GIRALDA - uzbrojony jacht króla Hiszpanii.

Okręty podwodne

Statki i okręty

||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||

Jachty parowo-żaglowe

HISZPANIA

GIRALDA
Jacht H. McCalmonta - Jacht króla Hiszpanii - Awizo - Wojna amerykańsko-hiszpańska
DR PIOTR MIERZEJEWSKI

Jacht parowo-żaglowy GIRALDA - w swoim czasie najszybsza jednostka na świecie pozostająca w rękach prywatnych.
Wyporność - 2450 ton; prędkość - ponad 22 węzły; uzbrojenie - 4 działa 57 mm Hotchkiss, 2 dwulufowe karabiny maszynowe .303 Gardner; wymiary - 88,14
x 10,7 x 5,49 m; zasięg - 3840 Mm przy 16 węzłach; napęd - 2 maszyny parowe potrójnej ekspansji, 6500 KM; zapas węgla -436 ton; 2 śruby; załoga - 80.

Brytyjski ekscentryczny milioner, pułkownik Harry L.B. McCalmont, posiadacz najlepszej stajni wyścigowej w Anglii, a także zapalony
sportsmen, sprzedał w marcu roku 1898 rządowi Hiszpanii swój budzący powszechny podziw uzbrojony jacht parowy GIRALDA.

* * *

----------------Jacht GIRALDA, zwodowano w roku 1894 w stoczni Fairfield Shipbuilding and Engineering Co. Ltd. w Govan
(Glasgow), pod numerem stoczniowym 376. Stocznia otrzymała od Harry'ego McCalmonta całkowitą swobodę w
zaprojektowaniu jednostki, pod warunkiem, że efekt jej pracy prześcignie wszystkie dotychczasowe osiagnięcia
okrętownictwa. I tak się rzeczywiście stało, zarówno dzięki talentowi projektanta, doświadczeniu stoczni, jak i niczym nie
skrępowanego finansowania kosztów budowy przez milionera.

---------McCalmont publicznie zaprezentował jacht angielskiej śmietance towarzyskiej w końcu marca 1895 roku. Dzięki
obecności przedstawicieli prasy szczegóły tej imprezy stały się powszechnie znane na świecie, wzbudzając ogromne
zainteresowanie. Któregoś marcowego dnia zaproszeni goście zgromadzili się o wyznaczonej porze na nabrzeżu portu w
Southampton, gdzie wsiedli na pokład dużego holownika i podpłynęli nim do jachtu. Ich oczom ukazał się wielki trzymasztowy
szkuner z napędem parowym, o smukłym stalowym kadłubie, zachwycającym swą linią. Potężny, charakterystyczny komin,
umiejscowiony między fokmasztem a grotmasztem, jednoznacznie sugerował wielką moc napędzających go maszyn. Groźnego
wyglądu - jak na prywatną jednostkę - nadawało mu uzbrojenie rozmieszczone na pokładzie, składające się z czterech
szybkostrzelnych dział 57 mm Hotchkiss i dwóch dwulufowych karabinów maszynowych .303 Gardner.

--------Gości po swoim jachcie oprowadzał dumny właściciel, jak zawsze rumiany i tryskający energią. Wyjaśnił, iż jacht jest
całkowicie zelektryfikowany, elektryczność nie tylko dawała oświetlenie, ale i napędzała najróżniejsze mechanizmy.
Szczególny zachwyt oprowadzanych spowodowała niezwykła w tamtym czasie elektryczna wentylacja pomieszczeń
pasażerskich. Wystrój wnętrz zwracał z kolei uwagę swoją wysublimowaną elegancją, całkiem pozbawioną oczekiwanego
przez niektórych przepychu.

Harry L.B. McCalmont
Pierwszy właściciel jachtu
GIRALDA.
-
-

GIRALDA podczas wyścigu jachtów parowych na Morzu Śródziemnym ustanowił rekod świata przekraczając prędkość 22 węzłów.

-------

--------GIRALDA oddalając się od Southampton nabierał szybkości. Przy 190 obrotach śrub na minutę osiągnął prędkość 17 węzłów, zaś 21 węzłów
przekroczył przy 240 obrotach. Zaskoczeniem dla pasażerów okazał się brak odczuwalnych wibracji i drgań kadłuba przy maksymalnej prędkości oraz
zdumiewająco cicha praca maszyn parowych. Później, już po opuszczeniu Southampton Water, nastąpiła demonstracja niezwykłych właściwości manewrowych
jednostki. Stojący za sterem stary wilk morski ze śmiechem informował ciekawskich, że ma wrażenie jakby sterował małą, bardzo zwrotną łódką.

Jacht GIRALDA u brzegów baskijskiego portu San Sebastian.

--------Siłą rzeczy pokaz możliwości GIRALDA wzbudził ogromne zainteresowanie na całym świecie. Nieomal natychmiast, jeszcze w marcu 1895 roku,
rząd japoński przesłał na ręcę McCalmonta ofertę kupna jachtu. Japończycy zapragnęli, aby GIRALDA zasilił ich marynarkę wojenną, w której widzieli jego
rolę jako okrętu łącznikowego. Oferta opiewała na 50000 funtów szterlingów, lecz milionera nie skusiła. Kilka tygodni później, w maju 1895 roku
GIRALDA ustanowił na Morzu Śródziemnym rekord świata w prędkości jachtów parowych, wyraźnie przekraczając 22 węzły. Po trzech latach, w końcu
lutego 1898 r., McCalmont dał skusić rządowi Hiszpanii i zgodził się na sprzedaż jachtu za kwotę 100000 funtów szterlingów.

Jacht GIRALDA.

---------Jacht GIRALDA wszedł w skład hiszpańskiej marynarki marynarki wojennej bez zmiany nazwy. Gdy w kwietniu 1898 wybuchła wojna amerykańsko
- hiszpańska, przeklasyfikowano go na krążownik pomocniczy i włączono w skład 1. dywizjonu eskadry rezerwowej, którą tworzyły krążownik pancerny
EMPERADOR CARLOS V oraz trzy krążowniki pomocnicze (METEORO, RAPIDO i PATRIOTA). GIRALDA nie wziął bezpośredniego udziału w walkach z
Amerykanami i funkcjonował na Morzu Karaibskim tylko jako okręt łącznikowy. Po wojnie powrócił na wody metropolii.

---------Po paru latach służby w marynarce wojennej zdecydowano, aby przekształcić GIRALDA w jacht królewski. Prace adaptacyjne rozpoczęto w roku
1906 i rok później jednostkę oddano królowi Hiszpanii do dyspozycji. Zachowała ona jednak nadal możliwości funkcjonowania jako awizo. Harry McCalmont
nie doczekał się tak wielkiego awansu swojego jachtu, gdyż nieoczekiwanie, w wieku zaledwie 41 lat, zmarł na atak serca pod koniec roku 1902.

--------W końcowych latach służby GIRALDA spełniał także rolę oceanicznego okrętu hydrograficznego. Złomowano go w roku 1921.