|
|
|
|
|
|
||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m/s RAMSES - Statek jeniecki - Łamacz blokady - II wojna światowa - PIOTR MIERZEJEWSKI
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Niemiecki statek towarowo-pasażerski m.s. RAMSES. Statek powstał w Flensburger Schiffsbau Gesellschaft, Flensburg (nr stoczniowy 364) w 1926 r. dla Deutsche Dampfschifffahrt Gesellschaft Kosmos. Likwidacja tego towarzystwa w 1926 r. spowodowała, że przeszedł na własność Hamburg Amerikanische Packetfahrt A.G. ( Hamburg-Amerika Linie, HAPAG) z Hamburga. Pojemność: 7983 BRT. Nośność: 11 565 DWT. Prędkość: 12,5 (13?) węzłów. Wymiary: 146,76 x 19,09 x 8,14 m. Liczba miejsc pasażerskich: 73. Napęd: Silnik wysokoprężny Diesla 2-suwowy 6-cylindrowy, 1587 NHP, produkcji M.A.N., Augsburg.
|
|
---------Niemiecki statek motorowy RAMSES (7983 BRT), należący do hamburskich linii HAPAG, 1 lipca 1939 roku wyszedł z Hamburga, swojego portu macierzystego, aby już nigdy do niego nie wrócić. Zapewne nikt z jego załogi nie przypuszczał wówczas, że parę najbliższych lat spędzi w portach Dalekiego Wschodu, a następnych kilka w obozach jenieckich na terenie Australii. Sądzę jednak, że mimo wszystko nie powinni narzekać na los.
|
|
|
|
M.s. RAMSES.
|
|
--------Informacja o początku działań wojennych w Europie dotarła do załogi, gdy jej statek stał już od kilku dni w Szanghaju, okupowanym przez Japonię od roku 1937. RAMSES utknął bezczynnie w tym porcie aż do marca 1941 r. , kiedy to przeszedł do japońskiego Kobe. Przez krótki czas załoga miała wrażenie, iż jej statek znowu będzie eksploatowany jako jednostka handlowa, gdyż w maju 1941 r. RAMSES z ładunkiem soi wyruszył do Valparaiso. 27 czerwca, gdy był już daleko gdzieś na Pacyfiku, otrzymał rozkaz natychmiastowego powrotu do Japonii. 30 lipca statek dotarł do Jokohamy, gdzie całkowicie rozładowano go i podniesiono na nim banderę Kriegsmarine. Od tego momentu RAMSES zaczął pełnić rolę pływającego więzienia. Gromadzono na nim jeńców - ujętych członków załóg statków alianckich, zatopionych bądź przechwyconych przez niemieckie krążowniki pomocnicze. W taki sposób wykorzystywano motorowiec przez ponad rok, aż do listopada 1942 r.
|
|
|
RAMSES w japońskim porcie. Podczas postoju w Jokohamie służył jako statek więzienny dla załóg alianckich statków.
|
|
---------Jesienią 1942 roku zapadła decyzja o użyciu statku w charakterze łamacza blokady. Postawiono przed nim zadanie dostarczenia z Holenderskich Indii Wschodnich do Europy ładunku kauczuku i innych towarów o znaczeniu strategicznym na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. W związku z tym RAMSES otrzymał uzbrojenie w postaci zamaskowanych kilku lekkich działek przeciwlotniczych
---------10 października opuścił Jokohamę, obierając kurs na Batawię (obecnie Dżakarta). Przy okazji zabrał do tego ładunek artykułów żywnościowych (tran rybny i wielorybi, smalec, herbata, olej kokosowy) dla wojsk japońskich okupujących Indie Holenderskie. Wyszedł 23 listopada z Batawii, zabierając w ładowniach m.in. 4000 ton kauczuku. Rejs, który rozpoczął, miał przebiegać przez Ocean Indyjski i Atlantyk, kończąc się w Bordeaux. W drodze do celu przwidywano spotkania z rajderami na Oceanie Indyjskim i z U-Bootami na Atlantyku. Przypuszcza się, że poruszał się wtedy z prędkością nie większą niż 11 węzłów.
--------Rejs miał spokojny przebieg tylko przez kilka dni, do 28 listopada. Tego dnia, o godzinie 14.16 RAMSES został dostrzeżony pzrez obserwatora z australijskiego krążownika HMAS ADELAIDE, towarzyszącego wraz z korwetami HMAS CESSNOCK i HMAS TOOWOOMBA oraz holenderskim krążownikiem JACOB VAN HEEMSKERCK konwojowi OW1. RAMSES nie odpowiedział na sygnały radiowe i wizualne nadawane przez zbliżający się do niego australijski krążownik i spuścił na wodę dwie szalupy. Gdy Australijczycy o godzinie 15.43 ujrzeli błysk eksplozji i ogromne kłęby dymu spowijące podejrzany statek, uznali, że albo natknęli się na nieprzyjacielski krążownik pomocniczy, który pozoruje paniczną ewakuację załogi, albo na nieuzbrojony statek, który właśnie dokonuje samozatopienia. W obu wypadkach zobowiązani byli otworzyć ogień artyleryjski w jego kierunku, co uczynili natychmiast, o godzinie 15.44. Odezwała się także artyleria holenderskiego krążownika. Kilkuminutowy ostrzał zakończył się o 15.52, gdy RAMSES raptownie znikł pod powierzchnią wody. Miało to miejsce w pozycji 23°20'S i 99°13'E, około 7000 mil na południe od Wysp Kokosowych.
-------Akcja ratunkowa przebiegła szybko i sprawnie. Uratowano wszystkich 88 rozbitków oraz ... dwa żywe zwierzęta, a mianowicie świnię i psa. Wśród uratowanych było dziesięciu Norwegów. Pochodzili oni ze statków AUST i KATTEGAT, zatopionych w kwietniu i maju 1942 r. przez niemieckie krążowniki pomocnicze THOR i MICHEL. Dochodzenie przeprowadzone w Australii wykazało, iż jeden z rozbitków, Wilhelm Ewert, w połowie Niemiec, w połowie Rosjanin, był hitlerowskim tajnym kurieriem dyplomatycznym. Znaleziony przy nim notatnik zawierał cenne informacje tyczące niemieckich agentów działających w Stanach Zjednoczonych i Związku Radzieckim. Wyjaśniły się także okoliczności wybuchów na statku, które skończyły jego żywot. Jeńcy zeznali, że przed opuszczeniem Jokohamy umieszczono na RAMSESIE trzy całkowicie niezależne ładunki wybuchowe. które miały w ciągu 8 minut spowodować jego zatonięcie, gdyby realna stała się groźba opanowania go przez nieprzyjaciela. Jak widać z przebiegu akcji, mechanizm ich zadziałał idealnie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Opublikowano 23 grudnia 2012 roku © dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|