|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
m/s VALPARAISO
- W 75 rocznicę zatopienia statku przez niemiecki okręt podwodny U 38 -
PIOTR MIERZEJEWSKI
|
|
|
|
|
|
Frachtowiec m/s VALPARAISO należał do grupy szwedzkich statków, czarterowanych podczas II wojny światowej
przez brytyjskie Ministry of War.
|
| |
---------Zatopienie frachtowca s/s GERTRUD BRATT (1510 BRT) w dniu 22 września 1939 roku przez niemiecki okręt
podwodny U 4 zapoczątkowało długą listę strat szwedzkiej marynarki handlowej podczas II wojny światowej,
spowodowanych przez U-Booty. Rząd Szwecji w związku z tym wielokrotnie zgłaszał bezskuteczne protesty i żądania
odszkodowań od III Rzeszy. Trzeba pamiętać, że przez całą wojnę Szwecja nie tylko zachowywała neutralność, ale i
stanowiła dla Niemiec niezwykle ważnego partnera gospodarczego, będąc dostawcą dziesiątek milionów ton rudy żelaza
i ogromnej ilości łożysk kulkowych. Stosunki dyplomatyczne z III Rzeszą Szwedzi zerwali dopiero 7 maja 1945 r., gdy
kwestią godzin pozostawała jej kapitulacja. Nic więc dziwnego, że Szwecja przez lata uchodziła za skrytego sojusznika
Hitlera. W tej sytuacji może zastanawiać, czemu tak wiele statków spod szwedzkiej bandery padało ofiarami U-Bootów.
Odpowiedź jest dość prosta: pokaźna część szwedzkiego tonażu, głównie w postaci dużych dwuśrubowych motorowców,
od roku 1940 czarterowana była przez brytyjskie Ministry of War! Pływały one ze skandynawskimi załogami w konwojach
atlantyckich, zazwyczaj zajmując uprzywilejowane pozycje w szyku. Gdy ginęły trafione torpedami U-Bootów, oględnie
informowano o tym szwedzką opinię, nie podając bliższych szczegółów okoliczności. Przykładem może być komunikat
sztokholmskiego radia z 30 stycznia 1941 roku, lakonicznie stwierdzający, że motorowce STUREHOLM (4575 BRT) i
VALPARAISO (3707 BRT) uznać należy za zaginione ze względu na długi okres, jaki minął od spodziewanego
osiągnięcia przez nie portów docelowych. Dopiero po wojnie okazało się, że obie jednostki stały się ofiarami niemieckich
torped i poszły na dno ze wszystkimi ludźmi.
-
|
|
|
Rok 1917: M/s VALPARAISO w Stockholmie, swoim porcie macierzystym.
Źródło: Okänd fotograf / Sjöhistoriska museet.
-
|
| |
|
|
--------VALPARAISO zbudowany został w
roku 1917 w duńskiej stoczni Burmeister &
Wain w Kopenhadze pod numerem 311 dla
Nordstjernan A/B - A. Johnson & Co. ze
Sztokholmu.
|
Pojemność: 3671 BRT i 2230 NRT
Nośność: 6520 DWT
Prędkość: 10,5- 11,0 węzłów
Wymiary: 111.10 x 15,68 x 6,74 m
Napęd: 2 silniki Diesla typu B&W 6200-X
o mocy 2200 KM, 2 śruby
12 miejsc pasażerskich
Załoga: 33 ludzi
|
|
VALPARAISO przechodzi Kanał Panamski.
-
|
| |
--------VALPARAISO przed wojną pływał na dalekich trasach, nie tylko na transatlantyckich, ale i pacyficznych. Wiele
wskazuje na to, że podczas tych rejsów nie uczestniczył w jakichś szczególnych wydarzeniach. Dopiero w roku 1939 miał
niegroźną kolizję na Tamizie z brytyjskim kabotażowcem s/s DICKY (1901, 507 BRT). W kwietniu 1940 roku, na mocy
brytyjsko-szwedzkiej umowy, wyczarterowany został przez Ministry of War, które z kolei przekazało go do eksploatacji
armatorowi Donaldson Line. Przebieg jego służby konwojowej jest trudny do odtworzenia. Wiadomo, że w październiku
przemierzał Atlantyk w konwoju SC-7 (Sydney w Nowej Szkocji - Liverpool), który wskutek ataku "wilczego stada" U-
Bootów utracił aż 20 statków. Później VALPARAISO miał iść z konwojem HX-95, lecz przesunięto go na listę konwoju
HX-96. Ostatecznie znalazł się w składzie konwoju HX-97, który opuścił Halifax 18 grudnia 1940 roku i kierował się do
Liverpoolu. Portem docelowym VALPARAISO było jednak Glasgow, gdzie miał dostarczyć 6181 ton różnych ładunków. W
nieznanych okolicznościach, 29 grudnia, gdzieś na środkowym Atlantyku, stracił kontakt z konwojem i samotnie musiał
kontynuować rejs w kierunku Europy. Nigdy jednak nie dotarł do celu i przyczyna jego zaginięcia pozostawała nieznana.
Dopiero po wojnie okazało się, że 31 grudnia w godzinach wieczornych natknął się na swojej trasie na U 38, niemiecki
okręt podwodny typu IX, dowodzony przez Heinricha Liebe. U-Boot o godzinie 21.12 trafił rufę statku torpedą typu G7a.
Cios okazał się zabójczy i VALPARAISO dziobem do góry poszedł na dno w pozycji 60°01'N i 23°00'W. Nikt ze statku
nie ocalał - zginęła cała załoga, licząca 33 ludzi, oraz 2 pasażerów. W ciemnościach grudniowej nocy, w lodowatych
wodach północnego Atlantyku, rozbitkowie nie mieli szans na przeżycie.
-
|
|
|
-
-------VALPARAISO okazał się drugim szwedzkim statkiem, jaki Heinrich Liebe pływając na U 38 dopisał do listy swoich
sukcesów. Pierwszym był niewielki parowiec TILIA GORTHON, a trzecim JAPAN, także parowiec. Łącznie zatopił on 34
statki, wojnę zakończył w stopniu Fregattenkapitän i spokojnie życie zakończył w roku 1997.
-
|
|
|
-
---------Kapitan VALPARAISO, Oscar A.V. Asplund (1890-1940), przeżył już raz zatopienie swojej jednostki niemiecki
okręt podwodny. Działo sie to podczas I wojny światowej na Morzu Północnym, 28 stycznia 1918 r., gdy UC 49 zatopił
szwedzki parowiec JONKOPING II, płynący w konwoju. Na statku tym Asplund służył jako oficer.
-
|
|
|
=
-------Warto dodać, że VALPAROISO okazał się pechowcem, gdyż spośród statków konwoju HX-97 tylko on stał się
ofiarą U-Boota. Konwój utracił wprawdzie jeszcze jedną jednostkę, CITY OF BEDFORD, statek komodora, lecz stało się
to w wyniku kolizji z frachtowcem z zupełnie innego konwoju.
|
| |
Opublikowano 31 grudnia 2015
|
|
 |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
