|
|
|
|
|
|
|
|
|
- MARYNARKA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA -
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
s/s LEBARON RUSSELL BRIGGS - Ostatnia misja liberciaka - Broń chemiczna - Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
|
13 sierpnia 1970 roku: s/s LEBARON RUSSELL BRIGGS wyszedł na holu z Sunny Point (NC) w ostatni rejs ... Stocznia: Panama City. Położenie stępki: 29 marca 1944. Wodowanie: 5 maja 1944. Ukończony: 31 maja 1944. --
|
|
--------Amerykański frachtowiec s/s LEBARON RUSSELL BRIGGS (7176 BRT), statek typu 'Liberty', wszedł do eksploatacji 31 maja 1944 roku po 63 dniach od położenia stępki w stoczni J.A. Jones-Wainwright Shipyard w Panama City. -
|
|
---------Podczas wojny statek wielokrotnie pływał w konwojach atlantyckich, zachodząc m.in. do radzieckich portów na Półwyspie Kolskim.
---------30 lipca 1944 r. nieopodal latarni morskiej Bell Rock, 18 km na wschód od wejścia do zatoki Firth of Tay (wschodnie wybrzeże Szkocji), staranował brytyjski trawler HMS BRACONBURN, zmierzający do Scapa Flow. Trawler poszedł na dno, a wraz z nim sześciu członków załogi. Sześciu pozostałych marynarzy udało się uratować.
---------Zakończenie wojny na Atlantyku stało się zarazem końcem służby liberciaka. Uwiązany na przysłowiowym sznurku jako jednostka National Defense Reserve Fleet, latami oczekiwał dalszych decyzji. Gdy wydawało się, że już nic go uchroni przed złomowaniem, nagle, ćwierć wieku po wojnie, pojawił się - pierwszy raz w swych dziejach - na czołówkach gazet. Można jednak powiedzieć, że zmieniono tylko mu wyrok - zamiast pójść na cięcie do stoczni złomowej, miał ulec zatopieniu w wodach oceanu, w asyście paru jednostek i lotnictwa. Na miejsce "kaźni" musiał udać się na holu, tylko z kilkoma ludźmi na pokładzie.
---------Ten zaskakujący kres dziejów liberciaka miał związek z dobiegającą końca amerykańską operacją CHASE (skrót angielskich słów: Cut Holes and Sink'Em). Pod tym kryptonimem odbywała się w latach 1967-1970 operacja niszczenia broni chemicznej, zaplanowana i prowadzona przez Departament Obrony USA. Uwieńczeniem Operation CHASE stało się w roku 1970 spektakularne zatopienie statku LEBARON RUSSELL BRIGGS, którego ładownie wypełniono tysiącami ton śmiercionośnego ładunku.
|
|
5 maja 1944 roku: Frachtowiec LEBARON RUSSELL BRIGGS w Panama City tuż przed wodowaniem. -
|
|
--------10 sierpnia 1970 roku w dwóch bazach armii amerykańskiej, Anniston Army Depot w Alabamie oraz w Bluegrass Army Depot w Kentucky, rozpoczęto w ścisłej tajemnicy i zachowaniem niezwykłej ostrożności wielką operację transportową. Na 39 platformach kolejowych umieszczono 2675 ton ładunku, składającego się z 418 żelbetowych kontenerów. Wewnątrz kontenerów znajdowało się zazwyczaj po 30 rakiet typu M55 z głowicami bojowymi. Każda głowica zawierała po 5 kilogramów sarinu, niezwykle silnego środka paralityczno-drgawkowego, stosowanego jako broń chemiczna.
--------Data wyruszenia obu pociągów i trasa ich przejazdu utrzymywane były do końca w ścisłej tajemnicy. Prędkość ich nie mogła przekraczać 35 mil na godzinę, a poprzedzały je specjalne pociągi pilotowe, których zadaniem była bieżąca kontrola stanu technicznego torów. Trasa przejazdu, obstawiona przez żandarmerię, biegła przez 7 stanów, 21 niewielkich miast i omijała duże metropolie. Załogi pociągów wyposażono w środki obrony przeciwchemicznej, a wszystkie szpitale w rejonie przejazdu postawiono w stan alarmu. Oba transporty szczęśliwie jednak i bez przeszkód osiągnęły wojskowy terminal morski nad Atlantykiem, znany jako Sunny Point Military Ocean Terminal, ulokowany w rejonie Cape Fear (Północna Karolina).
|
|
Paleta z 30 rakietami typu M55, przygotowana do umieszczenia i transportu w żelbetowym kontenerze. -
|
|
|
Rakiety typu M55 (na zdjęciu) z głowicami bojowymi wypełnionym sarinem było ostatnim ładunkiem transportowanym przez s/s LEBARON RUSSELL BRIGGS. -
|
--------W terminalu na groźny ładunek już oczekiwał, pordzewiały przez lata bezczynności, LEBARON RUSSELL BRIGGS. Kontenery z wagonów dźwig portowy przeładował do jego ładowni (patrz fotografie poniżej).
|
|
--------Oprócz kontenerów z rakietami na statku znalazło się miejsce także dla innych rodzajów broni chemicznej. Były wśród nich trzy pociski kalibru 155 mm, wypełnione sarinem oraz mina lądowa typu M32 zawierająca VX, uważany za najbardziej śmiertelny środek paralityczno- drgawkowy spośród wszystkich dotychczas zsyntezowanych.
