Okręty podwodne
|
|
|
|
Statki i okręty
|
|
|
||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HMS LUCIA
- Ex niemiecki s/s SPREEWALD - I i II wojna światowa - Bunt na okręcie -
|
|
| |
|
|
|
|
Brytyjski tender okrętów podwodnych HMS LUCIA z trzema okrętami podwodnymi typu 'S' przy burcie.
Fotografię wykonano w roku 1937 u wybrzeży wyspy Portland.
|
| |
|
|
|
|
HMS LUCIA uczestniczył w obu wojnach światowych, lecz pamięta się o nim głównie za sprawą buntu marynarzy w okresie międzywojennym.
* * *
|
| |
|
|
|
|
---------Krążownik HMS BERWICK w początkowym okresie pierwszej wojny światowej odniósł parę istotnych sukcesów w rejonie Morza Karaibskiego i na
Oceanie Atlantyckim. Głównymi jego zadaniami była ochrona własnych linii żeglugowych, przechwytywanie jednostek niemieckich, a także kontrola ładunków
i dokumentów statków spod bander państw neutralnych, zgodnie z uprawnieniami wynikającymi z prawa międzynarodowego, w tym XIII konwencji haskiej
z 1907 roku. Największym sukcesem krążownika okazało się zatrzymanie niemieckiego statku towarowo-pasażerskiego SPREEWALD (3899 lub 3901
BRT, w zależności od źródła), należącego do Hamburg-Amerikanische Packetfahrt A.G. z siedzibą w Hamburgu. Statek ten powstał w brytyjskiej stoczni
Furness Withy & Co. Ltd. w West Hartlepool pod numerem stoczniowym 307. Wodowany 21 listopada 1907 r., we wrześniu roku następnego wszedł do
eksploatacji.
---------HMS BERWICK przechwycił SPREEWALD na pełnym morzu, w rejonie wyspy Saint Lucia (Wyspy Zawietrzne) 12 września 1914 roku. Okazało się
wówczas, że statek dysponował uzbrojeniem, stąd Brytyjczycy w swoich wojennych komunikatach nazwali go niemieckim krążownikiem pomocniczym, co
było jawną przesadą. W rzeczywistości Niemcy wyznaczyli mu rolę statku zaopatrzeniowego dla swoich krążowników operujących na Atlantyku.
SPREEWALD obsadzony załogą pryzową połynął do Wielkiej Brytanii. Po kilkumiesięcznym bezużytecznym postoju w jednym z portów przekazano go do
eksploatacji spółce żeglugowej Elder Dempster & Co. Ltd. z Liverpoolu. Stało się to w roku 1915.
|
--------Nowy operator zmienił nazwę statku na LUCIA. Statek swoimi
walorami zdążył jednak zwrócić uwagę marynarki wojennej i już w roku 1916
przeszedł pod banderę Royal Navy. Po przeprowadzeniu w szkockiej stoczni
Clyde Shipbuilding Co. w Glasgow niezbędnej adaptacji, w sierpniu tego
samego roku wszedł do służby jako HMS LUCIA, okręt macierzysty okrętów
podwodnych.
-------HMS LUCIA do końca wojny kotwiczył głównie na rzece Tees (północno-
wschodnia Anglia), będąc okrętem-bazą 10. flotylli okrętów podwodnych.
-------23 czerwca 1917 r. wizytował go król Jerzy V. Stało się to podczas
postoju jednostki w Scapa Flow.
------Okres międzywojenny stał się HMS LUCIA czasem pracowitej służby.
W latach 1925-1927 przebywał na Morzu Śródziemnym. Od listopada 1927 r.
stacjonował w Devonport jako okręt macierzysty 2. flotylli okrętów
podwodnych Home Fleet. Bodaj największym wydarzeniem w tym okresie
stał się jawny bunt załogi i odmowa wykonania rozkazów dowódcy, którym był
podówczas Lieutenant Commander J.W. Hoskyn RN.
|
|
HMS LUCIA w okresie międzywojennym.
Charakterystyka wg Jane's Fighting Ships 1939: wyporność - 5800 ton;
prędkość - 12,7 węzłów; uzbrojenie - 2 x 47 plot; napęd - maszyna parowa
2750 IHP, kotły cylindryczne; zapas węgla - 615 ton; załoga - 262;
wymiary - 112,08 x 13.77 x 5,74 m.
|
---------Nastąpiło to 4 stycznia 1931 roku w Devonport, na dwa dni przed zaplanowanym wyjściem HMS LUCIA do Lizbony razem z Atlantic Fleet.
Bezpośrednim powodem buntu stała się próba zmuszenia załogi do malowania kadłuba okrętu w niedzielę. Rozgoryczenie załogi rozkazem było wielkie, gdyż
kilka dni wcześniej, w okresie Bożego Narodzenia, także nie uzyskała przepustek. Buntownicy przed upływem trzech tygodni stanęli przed sądem
marynarki na terenie bazy HMS DRAKE w Devonport, który skazał prowodyrów na pół roku ciężkich robót i wydalenie ze służby. Jeden z nich, pytany przez
dziennikarzy o odczucia, rzekł, że kary się nie lęka, gdyż ... jest człowiekiem żonatym! Pozostała część załogi uległa karnemu rozproszeniu po różnych
okrętach Royal Navy. Spotkało to także kadrę oficerską. Ówczesny pierwszy lord admiralicji, A. V. Alexander, dostrzegł jednak, iż przyczyn incydentu
należy doszukiwać się w wyraźnej niezręczności (delikatnie mówiąc!) poczynań dowódcy i pozostałych przełożonych marynarzy. Nie bez wpływu na rozwój
sytuacji miał także fakt aż czterokrotnej zmiany na stanowisku dowódcy okrętu w przeciągu osiemnastu miesięcy poprzedzających bunt, co doprowadziło
do zawirowań w życiu załogi i spadku autorytetu dowództwa.
