Admirał Nikołaj I. Winogradow i okręty podwodne

Facta Nautica Biographica

||| - MARYNARZE - LUDZIE MORZA - DOWÓDCY OKRĘTÓW PODWODNYCH - LUDZIE MORZA - MARYNARZE - |||

Nikołaj Ignatijewicz Winogradow
1905 -1979
- Admirał ZSRR - II wojna światowa - Siły podwodne ZSRR -

Nikołaj I. Winogradow na fotografiach z czasów wojny.
Адмирал Николай И. Виноградов.

---------Nikołaj Ignatijewicz Winogradow urodził się 16 grudnia 1905 roku we wsi Suricha w rejonie iwanowskim (wtedy obwód
gorkiewski, obecnie niżegorodzki). Ojciec jego był marynarzem carskiej Floty Bałtyckiej.

---------W 1930 ukończył Szkołę Wojennomorką im. M.W. Frunzego i przeszedł do służby w siłach podwodnych ZSRR. Wpierw zajmował
wysokie stanowisko (ros. флаг-секретарь) u boku dowódcy Sił Morskich Morza Czarnego, a wkrótce potem, w 1931, znalazł się jako
szturman (tj. oficer nawigacyjny) na okręcie podwodnym AG-21. Po ukończeniu kursu dowódców okrętów podwodnych (1932), spotkał go
zaszczyt objęcia dowództwa pierwszego okrętu podwodnego typu 'M' (tzw. 'Maliutka'), a mianowicie M-1, zbudowanego według projektu
legendarnego konstruktora Borysa M. Malinina. Dowodził nim od 5 lutego 1933 do 16 kwietnia 1935. W dniu, w którym przestał być
dowódcą M-1, dostał przeniesienie na Daleki Wschód, aby objąć dowództwo większej jednostki, mianowicie SZCZ-121 (ros. Щ-121).
Pozostał dowódcą tego okrętu podwodnego do 4 listopada 1936. Od listopada 1936 do roku 1940 pracował na różnych stanowiskach
sztabowych Floty Bałtyckiej. Decydujące dla jego dalszych losów stało się jednak przeniesienie do Floty Północnej, gdzie zastąpił
dotychczasowego dowódcę brygady okrętów podwodnych, Dawida Abramowicza Pawłuckiego, skazanego na pięć lat (więzienia? łagru?) za
katastrofę D-1. Winogradow objął nowe stanowisko będąc w stopniu kapitana 1. rangi, szybko jednak awansowała na stopień
kontradmirała. Pozostał na tym stanowisku przez najgorsze lata wojny, do lutego roku 1943. Swoje wspomnienia z tamtego okresu zawarł
w książce "Podwodnyj front" (ros. Подводный фронт), opublikowanej pośmiertnie w Moskwie w roku 1989. Ocena jego służby na
Dalekiej Północy spotkała się z bardzo dobrą oceną ze strony bezpośredniego przełożonego, admirała A. G. Gołowko:

---------"Wyznaczenie Nikołaja Ignatijewicza Winogradowa na stanowisko dowódcy brygady
okrętów podwodnych odbyło się na moją prośbę. Nie omyliłem się w swoim wyborze. Przez całą
wojnę oficer ten należycie kierował szkoleniem załóg okrętów podwodnych swojej brygady,
szczególnie zaś szkoleniem dowódców. Szkolenie odbywało się z uwzględnieniem możliwości
działania okrętów na tym samym akwenie, na którym operowały nasze nawodne okręty i
lotnictwo. Ta okoliczność najbardziej wymagała wzajemnego zrozumienia. Muszę przyznać, że w
ciągu szeregu lat rozumieliśmy się z Winogradowem dobrze i to bezwarunkowo wpłynęło
korzystnie na przebieg spraw." (A. Gołowko, "Wojna za kręgiem polarnym". tłum. Zdzisław
Boczkowski, Wydawnictwo MON, Warszawa, str. 13).

--------Pierwszych pięciu dowódców radzieckich okrętów podwodnych uhonorowanych w toku
wojny tytułami Bohaterów Związku Radzieckiego wywodziło się z szeregów podwładnych
Winogradowa. Byli to: I.A. Kołyszkin, N.A. Łunin, W.G. Starikow, I.I. Fisanowicz i M.I.
Gadżijew. Uznano oficjalnie, że jednostki brygady Winogradowa w okresie od 22 czerwca
1941 do lutego 1943 zatopiły i uszkodziły 108 statków i okrętów! Tak przynajmniej twierdził
admirał G.M. Jegorow w posłowiu do cytowanej wyżej książki. W rzeczywistości liczba ta
jest bardzo zawyżona. Najgłośniejszy zaś sukces jakim miało być słynne storpedowanie
niemieckiego pancernika TIRPITZ przez K-21 (dow. N.A. Łunin) okazało się nieprawdą ...

---------Lawina sukcesów (mniej lub bardziej rzeczywistych) w walce z niemiecką marynarką
niezwykle przyspieszyły karierę Winogradowa. Od grudnia 1943 był zastępcą szefa sił
podwodnych radzieckiej marynarki, a wkrótce potem sam został szefem.

N.I. Winogradow: "Podwodny front".

---------Winogradow po wojnie zajmował różne, ale zawsze bardzo wysokie stanowiska w dowództwie marynarki ZSRR. Na stopień admirała
awansował w 1954 roku. Przeszedł na emeryturę w 1968. Zmarł 27 kwietnia 1979. Odznaczony dziewięcioma orderami i medalami. Był
członkiem partii przez ponad pół wieku, uchodził za bardzo dobrego, ideowego komunistę.

--------Obecnie pod banderą marynarki wojennej Rosji pływa niszczyciel rakietowy projektu 1155 (kod NATO - Udaloy I), klasyfikowany
oficjalnie jako duży okręt przeciwpodwodny, o nazwie ADMIRAŁ WINOGRADOW.

__________________________________________________________

Facta Biographica
dr Piotr Mierzejewski, hr. Calmont