--------LEBARON RUSSELL BRIGGS wyruszył w swój ostatni rejs na holu holownika ELIZABETH MORAN (bud. 1967, 298 BRT), należącego do Moran Towing Corporation of New York, a asystował mu inny, mniejszy holownik, którego nazwy nie ustaliłem. Ten zespół holowniczy szedł w eskorcie niszczyciela USS HARTLEY i kutra Coastal Guard USCGC MENDOTA. Na pokładzie starego liberciaka znajdowało sie podczas tej podróży 9 ludzi oraz 6 białych szczurów laboratoryjnych, umieszczony w ładowniach w specjalnych klatkach. Konwój kierował się na wschód, na krawędź szelfu kontynentalnego. W wyznaczony rejon, leżący w odległości 283 Mm od wybrzeża Florydy (pozycja: 29°23'N i 75°58'W) dotarł 18 sierpnia, po 2,5-dniowym rejsie. Wtedy stwierdzono, że szczurom podróż zupełnie nie zaszkodziła, co miało dowodzić szczelności żelbetowych kontenerów.
--------O godzinie 11.45 otworzono siedem zaworów dennych i statek powoli zaczął nabierać wodę. Ludzie opuścili jego pokład, zabierając szczury ze sobą. O godzinie 15.53 rufa LEBARON RUSSLEL BRIGGS zniknęła pod wodą. Wyładowany ciekłą śmiercią liberciak opadł na dno oceanu, którego głębokość w tym miejscu wynosiła około 5000 m czyli 16400 stóp.
|
Załadunek żelbetowych kontenerów z bronią chenmiczną do ładowni s/s LEBERON RUSSELL BRIGGS. -
|
|
|
LEBARON RUSSELL BRIGGS: Załadunek broni chemicznej przeznaczonej do zatopienia. -
|
|
LEBARON RUSSELL BRIGGS na holu holownika ELIZABETH MORAN w drodze na miejsce zatopienia. -
|
|
LEBARON RUSSELL BRIGGS wkrótce zniknie pod powierzchnią Atlantyku. -
|
|
Wysoko uniesiony dziób LEBARON RUSSELL BRIGGS na moment przed zatonięciem. -
|
|
--------Zatopienie LEBARON RUSSELL BRIGGS było ostatnim aktem wspomnianej wyżej operacji CHASE. Przed nim poszły na dno oceanu trzy inne statki wypełnione bronią chemiczną.
1). 15 czerwca 1967 roku zatopiono s/s CORPORAL ERIC G. GIBSON z 4577 tonami pojemników wypełnionych iperytem i 7380 rakiet typu M55 z sarinem, umieszczonych w żelbetowych kontenerach. Wrak leży na dnie w pozycji 39°38'N i 70°57'W.
2). 19 czerwca 1968 roku identyczny los spotkał s/s MORMACTERN z 38 tonami pojemników z sarinem i VX, 1460 kontenerów z rakietami M55 z głowicami z sarinem i VX, oraz 120 cylindrami z arszenikiem i cyjankiem. Spoczął na głębokości 1948 m.
3). 7 sierpnia 1968 roku zatopiono s/s RICHARDSON z ładunkiem 3500 jednotonowych kontenerów, zawierających iperyt zmieszany z wodą. Gdy statek ten zatonął i szedł na dno, doszło na nim do eksplozji, która rozerwała go. Sądzi się, że nastąpiło to wskutek wybuchu klasycznej amunicji artyleryjskiej, którą także umieszczono w jego ładowniach. Stało się to na Atlantyku w pozycji 39°32.7'N i 75°58'W, gdzie dno znajduje się na głębokości 2377 m.
-------Niedługo potem - w roku 1971 - USA podpisały międzynarodowy układ "o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów oraz w ich podłożu."
|
Ostatnie zdjęcia tonącego LEBARON RUSSELL BRIGGS. -
|
|
|
BIBLIOGRAFIA SELEKTYWNA Benedict, H. 1970. Ship scuttled, heads for 16,000 ft depth - Agencja AP. Cvitkovich, E. 2000. Images of America. Bay County. - Arcadia Publishing. Hollander, D.N. 1970. The LeBaron Russell Briggs sails its last. - The Harvard Crimson. Tucker, J.B. 2006. War of nerves. Chemical warfare from World War I to Al-Qaeda. - Anchor Books.
-
|
W FACTA NAUTICA także:
| Jacek Sobota: Bałtyk pełen broni chemicznej |
|
|
|
|
|
|
|
Opublikowano 25 grudnia 1015 r.
|
|
|
|
|
________________________________
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|