|
|
|
|
|
|
|
|
||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BARBARA
- Jednostka eksperymentalna Reichsmarine - II wojna światowa -
Opracowanie: Piotr Mierzejewski
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
BARABARA, niemiecki statek eksperymentalny napędzany trzema wieżowymi rotorami Flettnera.
Pojemność: 2077 BRT i 1010 NRT. Nośność: 3050 DWT. Wymiary: 89,7 x 13,2 x 5,6 m. Napęd: 3 rotory, 2 silniki spalinowe MAN (1100 KM). Prędkość: 6-13 w.
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
---------Pomyślny przebieg eksperymentów braci Georga i Antona Flettnerów nad wprowadzeniem rotorów jako nowego napędu dla statków, zwiastował -
zdaniem wielu autorytetów - rewolucyjne zmiany w budownictwie okrętowym. Wejście do eksploatacji w 1924 roku niewielkiej jednostki o nazwie
BUCKAU (455 BRT), przemianowanej wkrótce na BADEN-BADEN i jej tryumfalny rejs do portów różnych kontynentów przykuł uwagę całego świata.
|
--------
|
|
|
|
---------Nic więc dziwnego, że ewentualność praktycznego zastosowania
wynalazku zainteresowała niemiecką marynarkę wojenną (o amerykańskiej
próbie czytaj tutaj). Dowództwo Reichsmarine złożyło zamówienie w Actien-
Gesellschaft Weser, Bremen & Anton Flettner na eksperymentalny
kabotażowiec o napędzie rotorowym w postaci opatentowanych rotorów
wieżowych Flettnera. Celem miało być testowanie tego nowego napędu
aerodynamicznego jako alternatywy dla żagli. Wstępny projekt przewidywał,
iż jednostka miała być wyposażona tylko w jeden, za to ogromny rotor. Jego
wysokość planowano aż na 27 metrów, przy średnicy 7 m! Brak odpowiednich
łożysk kulkowych, które miałyby być zastosowane, spowodował znaczną
zmianę koncepcji - jeden wielki rotor zastąpiono trzema mniejszymi o
wysokości "tylko" 17 m i średnicy 4 m. Zadaniem rotorów miało być wydatne
wspomaganie dwóch silników wysokoprężnych MAN o łącznej mocy 1100 KM
(809 kW), poruszających jedną śrubę napędową.
-------Jan Piwowoński (1986, str. 47) tak pisał: "Zalety napędu rotorowego
były bezsporne. Zamiast olbrzymiego, ciężkiego, trudnego do obsługi i
konserwacji omasztowania, ożaglowania i olinowania statki były napędzane
przez lekkie rotory, bezpieczne i łatwe w obsłudze. Wszystkie rotory
BARBARY miały łącznie ciężar zaledwie 40 ton - maszty i takielunek
normalnego takiego żaglowca ważyłyby 180 ton! (...) Zamiast kilkudziesięciu
marynarzy, wspinających się z narażeniem życia w sztormach i śnieżycach na
mokre i oblodzone reje na rozchwianych kilkudziesięciometrowych masztach
- wystarczał jeden człowiek, naciskający sterujące silnikami przełączniki.
|
Rotorowiec BARBARA na rysunku zamieszczonym w
miesięczniku Popular Science w roku 1926.
|
| |
Kosztowna była również konserwacja olbrzymiego takielunku żaglowca, tak łatwego do uszkodzenia w czasie sztormu czy nagłego szkwału. (...) Mogły nawet
współzawodniczyć z parowcami - ciągle głodnymi węgla, niewygodnego przy bunkrowaniu, wymagającego wielkich zasobni i całej brugady palaczy i trymerów,
siejącego wokół miałem, pyłem i sadzą." Wszystko to pięknie wyglądało, ale praktyka pokazała, że przed rotorowcami nie było przyszłości - przegrały
praktycznie już na starcie z coraz liczniejszymi w latach dwudziestych XX wieku motorowcami.
---------Losy rotorowca BARBARA, ukończonego w 1926 roku, nie potoczyły się efektownie i statek nie zrobił na morzach błyskotliwej kariery. Zniechęcona
Reichsmarine oddała go w czarter w firmie żeglugowej Rob. M. Sloman jr. w roku 1929 lub 1930. W roku 1933 statek stał się własnością Bugsier,
Reederei-u Bergungs A.G. z Hamburga. Nowy posiadacz, kierując się prostym rachunkiem ekonomicznym, zdemontował rotory i wymienił silniki spalinowe na
silniejsze. Wskutek przebudowy pojemność statku spadła do 1990 BRT. Otrzymał on także nową nazwę - BIRKENAU - jakże złowrogo brzmiącą pod drugiej
wojnie światowej!
--------Podczas drugiej wojny światowej statku nie ominęła służba w Kriegsmarine. W związku z planowaną inwazją na Wielką Brytanię (operacja Seelöwe)
został zmobilizowany 28 sierpnia 1940 i nadano mu wówczas alfanumeryczne oznaczenie A32. Po odwołaniu inwazji wrócił do służby cywilnej pod flagę
dotychaczasowego armatora. Ponownie marynarka wojenna upomniała się o niego po paru latach - z dniem 13 lutego 1944 r. stał się transportowcem
Kriegsmarine. Koniec wojny zastał BIRKENAU w duńskim porcie Århus (obenie Aarhus). W ramach podziału floty poniemieckiej przydzielono go 2 września
1946 roku Danii. Pod duńką banderą pływał od 8 grudnia 1947, nosząc nazwę ELSE SKOU.
--------Zatonął jako saudyjski STAR OF RIYAD w sierpniu 1978 roku na Morzu Czerwonym w rejonie portu Dżudda. Bliższej daty ani szczegółów tego
wydarzenia nie udało mi się ustalić.
|
| |
|
|
|
Rotorowiec BARBARA na rysunku z okładki pisma Wilhelmshavener Modellbaubogen.
|
| |
|
BIBLIOGRAFIA:
Jordan, R. 1999. The World's Merchant Fleets 1939. - Naval Institute Press, Annapolis, Maryland.
Lloyd's Register.
Martin, R. E. 1926. We Can Trick the Wind. - Popular Science, 8, p.38.
Piwowoński, J. 1986. Niezwykłe okręty. - Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, Warszawa.
Wilhelmshavener Modellbaubogen: Barbara Rotorschiff. Nr. 1088.
Windschiffe. 1988. VEB Verlag Technik, Berlin.
|
| |
|
|
|
|
|
|
Opublikowano: 18 sierpnia 2013 roku
© Piotr Mierzejewski
|
| |
|
_________________________________________
Facta Nautica
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