-------Okręt uczestniczył w paradzie okrętów wojennych na wodach Spithead 20 maja 1937 roku, którą zorganizowano z okazji koronacji krója Jerzego VI.
Wydawało się wówczas, że służba jednostki w Royal Navy bliska jest końca. Zasłużony okręt miał zostać zastąpiony przez budowany nowoczesny okręt-bazę
okrętów podwodnych HMS FORTH. Groźba wybuchu wojny zmusiła dowództwo marynarki do zmiany planów i wyrok na HMS LUCIA został odłożony aż na
prawie siedem lat. Gdy HMS FORTH przejął obowiązki okrętu macierzystego 2. flotylli OP w maju 1939 r., HMS LUCIA uczyniona okrętem-bazą OP Indii
Wschodnich.
|
| |
|
|
---------W 1940 roku HMS LUCIA wszedł w skład Sił Morza Czerwonego
(Red Sea Force) stając się ich okrętem-bazą , zazwyczaj stacjonującym
w Colombo.
--------Od 1941 r. funkcjonował jako baza brytyjskich okrętów podwodnych
wtedy utworzonej Eastern Fleet (znanej też jako East Indies Fleet lub Far
East Fleet). Drugiemu tendrowi tej floty, a mianowice COLOMBIA,
przypadła piecza nad holenderskimi i niektórymi brytyjskimi okrętami
podwodnymi, operującymi na Oceanie Indyjskim.
--------Okręt kilkakrotnie towarzyszył konwojom, zarówno przybrzeżnym jak
i oceanicznym, odbywając rejsy między Colombo a Mombasa, Bombajem,
Durbanem czy Malediwami.
-------Był dzień, gdy do HMS LUCIA i jego załogi uśmiechnęło się szczęście.
|
HMS FORTH w wojennym kamuflażu.Ukończenie budowy tego okrętu
w maju 1939 roku miało oznaczać kres służby HMS LUCIA.
|
| |
|
I był to uśmiech cała gębą. 5 kwietnia 1942 roku nastąpił nalot 125 japońskich samolotów na bazę marynarki w Colombo. Ofiarami bomb lotniczych padły
wtedy m.in. krążownik pomocniczy HMS HECTOR oraz stary niszczyciel HMS TENEDOS. W czasie ataku przy burcie HMS LUCIA stał okręt podwodny
HMS TRUSTY, szykujący się do załadunku torped przed wyjściem w kolejny patrol. Jeden z japońskich samolotów przeleciał tak nisko nad tymi
jednostkami, że stojący na pokładach marynarze mogli zobaczyć twarz pilota w kokpicie. Ostrzelany bezskutecznie przez lekki karabin maszynowy HMS
TRUSTY, zdążył jeszcze zrzucić kilka bomb i spokojnie odlecieć. Jedna z bomb trafiła w przednią część kadłuba HMS LUCIA, przebiła pokład, przeszła
przez dni i nie eksplodowała! Wstrząs wywołany przez nią spowodował zatrzaśnięcie grodzi wodoszczelnych i uwięzienie we wnętrzu okrętu grupy marynarzy
z HMS TRUSTY. Udało im się jednak wydostać przez iluminator, skoczyć do wody i dopłynąć do własnej jednostki.
|
| |
|
--------W roku 1946 HMS LUCIA wreszcie przeszedł do rezerwy, a wkrótce
potem wystawiono go na sprzedaż. W oczekiwaniu na kupca okręt stał przez
pewien czas w Plymouth. Nabywca znalazł się całkiem szybko - jeszcze 6
września tego samego roku. Był nim angielski armator Edward Till & Company
Ltd. , który zarejestrował jednostkę pod banderą panamską (operator: Cia.
Maritime Geojunior). Okręt wymagał poważnego remontu i adaptacji do
nowych, już cywilnych zadań. Przekształceniem go we frachtowiec zajęła się
stocznia w Swanea. Statek w 1948 roku wszedł do eksploatacji pod nazwą
SINAI.
-------SINAI długo nie popływał. Zostawiony przez właściciela w Genui
miesiącami oczekiwał na dalsze decyzje. Wreszcie 5 stycznia 1951 r. dotarł
na holu do stoczni złomowej S.A. Cantieri Di Portovenere w La Spezia.
------Jest ciekawostką, że HMS LUCIA, uczestniczący w działaniach na
Oceanie Indyjskim w latach 1940-1945, pływający w konwojach, uszkodzony
przez lotnictwo japońskie, będący okrętem macierzystym sił podwodnych
East Indies Fleet, nie został nawet wymieniony w Jane's Fighting Ships of
World War II.
|
|
Frachtowiec s/s SINAI w Genui w oczekiwaniu na odholowanie do
stoczni złomowej w La Spezia.
|
| |
|
| |
| |
|
|
Opublikowano: 20 marca 2012 roku
© Piotr Mierzejewski
|
_______________________________________________________________________________
Facta Nautica
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
