Okręty podwodne
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
HIDROGRAFS
Ex niemiecki WEICHSEL - Łotewski statek hydrograficzny - Radziecki GIDROGRAF
dr Piotr Mierzejewski
|
|
| |
|
|
|
|
HIDROGRAFS, łotewski statek hydrograficzny, wykorzystywano często w akcjach ratowniczych.
Fragment pocztówki z lat trzydziestych XX wieku.
|
| |
|
---------Wśród statków i okrętów flot republik nadbałtyckich, zagarniętych przez Związek Radziecki latem 1940 roku, znalazł się HIDROGRAFS, niewielka
jednostka łotewskiej służby hydrograficznej. Statek ten zazwyczaj wymienia się w składzie marynarki wojennej Łotwy, lecz w rzeczywistości pozostawał
w dyspozycji tzw. departamentu morskiego, czyli odpowiednika ministerstwa żeglugi.
|
| |
|
|
-------HIDROGRAFS powstał w roku 1918 w gdańskiej stoczni J.W. Klawitter
jako uzbrojony trawler WEICHSEL, przeznaczony dla niemieckiej marynarki
wojennej. Do służby wprowadzono go 4 lipca 1918 r. i wykorzystywano jako
okręt łącznikowy sił niemieckich okupujących terytorium późniejszego
państwa łotewskiego. Uzbrojony był w tym czasie w dwa działa, jedno
średniego, drugie małego kalibru. Przy wyporności około 600 ton (299 BRT) i
wymiarach 38,5 x 7,1 x 4,1 m osiągał prędkość 10 węzłów, napędzany maszyną
parową o potrójnej ekspansji, mocy 55 NHP, także produkcji zakładów J.W.
Klawitter. Lloyd's Register 1930/31 określił pojemność statku na 285 BRT,
roczniki późniejsze podawały już 299 BRT.
|
|
HIDROGRAFS jako motyw łotewskiej pocztówki.
|
|
| |
--------Po zakończeniu I wojny światowej przeszedł na własność republiki
łotewskiej. Łotysze zdemontowali całe jego artyleryjskie uzbrojenie,
pozostawiając tylko w części dziobowej platformę, na której uprzednio stało
jedno z dział. Niemal od razu, jeszcze w roku 1919, przeznaczyli mu rolę
statku hydrograficznego. Z tej okazji nadali mu nową , w pełni uzasadnioną
nazwę - HIDROGRAFS. HIDROGRAFS pełnił swą służbę przez całe
międzywojnie. Jesienią 1939 roku, gdy na Bałtyku rozpoczęła się wojna
niemiecko-polska, a później radziecko-fińska, na jego burtach wymalowano
wielkimi literami napis HIDROGRAFS - LATVIJA.
|
|
|
HIDROGRAFS.
|
--------Latem 1940 roku statek przejęły siły zbrojne ZSRR. Załoga łotewska
została zastąpiona przez radzieckich marynarzy, a jednostka pod starą/nową
nazwą GIDROGRAF weszła w skład Floty Bałtyckiej.
--------Okręt służąc pod radziecką banderą zachował swój dotychczasowy
charakter jednostki hydrograficznej. Jest wysoce prawdopodobne, że zyskał
uzbrojenie w postaci małokalibrowych działek przeciwlotniczych lub/i
karabinów maszynowych.
--------Początek wojny z Niemcami 22 czerwca 1941 roku zastał go w jakimś
łotewskim lub estońskim porcie. Wiadomo z pewnością, że opuścił główną bazę
Floty Bałtyckiej, Tallinn, tuż przed jej tragiczną ewakuacją, a mianowicie 24
sierpnia 1941 r. Konwój, w skład którego wchodził, dotarł następnego dnia na
redę Kronsztadtu.
-------Jesienią 1941 roku znalazł się w Leningradzie. Tam któregoś dnia doszło
do zderzenia z lodołamaczem JERMAK. Ciężko uszkodzony GIDROGRAF
osiadł na dnie kanału portowego.
|
|
HIDROGRAFS na fotografii z roku 1936.
Źródło: Jane's Fighting Ships 1939.
|
| |
| |
|
|
HIDROGRAFS w okresie międzywojennym. Fotografię wykonano w Rydze.
Źródło: J. Meister 1977. "Soviet Warships of the Second World War", MacDonald and Jane's, London.
|
| |
---------Okręt podniesiono i wyremontowano jeszcze podczas wojny. Można domniemywać, że nastąpiło to jednak nie wcześniej niż w roku 1943, czyli po
przerwaniu blokady Leningradu. GIDROGRAF pełnił swoje hydrograficzne obowiązki jeszcze wiele lat po zakończeniu wojny. Według rosyjskich publikacji
oddano go na złom dopiero w roku 1968.
|
| |
|
|
HIDROGRAFS.
Sądząc z napisu na burcie, fotografię wykonano między jesienią 1939 a latem 1940 r., czyli między tzw. wojną zimową a włączeniem Łotwy do ZSRR.
|
| |
Opublikowano 20 grudnia 2012 r.
dr Piotr Mierzejewski
|
| |
____________________________________________
FACTA NAUTICA
dr Piotr Mierzejewski
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
