Okręty podwodne
|
|
|
|
Strona główna
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
Wrak statku UKRAINA w Noworosyjsku. Fotografia powojenna.
Wreck of the Soviet troop ship/hospital ship UKRAINA. Novorossiysk. She was sunk 02.07.1942 in Novorossiysk during massive raid of German aircraft.
|
| |
--------Gdy w jakimś radzieckim lub rosyjskim opracowaniu poświęconym działaniom wojennomorskim w czasie II wojny światowej napotkamy określenie
"szybkobieżne transportowce Floty Czarnomorskiej", to możemy być pewni, że chodzi o przejęte przez radziecką marynarkę wojenną statki pasażersko-
towarowe typu 'ABCHAZIJA', popularnie zwane "krymczakami". Te nowoczesne i bardzo wygodne (lecz wcale nie tak szybkie, jak przedstawiała je
propaganda) motorowce stały się w latach trzydziestych XX wieku dumą radzieckiej żeglugi na Morzu Czarnym. Cztery z nich - ABCHAZIJA, ADŻARIJA
(do 1940 roku - ADŻARISTAN), ARMIENIJA i UKRAINA - powstały w leningradzkiej Stoczni Bałtyckiej w latach 1926-1931 według projektów zespołu
kierowanego przez inż. J.A. Koperżyńskiego. Dwa kolejne statki tego typu, określane jako II seria, a mianowicie GRUZIJA i KRYM, zbudowane zostały
przez Fred Krupp Germaniawerft AG w Kilonii według radzieckich planów, wyraźnie zmodyfikowanych w porozumieniu z niemieckimi konstruktorami.
--------Do wybuchu wojny "krymczaki" obsługiwały linie pasażerskie na Morzu Czarnym. Wykorzystywano je głównie jako statki turystyczne, zazwyczaj
pływające na trasie Odessa - Batumi.
|
| |
--------Początek działań wojennych uzmysłowił radzieckiemu dowództwu,
że statki typu 'ABCHAZIJA' sa jedynymi jednostkami, które można
wykorzystać w roli transportowców wojska i sprzętu. Pospiesznej
adaptacji wszystkich sześciu "krimczaków" dokonano w pierwszych
tygodniach wojny w stoczni odeskiej. Dzięki zorganizowaniu na nich
gabinetów chirurgicznych i setek miejsc leżących stały się zarazem
statkami szpitalnymi. Mimo wymalowania znaków Czerwonego Krzyża na
pokładzie i burtach, nie spełniły jednak wymogów konwencji genewskiej,
m.in. z powodu zamontowania na nich uzbrojenia. Uzbrojenie to, dość
nieudolnie maskowane, składało się z dział przeciwlotniczych kalibru 45
mm i sprzężonych karabinów maszynowych.
--------Wprowadzone do służby wojennej "krymczaki" odegrały ogromną
rolę w pierwszym roku wojny. Odbyły na Morzu Czarnym dziesiątki
wahadłowych rejsów, transportując w kierunku przesuwającego się
frontu uzupełnienia dla oddziałów wojskowych i sprzęt, a zabierając na
wschód rannych i ewakuującą się ludność.
|
|
UKRAINA na przedwojennej pocztówce.
|
|
|
--------W listopadzie 1941 roku, gdy UKRAINA wypłynęła z Noworosyjska z transportem wojska, przydarzyła się jej poważana awaria. W niewielkiej
odległości od burty statku eksplodowała mina. Wybuch wprawdzie nie uszkodził kadłuba, okazał się jednak tak silny, że doprowadził do odkształcenia i
zatarcia wału napędowego. UKRAINA nie była w stanie kontynuować rejsu i na holu wróciła do Noworosyjska. Tam też dokonano niezbędnego remontu
uszkodzonych elementów układu napędowego.
|
| |
|
|
| |
-------UKRAINA stała się jedną z ofiar wielkiego nalotu niemieckiego lotnictwa na port w Noworosyjsku 2 lipca 1942 roku. W czerwcu 1942 widok
samolotów Luftwaffe nieomal spowszedniał mieszkańcom i obrońcom miasta. Dość powiedzieć, że w ciągu miesiąca aż trzydzieści jeden razy ogłaszano
alarm przeciwlotniczy! Najbardziej jednak zdumiewało wszystkich to, że nieprzyjacielskie lotnictwo, mimo iż każdego dnia obecne nad miastem, ani razu
nie zaatakowało żadnego celu. Tym większe było więc zaskoczenie siłą i skutkami niepodziewanego nalotu w dniu 2 lipca. Atak rozpoczął się o godzinie 11.17 i
trwał do 12.51. Wzięło w nim udział 25 bombowców Ju-88 w towarzystwie 20 myśliwców Messerschmitt, lecz można też natknąć się na informację, że
Junkersów było aż 54 lub nawet 64. Efekt nalotu był tak straszliwy, że strat w ludziach nie udało się zliczyć. Jak wspominał naoczny świadek, poszarpane
szczątki ciał rozrzucone były na zrujnowanych nabrzeżach i zwisały nawet ze zrujnowanych dźwigów portowych. Zniszczone bombami zostały wtedy w
noworosyjskim porcie: lider TASZKIENT, niszczyciel BDITIELNYJ, statki UKRAINA, KUBAŃ i PROLETARIJ, holownik ratowniczy CZERNOMOR, trzy
kutry rybackie i barka. Ponadto szereg jednostek odniosło mniej lub bardziej poważne uszkodzenia, m.in. krążownik KOMINTERN, dwa niszczyciele
SOOBRAZITIELNYJ i NIEZAMOŻNIK, dwa patrolowce SZTORM i SZKWAŁ, okręt podwodny L-24, dok pływający ze statkiem WOROSZYŁOW oraz
statek KURSK.
--------UKRAINA otrzymała bezpośrednie trafienie bombą. Po jej eksplozji statek powoli przechylał się lewą burtę, aż osiadł na dnie basenu portowego, tuż
przy nabrzeżu. Liczba ofiar, które poniosły śmierć na UKRAINIE nie została opublikowana, nie zdziwiłbym się, gdyby nawet nikt jej nie próbował ustalać.
Wrak statku podniesiono po wojnie, 23 września 1947 roku. Postawiony przy nabrzeżu oczekiwał na dalsze decyzje. Wreszcie, w roku 1950, pocięto go na
złom.
|
| |
|
|
UKRAINA na przedwojennej pocztówce.
|
| |
--------Statki pasażersko-towarowe typu 'ABCHAZIJA' (ang. 'Abkhaziya', ros. 'Абхазия') serii I: Pojemność - 4727 BRT; nośność - 1480 DWT; wyporność -
5770 ton; prędkość - 12,6 węzłów; miejsca pasażerskie - 60 w pierwszej klasie, 192 w drugiej klasie, 266 w trzeciej klasie, 462 pokładowych; wymiary -
112,15 x 15,55 x 7,84 m; napęd - 2 silniki Diesla (2 x 2000 KM).
|
| |
|
|
Leżący na lewej burcie wrak statku UKRAINA. Noworosyjsk. Data wykonania fotografii nieznana.
|
| |
BIBLIOGRAFIA
Григор М. И. 1987. Море - моя судьба: Воспоминания капитана. - Маяк, Одесса.
История отечественного судостроения в 5 томах. Том IV. Судостроение в период первых пятилеток и Великой Отечественной войны 1925-1945
гг. 1996. - Судостроение
|
| |
Opublikowano 20 kwietnia 2011
© dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
Dworek Dzierżyńskich
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
