Okręty wojenne 2 wojny światowej: HMIS LAWRENCE, sloop

Facta Nautica: morze marynarka handlowa statki okrety wojenne wraki marynarka wojenna żegluga

Slupy czyli Sloopy

Wielka Brytania - Indie

HMIS LAWRENCE (L83 / U83)
- Sloop - Royal Indian Navy - II wojna światowa
dr Piotr Mierzejewski

The Royal Indian Navy Sloop HMIS LAWRENCE.

Sloop HMIS LAWRENCE. Data i miejsce wykonania fotografii nieznane.
Charakterystyka jednostki według Jane's Fighting Ships 1939 (z uwzględnieniem Weyers Taschenbuch der Kriegsflotten 1943/44 i in.): wyporność standard - 1210 ton;
prędkość - 15 węzłów; uzbrojenie - 2 x 102 mm/L45, 4 x 47 mm, 2 x 40 mm plot, 10 karabinów maszynowych Lewis; napęd - turbiny parowe mocy 1900 KM,
zapas ropy - normalny 144 t, maksymalny 153 t, 2 kotły główne Babcock, 2 śruby napędowe; zasięg - 1600 Mm przy prędkości 10 węzłów;
wymiary w stopach ang. - 225 (między pionami) 241 1/2 (całkowita) x 34 x 12 lub w metrach 73 x 10,4 x 3,7; załoga 119 ludzi.

---------30 lipca 1919 roku w szkockiej stoczni William Beardmore & Co. w Dalmuir zwodowano dla Royal Indian Marine okręt HMIS LAWRENCE, który
miał zastąpić stary uzbrojony bocznokołowiec o tej samej nazwie, służący dotąd także w hinduskiej marynarce wojennej. Uroczystość podniesienia bandery
miała miejsce 27 grudnia 1919 r. Jednostkę tę początkowo klasyfikowano jako okręt łącznikowy, później jako sloop lub eskortowiec. Taschenbuch der
Kriegsflotten 1928 określił okręt jako jacht z Zatoki Perskiej.

Wygląd HMIS LAWRENCE w roku 1932. Widoczne dziobowe i rufowe działa kalibru 102 mm.

----------Przez pierwsze lata służby spędzone na wodach Zatoki Perskiej
HMIS LAWRENCE wykorzystywano nie tylko jako okręt łącznikowy, lecz
także powierzano mu zadania hydrograficzne, polegające na serwisowaniu
pływających znaków nawigacyjnych.

---------Od 3 września 1939 roku, tj. dnia przystąpienia Wielkiej Brytanii do
wojny, okręt razem z bliźniaczym HMIS CLIVE patrolował rejon wyspy
Masirah w brzegów Omanu. W październiku obie jednostki włączono w skład
dywizjonu Zatoki Perskiej. Na początku roku 1940 wszedł w skład grupy
eskortowej ABECEF (Arabian Bengal Ceylon Escort Force), operującej na
Morzu Czerwonym, Morzu Arabskim i w Zatoce Perskiej, czyli na wodach
okalających Półwysep Arabski.

--------1 marca 1940 roku zaginął bez śladu przelatujący nad Zatoką Omańską
Hannibal - wielki, dwupłatowy samolot brytyjski dalekiego zasięgu, typu
Handley Page H.P.42, znany częściej jako typ Hannibal-Heracles. Wśród
ośmiu osób znajdujących się na jego pokładzie był słynny brytyjski lotnik,

HMIS CLIVE, bliźniak HMIS LAWRENCE, doczekał się upamiętnienia
na znaczku pocztowym wydanym w roku 1995.

bohater I wojny światowej, kapitan Alfred Harold Whistler, mający na
swoim koncie 23 zwycięstwa nad niemieckimi siłami powietrznymi. W akcji
poszukiwawczo-ratunkowej wzięło udział wiele samolotów RAF-u. Przez
szereg dni współdziałał z nimi HMIS LAWRENCE, przemierzając wody
zatoki. Poszukiwania zakończyły się fiaskiem. Nie udało się odnaleźć żadnych
śladów po zaginionym samolocie, jego załodze i pasażerach.

---------W kwietniu 1941 roku HMIS LAWRENCE brał udział w operacji
przeciw Irakowi. W maju tego samego roku na pokładzie okrętu podróżował
do Kuwejtu regent Iraku w towarzystwie premiera i dwóch ministrów.

-------Istotnym wydarzeniem w dziejach okrętu stało się uczestnictwo w
angielsko-radzieckiej interwencji w Iranie. Kraj ten dzięki swojemu
położeniu wojenno-strategicznemu zajmował w planach Niemiec szczególnie
ważne miejsce. W lecie 1941 r. w Iranie wytworzyła się napięta sytuacja.
Kierownicze stanowiska w irańskich urzędach państwowych obsadzone
zostały przez niemieckich agentów. Hitlerowcy przekształcając Iran północny
w bazę wypadową przeciw ZSRR, zgromadzili w tamtym rejonie dużą ilość
agentów i zorganizowali magazyny broni i amunicji. Zaobserwowano, że

HMIS LAWRENCE (wskazany strzałką) przy burcie krążownika
pomocniczego HMS KANIMBLA w Bandar Shahpur. Sierpień 1941.

w ciągu pierwszego pólroczaw składach tych znalazło się 11 000 ton uzbrojenia i amunicji. Ponadto, w tym samym czasie pojawiły się w Iranie setki
niemieckich turystów, którymi byli niemieccy oficerowie przebrani w cywilne ubrania. Inicestwienie planów niemieckich leżało w interesie zarówno ZSRR
jak i Wielkiej Brytanii.

-------Interwencja rozpoczęła się 25 sierpnia 1941 roku jednoczesnym wkroczeniem wojsk radzieckich od północy i wojsk brytyjskich od południa. Brały w
niej udział także dwa zaimprowizowane zespoły okrętów. Jeden z nich, złożony z HMIS LAWRENCE oraz krążownika pomocniczego HMS KANIMBLA,
sloopów HMS SHOREHAM i HMS LILAC, korwety HMS SNAPDRAGON, kanonierki HMS COCKCHAFER, uzbrojonego trawlera HMT ARTHUR
CAVANAGH, a także dwóch holowników i ... żaglowej łodzi, opanował port i węzeł komunikacyjny Bandar Shahpur (teraz Bandar Khomeini). W zdobytym
porcie w ręce Anglików wpadły między innymi kanonierki irańskie, frachtowce - włoski s.s. CABOTO (5225 BRT) i niemiecki m.s. HOHENFELS ( 7862
BRT), zaś niemiecki s.s. WEISSENFELS (7861 BRT) uległ samozatopieniu. W opanowaniu podpalonego CABOTO i niedopuszczenia do zatopienia go przez
własną załogę odznaczył się męstwem Leutnant Daya Shankar, który za tę akcję otrzymał DSC.

--------Niekiedy określa się HMIS LAWRENCE mianem eskortowca, lecz w rzeczywistości przez całą wojnę okręt przyłączał się do eskorty konwojów
zaledwie cztery razy - trzykrotnie na jeden dzień i raz aż na dwa dni.

--------Od końca 1944 r. stacjonował w Karaczi jako szkolny okręt artyleryjski, a po wojnie przeszedł do Bombaju, pełniąc tę samą rolę. Skreślony z listy
floty i złomowany w roku 1947.

Opublikowano w Facta Nautica 28 stycznia 2012 r.
© Piotr Mierzejewski