ŁÓDŹ PODWODNA K.A. SZILDERA
Pierwszy w historii okręt podwodny uzbrojony w rakiety
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
Rosyjski znaczek pocztowy upamiętniający gen. K.A. Szildera (1786-1854) i jego łódź podwodną.
|
| |
---------Rosyjski wynalazca, generał-inżynier Karł Andriejewicz Szilder (Карл Андреевич Шильдер), uczestnik bitwy
pod Austerlitz (1805), przeszedł do historii jako twórca pierwszego okrętu podwodnego uzbrojonego w broń rakietową.
Był to zarazem pierwszy w historii okręt podwodny wykonany w całości z metalu.
|
| |
---------Inspiracji dla konstrukcyjnych poczynań K.A. Szildera należy się doszukiwać m.in. w trzech wydarzeniach: w 1825
roku polski więzień polityczny, Kazimierz Czarnowski, przedstawił carowi Mikołajowi I projekt okrętu podwodnego
napędzanego siłą mięśni ludzkich, w 1831 kolejny projekt prezentował w Petersburgu radca tytularny A. Podolecki, zaś w
latach 1828-29, w czasie wojny rosyjsko-tureckiej, Rosjanie na Dunaju skutecznie użyli broni rakietowej przeciw
nieprzyjacielskiej flocie.
---------K.A. Szilder zbudował swój okręt podwodny w Petersburgu, w jednym z tamtejszych zakładów mechanicznych,
korzystając początkowo tylko z własnych zasobów finansowych. Szybko jednak uzyskał wsparcie ze strony państwa, w
postaci niebagatelnej w owych czasach kwoty 1000 rubli. Budowę okrętu rozpoczęto w marcu 1834 i już w maju tego
samego roku miało miejsce jego wodowanie. 29 sierpnia świadkiem prób jednostki na Newie był car Mikołaj I. Okręt
zanurzył się, a wystrzelone spod wody rakiety osiągnęły i zapaliły cel - specjalnie ustawione na rzece barki.
---------Okręt podwodny Szildera miał kadłub wykonany całkowicie z żelaza, z blachy grubości 4,8 mm, używanej do budowy
kotłów parowych. Wyporność jednostki wynosiła 16,4 ton przy wymiarach ok. 6 m (długość bez bukszprytu) x ok. 1,5 m
(szerokość) x 1,8 m (wysokość). Napęd w pozycji nawodnej zapewniały żagle, zaś pod wodą mięśnie czterech marynarzy,
pozwalające osiąnąć prędkość - 670 m/godz.! Okręt zanurzał się dzięki zbiornikom wodnym i pompom, dodatkowo zaś
wyposażony był w dwa ciężarki ołowiane do opuszczania na dno.Według wyliczeń konstruktora okręt mógł zanurzać się
bezpiecznie na głębokość 12 metrów. Uzbrojenie stanowiło sześć rurowych prowadnic (długość 4,5 m) dla rakiet kalibru
102 mm oraz mina wytykowa (6 kg ładunku prochu), umieszczona na 3-metrowym bukszprycie. Dodatkowo na wyposażeniu
znalazły się prymitywne 'chrapy' do odświerzania powietrza oraz przyrząd, który wielkodusznie uznać można za peryskop.
Umieszczone one były w dwóch cylindrycznych wieżyczkach (kioskach) o wysokości około jednego metra. W ścianach
wieżyczek znajdowały się iluminatory. W skład załogi wchodziło 8-10 ludzi.
---------Okręt mógł odpalać rakiety pojedyńczo lub salwami, zarówno spod wody jak i na powierzchni.
|
| |
|
|
| |
---------Próby okrętu trwały przez kilka lat, lecz nigdy nie wszedł on do służby. Aż wreszcie minister wojny, hrabia A.I.
Czernyszew, rozkazem nr 949 z dnia 9 października 1841 nakazał zniszczyć jednostkę jako nie spełniającą wymagań
marynarki. K.A. Szilder uprosił jednak, aby przekazać mu ją do prowadzenia prób całkowicie prywatnie. Przed rokiem 1850,
konstruktor ze względu na kłopoty finasowe musiał ją jednka zezłomować.
---------Istnienie okrętu podwodnego K.A. Szildera bardzo długo utrzymywano w ścisłej tajemnicy, aż na dziesiątki lat w
ogóle o nim zapomniano ...
---------A na koniec ciekawostka - dowódca okrętu Szildera w latach 1838-39, miczman R.N. Żmielew (Szmielew?), uważany
jest jest oficjalnie za pierwszego oficera-podwodnika we flocie rosyjskiej.
|
| |
|
|
| |
| |
Polmar, N. & Noot, J. 1990. "Submarines of the Russian and Soviet Navies. 1718-1990". Naval Institute Press, Annapolis, Maryland.
Александров Ю.И. 2002. "Отечественные подводные лодки до 1918 года", ВТС Бастион, ООО "Восточный горизонт".
Константинов П. 2004. "Первая ракетная подводная лодка". Техника и вооружение, апрель 2004г.
Ковалев Э.А. 2005. "Рыцари глубин. Хроника зари российского подплава", Центрполиграф, Москва - Санкт-Петербург.
Тарас А.Е. 2002. "История подводных лодок 1624-190" <АСТ> Москва, <Харвес>т Минск.
Трусов Г.М. 1957. "Подводные лодки в русском и советском флоте". ГСИСП, Ленинград.
"Русские подводные лодки 1834-1923гг" том 1, часть 1, Санкт-Петербург, 1994г.
|
| |
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
