HMS HAWKE
Brytyjski krążownik - I wojna światowa - Ofiara U-Boota U-9
|
|
|
|
|
Krążownik HMS HAWKE w 1907 roku.
The British cruiser HMS HAWKE (launched 1891).Sunk by the German submarine U-9 on 15th October, 1914. 527 men were lost with the ship.
|
|
Brytyjski okręt HMS HAWKE z czasów I wojny światowej znany jest wśród miłośników spraw wojennomorskich
najczęściej jako czwarty z kolei krążownik zatopiony przez słynny niemiecki okręt podwodny U-9 (dow. Otto Weddigen).
|
|
HMS HAWKE wybudowano w stoczni Chatham jako czwarty
krążownik pancerno-pokładowy typu 'EDGAR'. Budowę jego
rozpoczęto 17 czerwca 1889, zaś wodowanie miało miejsce 11
marca 1993. Wszedł do służby 16 maja 1893 roku.
W XIX wieku największym wydarzeniem w dziejach okrętu było
wspieranie Greków podczas ich wojny z Turkami w 1897 roku.
Zaangażowanie w akcje greckie polegało głównie na transporcie
sił lądowych, m.in. z wyspy Skiathos.
Na początku XX wieku HMS HAWKE stał się okrętem
przestarzałym, co zdecydowało o używaniu go przez Royal Navy
w służbie szkoleniowej orazi jako okrętu-bazy dla niszczycieli
i okrętów podwodnych.
|
|
Dane techniczne HMS HAWKE
wg B. WEYER, Taschenbuch der Kriegsflotten 1911 :
Wyporność: 7450 (7820) ton
Prędkość maksymalna: 19,5-20,5 węzłów
Uzbrojenie: 2 działa 234 mm/L30, 10 dział 152 mm/L45,
12 dział 57 mm , 5 dział 47 mm, 2 karabiny maszynowe,
oraz 2 wyrzutnie torpedowe 45 cm;
Pancerz: pokład - 25-127 mm; punkt dowodzenia - 305 mm;
artyleria średnia - 51-152 mm
Napęd: maszyny parowe, 12 000 (13 500) KM, 2 śruby
Zapas węgla: 850/1250 ton
Zasięg: 10 000 (10)
Załoga: 520-560
Wymiary (m): 109,8 x 18,3 x 7,2
|
|
|
|
|
Nieoczekiwamie o okręcie zrobiło się głośno w 1911. Tamtego roku, 20 września, HMS HAWKE płynąc cieśniną Solent
zderzył się z liniowcem White Star Line, s.s. OLYMPIC, bliźniakiem nieszczęsnego s.s. TITANIC. W wyniku tej kolizji
krążownik utracił dziób, zaś w burcie statku pasażerskiego powstała duża dziura. Proces sądowy nie wykazał, aby winę za
katastrofę ponosił dowódca HMS HAWKE, zaś krążownik zyskał nową, tym razem prostą dziobnicę.
|
|
|
W 1913, razem z innymi krążownikami typu 'Edgar', przeszedł do Queenstown Training Squadron. Przez pewien czas, aż
do wybuchu I wojny światowej, okręt stał w porcie ze szkieletową załogą. Zmiana sytuacji politycznej w Europie
spowodowała, iż został przywrócony do służby. Po rozpoczęciu działań wojennych wchodził w skład 10. eskadry krążowników,
tworzących tzw. Patrol Północny (North Patrol).
Pierwsze tygodnie upłynęły krążownikowi na patrolach na Morzu Północnym. Odbywał je w towarzystwie swoich bliźniaków,
HMS ENDYMION i HMS THESEUS. 15 października 1914 na kursie patrolu stanął niemiecki okręt podwodny U-9 (dow.
O. Weddigen), wsławiony zatopieniem przed miesiącem trzech innych krążowników (HMS ABOUKIR, HMS CRESSY i
HMS HOGUE) w ciągu jednej godziny. Nie było jednak dane U-Bootowi powtórzenie swojego sukcesu. U-9 przez cztery
godziny podążał za brytyjskimi jednostkami, usiłując zająć odpowiednią pozycję do ataku torpedowego. Miał z tym wielkie
trudności, gdyż zespół krążowników poruszał się ze zmienną szybkością i często zmieniał kurs. Nagły manewr jednego z
nich nieomal spowodował staranowanie U-Boota płynącego na głębokości peryskopowej ! Dogodna do ataku sytuacja
nastąpiła moment po tym, jak HMS HAWKE zbliżył się do HMS ENDYMION, aby odebrać swoją pocztę. Torpeda
mierzona w ten drugi, trafiła HMS HAWKE w okolice magazynu amunicyjnego, który wybuchł minutę później. Straszliwa
eksplozja rozdarła kadłub i okręt w ciagu pięciu (lub ośmiu, wg niektórych publikacji) minut zatonął. Załoga zdołała spuścić
na wodę tylko jedną łódź. Pozostałe dwie brytyjskie jednostki, stosując się do instrukcji Royal Navy wydanej po
zatopieniu trzech wspomnianych wyżej krążowników, oddaliły się szybko z miejsca tragedii nie ratując załogi tonącego
okrętu. Rozbitków z jedynej spuszczonej szalupy podniósł przepływający w pobliżu norweski węglowiec. Ogółem
katastrofę przeżyło tylko 64 ludzi, zaś 526 zginęło (spotkać można też informację, że uratowało się 70, a zginęło 524
ludzi). HMS HAWKE spoczął na dnie Morza Północnego w rejonie na wschód od Szetlandów (58.40'N i 00.05'W).
|
| |
_____________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski, hr. Calmont
|
|
|
|
|
|
