-     FLOTA HANDLOWA     -      STATKI      -      OKRĘTY      -      WRAKI      -      FLOTA WOJENNA     -
OKRĘTY PODWODNE
TURQUOISE
Francuski okręt  podwodny  -  I wojna światowa
odwiedź katalog OKRĘTY PODWODNE
Francuski okręt podwodny TURQUOISE, uczestnik walk o Dardanele.
The French submarine TURQUOISE  was incorporated into the Turkish Navy in November
1915 as
MÜSTECİP ONBAŞI, but never re-commissioned.
Prasa amerykańska w grudniu 1915 doniosła o niezwykłym
incydencie, który rozegrał się na wziętym do niewoli okręcie.
Turcy sprowadzili na pokład francuskiego jeńca, inżyniera z załogi
TURQUOISE, łudząc się, że wprowadzi ich w tajniki obsługi
mechanizmów. Inżynier zdążył pożegnać się z resztą załogi i
pospiesznie napisał na małej karteczce wymowne słowa - "
Vive la
patrie!
". TURQUOISE, już z Francuzem, odbił któregoś dnia od
nabrzeża, zaś świadkowie stojący na lądzie zaobserwowali
krótką walkę, po której okręt zatonął. Zdaniem autora artykułu
pt. "
Engineer Carries Turkish Officers to Death In Captured
French Submarine Turquoise"
,  zamieszczonego w jednym z
grudniowych (1915) numerów
The Ne New York Times, śmierć
poniosło 6 tureckich oficerów
.

Turcy podnieśli okręt podwodny z dna portu szybko, lecz  
MÜSTECİP ONBAŞI służył tylko do ładowania akumulatorów
niemieckich okrętów podwodnych, zjawiających się w Istambule.
Po wojnie, w grudniu 1918,
TURQUOISE został zwrócony
Francji. Wkrótce potem, w 1919, przeznaczono go na złom.

W 1918 roku powrócili do ojczyzny także ci członkowie załogi,
którzy przeżyli szalejącą w obozie jenieckim epidemię hiszpanki.
Dane techniczne okrętu podwodnego TURQUOISE
wg Taschenbuch der Kriegsflotten 1914

Wyporność nawodna/podwodna: 390/450 ton
Prędkość nawodna/podwodna: 11,5/12,5 w.
Uzbrojenie: 6 wyrzutni torpedowych 450 mm
Wymiary: 44,6 x 3,9  x 3,7 m
Napęd: silnik spalinowy,  2 śruby
Zasięg nawodny/podwodny: 900 Mm przy 5 w./ .
Załoga: 15.
Dane techniczne okrętu podwodnego TURQUOISE
wg A.E. TARAS

Wyporność nawodna/podwodna: 394/426 ton
Prędkość nawodna/podwodna: 11,5/9 w.
Uzbrojenie: 6 wyrzutni torpedowych 450 mm
Wymiary: 44,9 x 3,9  x 3,7 m
Napęd: 2 silnik Diesla (2 x 320 KM),
2 silniki elektryczne (2 x 300 KM)
Zasięg nawodny/podwodny: 2000 Mm przy 7 w. / 100
Mm przy 5 w.
Załoga: 25.
W latach 1908-1910 w skład francuskiej marynarki wojennej weszły okręty podwodne typu 'EMERAUDE', zaprojektowane
przez inżyniera Gabriela MAUGAS. Było to sześć jednostek (
EMERAUDE, OPALE, RUBIS, SAPHIR, TOPAZE i
TURQUISE) noszących nazwy kamieni szlachetnych. Budowę tych okrętów rozpoczynano w latach 1904-06, zaś wodowano
sukcesywnie w 1906-1909. W skład marynarki francuskiej wchodziły kolejno między rokiem 1908 a 1910.
Wszystkie te okręty wzięły udział w I
wojnie światowej. W 1915 roku, dwa
spośród nich,
SAPHIR i TURQUOISE,
utracono w rejonie Dardaneli.

W ostatnich dniach października 1915
TURQUOISE poprzez Dardanele
przedarł się na Morze Marmara. Gdy po
bezowocnym patrolu usiłował powrócić na
Morze Egejskie dostał się pod ogień
tureckiej artylerii nabrzeżnej. Celne
trafienie pocisku w kiosk uniemożliwiło
jednostce zanurzenie się i kontynuację
przemarszu. Dowódca, por. Léon Ravenel,
aby ratować załogę osadził okręt na
płyciźnie. Turcy wzięli do niewoli całą
załogę (25 ludzi), a 3 listopada ściągnęli

TURQUOISE
i odholowali do Istambułu.
Tam okręt prezentowano jako cenne
trofeum wojenne i wkrótce, w tym
samym miesiącu, wcielono do marynarki
tureckiej.
W marynarce tureckiej nadano jednostce nazwę MÜSTECİP ONBAŞI, od nazwiska uszczęśliwionego artylerzysty, który
walnie przyczynił się do zdobycia jej. Turkom nie udało się wprowadzić okrętu do służby, ze względu na brak odpowiednio
przeszkolonych kadr.
Z dziejami TURQUOISE wiąże się bezpośrednio tragiczny los brytyjskiego okrętu podwodnego HMS E20. Oba te okręty
miały się spotkać w wyznaczonym punkcie na Morzu Marmara 6 listopada 1915 roku. Dowódca
TURQUOISE nie zniszczył
tajnych dokumentów tyczących tego spotkania. Wpadły one w ręce Turków, a ci przekazali je Niemcom. Niemcy nie
zmarnowali okazji - na wyznaczonym miejcu na brytyjską jednostkę oczekiwał U-Boot
UB-14, który celnie wymierzoną
torpedą posłał ją na dno z 22 członkami załogi (dziewięciu ludzi zdołało się uratować).