|
|
|
szttandary
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
WIESZCZUN [ВЕЩУН]
- Monitor typu 'URAGAN'- Pancernik obrony wybrzeża - Flota Bałtycka -
|
|
| |
|
|
|
|
Rosyjski monitor WIESZCZUN służył na wodach Morza Bałtyckiego.
ВЕЩУН - броненосная башенная лодка типа "Ураган". - The Russian monitor VESHCHUN (class URAGAN)
|
| |
--------Finlandia, która proklamowała niepodległość 6 grudnia 1917 roku, odziedziczyła po carskiej flocie pewną ilość okrętów wojennych i nieco taboru
pływającego, porzuconego przez zrewoltowane rosyjskie załogi. Wśród przejętych jednostek w kwietniu 1918 r. w Sveaborgu (fiń. Suomenlinna) zwracały
uwagę pozbawione napędu wielkie barki służące do transportu węgla. Ze względu na fatalny stan kadłubów dalsza ich eksploatacja w jakiejkolwiek roli nie
mogła być brana pod uwagę. Decyzja przeznaczająca je na złom nie budziła niczyjego zdziwienia. Mało kto wówczas orientował się, że te skorodowane barki
były kilkadziesiąt lat wcześniej dumą rosyjskiej marynarki wojennej, jednymi z pierwszych pancernych okrętów o napędzie parowym w rosyjskiej
marynarce wojennej. Jednostki te, noszące nazwy WIESZCZUN, KOŁDUN i URAGAN, należały do grupy dziesięciu monitorów typu 'URAGAN'
(nazywanego też 'BRONIENOSIEC'), które weszły do służby w carskiej flocie w roku 1865. Na decyzję o ich budowie miał bezpośredni wpływ wybuch
powstania styczniowego i wyraźne pogorszenie się stosunków politycznych Rosji z państwami zachodniej Europy. Brak czasu na opracowanie własnych
konstrukcji spowodował, że rząd carski 11 marca 1963 r. postanowił skorzystać z gotowych projektów amerykańskiego inżyniera wynalazcy Johna
Ericssona, twórcy USS MONITOR, pierwszego w historii monitora.
-------Osiem monitorów powstało w stoczniach krajowych, zaś budowę dwóch pozostałych - WIESZCZUN i KOŁDUN - powierzono belgijskiej stoczni
Cockerill & Co.. Stępkę obu jednostek budowanych w Belgii położono 28 października 1863 r., zaś wodowanie, także obu, miało miejsce w niedzielę 26
kwietnia 1864. Na tę uroczystość przybył z Sankt Petersburga kontradmirał A.W. Wojewodskij w towarzystwie licznych dam i korpusu oficerskiego. Przy
dżwiękach hymnu "Boże caria chrani" i donośnym "Uraaa!" spłynął na wodę WIESZCZUN, a piętnaście minut póżniej KOŁDUN. Obie jednostki pomalowane
na biało prezentowały się ponoć wręcz imponująco, mimo iż nie zamontowano na nich jeszcze wież artyleryjskich i kominów.
|
| |
-------Kadłuby obu monitorów, przeholowano do Sankt Petersburga. Drogą morską dotarły
tam również wieże artyleryjskie i brakujace mechanizmy., co umożliwiło dokończenie
budowy okrętów w stoczni na Ostrowie Guttujewskij. Data wejścia WIESZCZUNA do
służby budzi wątpliwości i według różnych źródeł nastąpiło to albo 21 czerwca 1865, albo
jeszcze w roku 1864.
-------Podczas prób odbiorczych stwierdzono tę samą wadę, co i w pozostałych monitorach
typu 'URAGAN' - gdy pracowały wszystkie mechanizmy, to spadało ciśnienie w kotłach.
Tylko na WIESZCZUNIE spróbowano potem zaradzić tej sytuacji montując dodatkowy
kocioł w miejscu środkowej zasobni węglowych. Spowodowało to jednak wyraźny spadek
zasięgu pływania jednostki. Pierwotnie okręt zabierał 190 ton węgla w dwóch burtowych i
jednej środkowej zasobni, co dawało zasięg około 1440 Mm przy prędkości 6 węzłów.
------WIESZCZUN nie wziął udziału w jakichkolwiek działaniach wojennych, uczestniczył
natomiast regularnie w ćwiczeniach artyleryjskich. Od roku 1892 klasyfikowano go,
podobnie jak jednostki siostrzane, jako pancernik obrony wybrzeża.
|
|
Charakterystyka monitora WIESZCZUN
|
|
1566 ton (zakładana w projekcie)
|
|
6 węzłów
|
|
Pierwotnie: 2 działa gładkolufowe 229 mm/L17;
od 1868: 2 gładkolufowe 381 mm/L10;
od 1870: 2 x 229 mm/L17
od 1890: 2 x 229 mm/L17, 4 x 37 mm/L23
(lub 2 x 37mm i 2 x 47 mm)
|
|
Wieża - 280 mm, dziób - 152 mm, burta - 127 mm
|
|
|
Parowa maszyna dwycylindrowa pozioma 529 KM,
2 kotły (później 3), 1 śruba, zapas węgla 190 ton
|
|
Zapas węgla
|
190 ton, później znacznie mniej (patrz obok)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
------W roku 1903 okręt rozbrojono, skreślono z listy floty i przekazano władzom portu w Kronsztadzie do wykorzystania. Jednostkę przekształcono w
barkę węlową bez napędu i eksploatowano najpierw w Kronsztadzie, zaś potem w Sveaborgu. Tam, jak już wspomniałem, wpadł w ręce Finów i uległ
złomowaniu.
|
|
|
Monitor WIESZCZUN w Kronsztadzie w towarzystwie bliźniaczych jednostek.
|
| |
| |
Opublikowano 11 lipca 2011 roku
dr Piotr Mierzejewski
|
|
| |
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
