- FLOTA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY - WRAKI - FLOTA WOJENNA -
|
NAUTILUS Okręt podwodny Roberta Fultona
|
Okręt podwodny NAUTILUS, skonstruowany przez Roberta Fultona. Źródło: R. Lakowski "U-Boote", Berlin 1985. NAUTILUS was the submarine designed by the American inventor Robert Fulton. Launched in 1800.
|
W 1800 roku roku, Robert Fulton (1756-1815), amerykański inżynier, wynalazca i artysta, zbudował we Francji na własny
koszt łódź podwodną, nazwaną NAUTILUS. Niektóre źródła podają, jakoby był to pierwszy w historii okręt podwodny,
zbudowany na zamówienie rządowe. W rzeczywistości, Dyrektoriat, któremu 13 grudnia 1797 roku R. Fulton zaproponował
zbudowanie jednostki zdolnej przerwać morska blokadę wprowadzoną przez Anglię, odmówił finasowania tego śmiałego
przedsięwzięcia. Nieoficjalną zgodę na realizację swojego pomysłu uzyskał dopiero po obaleniu Dyrektoriatu od nowego
ministra marynarki. Ale tylko zgodę, nie pieniądze.
NAUTILUS powstał w zakładzie mechanicznym braci Perrier w Rouen. Kadłub
okrętu, którego wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 19 ton (przy
długości 6,4 m i szerokości 1,1 m) wykonano z blach miedzianych, umocowanych
do stalowego szkieletu. Jego napęd w położeniu nawodnym stanowił żagiel, zaś
w podwodnym - ręcznie obracana śruba o średnicy 130 cm. Uzbrojeniem była
mina holowana na linie. Załogę stanowiło trzech ludzi, którzy manipulowali
sterem kierunku, pompą balastu, pokrętłem śruby, świdrem połączonym z miną
i kotwicą.
Pierwsze próby przeprowadzono 29 lipca 1800 w Rouen na Sekwanie. Zbyt
silny prąd rzeki zmusił przeniesienie ich na wybrzeże morskie, do Hawru.
Udane eksperymenty spowodowały, że Napoleon wyraził oficjalną zgodę na
budowę nowej łodzi podwodnej, co oznaczało wyasygnowanie ze skarbu
państwa na ten cel 10 000 franków. Towarzystwo NAUTILUS, mające
budować i eksploatować tę jednostkę, otrzymało również zapewnienie, że
uzyska od 60 do 400 000 franków franków za zniszczenie okrętu wroga.
Wysokość tej premii uzeleżniona miała być od liczby dział jednostki
przeciwnika.
ROBERT FULTON (1756-1815)
|
Nowy NAUTILUS, testowany od 3 lipca 1801 w Brest, był nieco większy od prototypu, z załogą zwiększoną do 4 osób,
oświetlony świecami, a co więcej, wyposażony w butlę ze sprężonym powietrzem. Ta ostatnia innowacja umożliwiła okrętowi
przebywanie pod wodą przez 4,5 godziny. Niestety, współpraca z rządem urwała się. Czarę goryczy przepełniła wypowiedź
ministra marynarki De Gres, który oznajmił Fultonowi, że "jego wynalazek jest nikczemny i nadaje się dla korsarzy"!
Wynalazca zniszczył okręt (niektóre źródła zaprzeczają temu) i udał się do Anglii, gdzie spotkało go gorące przyjęcie ...
Lecz yły to tylko miłe złego początki. Po pewnym czasie Pierwszy Lord Admiralicji oświadczył: "Jeżeli my skorzystamy z
tego wynalazku, inne narody zechcą zrobić to samo i to zadałoby naszemu panowaniu na morzu największy cios, jaki można
sobie wyobrazić." Widząc fiasko swoich starań w Europie, Robert Fulton wrócił do Stanów Zjednoczonych.