku lat 1930. budowały różnego typu jednostki
pływające, a wśród nich holowniki KAPER i MISTRZ.

---------MISTRZ, ukończony w roku 1938, paplaniną
internetową kreowany jest w różnych wypowiedziach na
bliźniaka KAPRA. Nie będę znęcać się nad autorami tej
bezkrytycznie powtarzanej opinii, tylko zacytuję fragment
książki Czeława Jerysia "Budownictwo okrętowe w Gdyni
1920-1945" (1980, str. 178):

---------"W 1937 r. zbudowano holownik typu "Kaper". Jego
wymiary główne: długość 26,30 m, szerokość - 6,26 m;
zanurzenie - 2,30 m. W następnym roku zbudowano
holownik typu "Mistrz" o następujących wymiarach
głównych: długość - 20 m, szerokość 5 m, zanurzenie -
1,80 m."

Sylwetka holownika portowego MISTRZ.

----------MISTRZ po wejściu do służby pozostawał w dyspozycji Dowództwa Morskiej Obrony Wybrzeża. W działaniach
bojowych podczas kampanii wrześniowej udziału nie brał i przez cały czas stał w Gdyni. Niemcy znaleźli go na dnie
basenu portowego, gdy 14 września 1939 roku zajęli port i miasto. Po przeprowadzeniu niezbędnego remontu
wprowadzili holownik do służby w Kriegsmarine jako TUCHEL. Odzyskany przez Polską Misję Morską Hamburgu, powrócił
do kraju i oficjalnie od 18 października 1946 r. ponownie podniósł banderę MW.

----------O MISTRZU zrobiło się dość głośno w Polsce w 1949 roku. 26 lipca tamtego roku na redzie Gdyni doszło do
kolizji między statkami, tureckim ODENIS i polskim ANNA (ex JADWIGA). W wyniku zderzenia polska jednostka
zatonęła (11 ofiar śmiertelnych), a w akcji ratunkowej wyróżnił się wtedy właśnie MISTRZ.

----------Bezkrytycznie powtarzana jest w internecie bałamutna informacja, jakoby w Marynarce Wojennej powojennej
Polski przemianowano go od razu na BG-4. W rzeczywistości MISTRZ otrzymał oznaczenie burtowe BG-4 20 czerwca
1952 roku, na mocy tego samego rozkazu dowódcy MW, który jednocześnie nadawał oznaczenie N-51 niszczczycielowi
ORP BŁYSKAWICA. Po kilku latach, mocą podobnego rozkazu, tym razem z 15 listopada 1957 roku, otrzymał inne
alfanumeryczne oznaczenie - H 4. W czasach PRL MISTRZ bazował kolejno w Gdyni, Świnoujściu i Helu. Skończył swoją
służbę w 1965 roku, będąc jednostką 9. Flotylli Obrony Wybrzeża. 10 lipca 1965 roku przekształcono go w barkę
grzewczą, a 31 grudnia 1966 r. uległ kasacji.

---------Błędną jest informacja spotykana w polskim internecie, jakoby Brytyjczycy w 1945 r. przemianowali holownik na
"Tugboat Office". MISTRZ, wówczas jako poniemiecki TUCHEL, znajdował się pod zarządem brytyjskiego biura o
nazwie Tugboat Office w Hamburgu, podobnie jak np. inny polski holownik omawiany w FACTA NAUTICA, a mianowicie
WOJCIECH.
-