| Okręty podwodne |
| _________________________________________________________________________ FACTA NAUTICA dr Piotr hr. Calmont Mierzejewski |
odwiedź katalog OKRĘTY PODWODNE
| - Marynarka handlowa - ||| - STATKI i OKRĘTY - MARYNISTYKA - MORZE i WRAKI - ||| - Marynarka wojenna - |
| Polak autorem projektu okrętu podwodnego z roku 1825 |
| Ryszard BADOWSKI, słynny polski pisarz, dziennikarz, publicysta, podróżnik i operator filmowy, w roku 1969 opublikował artykuł zatytułowany "NAUTILUS" KAZIMERZA CZARNOWSKIEGO. Artykułem tym odkrył dla Polaków postać dotąd zupełnie nieznaną - Kazimierza Czarnowskiego (1791- 1847), szlachcica spod białoruskiego Mińska - autora niezwykłego projektu okrętu podwodnego. Nie bez powodu zaznaczyłem, że odkrył dla Polaków ... Pierwsi o istnieniu K. Czarnkowskiego dowiedzieli się czytelnicy prasy radzieckiej. Nie rozwijając dalej tego wątku, zacytuję słowa Ryszarda BADOWSKIEGO, opisujące projekt: |
| Okręt podwodny Kazimierza Czarnowskiego według rysunku z Państwowego Muzeum Białoruskiej SRR w Mińsku. In 1825, Polish inventor Kazimierz CZARNOWSKI designed a man-powered submarine. Źródło: R. Badowski/ MORZE |
| Okręt podwodny Kazimierza Czarnowskiego według rysunku z Państwowego Muzeum Białoruskiej SRR w Mińsku. Źródło: R. Badowski/ MORZE |
Kolejny, tym razem dokładniejszy, opis projektu K. CZARNOWSKIEGO w polskim piśmiennictwie podał Sławomir
SUTOWSKI w książce "Okręty podwodne. Fantazja i rzeczywistość" (Warszawa 1989, MON). Oto on:
"... CZARNOWSKI przedstawił projekt okrętu podwodnego o kadłubie długości 10 m, średnicy 2 m, wykonany z żelaza
(wręgi, wzdłużniki i poszycie), a wewnątrz wyłożony skórą. Do zanurzenia i wynurzenia zastosował 28 skórzanych "wodnych
worków", jako zbiorniki balastowe, które składają się jak harmonia. Do napędu przeznaczył 28 wioślarzy, obsługujących
wiosła specjalnej konstrukcji - odwrócony parasol. W położeniu nawodnym okręt miał płynąć pod żaglami. Głębokość
zanurzenia regulowała ruchoma wieża - kiosk, na której znajdował się peryskop. Stery głębokości dziobowe miały polepszyć
kierowanie okrętem. Jako medyk przewidział system regeneracji powietrza i awaryjny zapas świeżego powietrza w 36
workach skórzanych. Uzbrojenie stanowiła mina do "podrywania" obcych okrętów, załoga natomiast miała karabiny, z których
przez specjalne strzelnice można było prowadzić ogień w położeniu nawodnym."
Wynalazca był gotów, po zapewnieniu mu odpowiednich środków, zbudować w ciągu 40 dni małą podwodną łódź badawczą, zaś
w ciągu 60 dni prawdziwy podwodny okręt wojenny uzbrojony w artylerię. Car Mikołaj I zainteresował się pomysłem Polaka
na tyle, że skierował go do oceny generałowi Bazenowi, rzeczoznawcy w dziedzinie techniki. Ów zaś wyraził się, że
"wynalazek ten przynosi chwałę swemu twórcy". Mimo to, projekt nigdy nie doczekał się realizacji. Kazimierz
CZARNOWSKI zmarł w 1847 roku w wieku 56 lat ... Zainteresowanych biografią naszego pioniera w dziedzinie żeglugi
podwodnej odsyłam to tekstu R. BADOWSKIEGO (MORZE 11/1969).
Zobacz także w FACTA NAUTICA :
Pierwszy rosyjski okręt podwodny
Łódź podwodna Roberta Fultona
Pierwszy U-Boot
Pierwszy polski okręt podwodny ORP RYŚ
SUTOWSKI w książce "Okręty podwodne. Fantazja i rzeczywistość" (Warszawa 1989, MON). Oto on:
"... CZARNOWSKI przedstawił projekt okrętu podwodnego o kadłubie długości 10 m, średnicy 2 m, wykonany z żelaza
(wręgi, wzdłużniki i poszycie), a wewnątrz wyłożony skórą. Do zanurzenia i wynurzenia zastosował 28 skórzanych "wodnych
worków", jako zbiorniki balastowe, które składają się jak harmonia. Do napędu przeznaczył 28 wioślarzy, obsługujących
wiosła specjalnej konstrukcji - odwrócony parasol. W położeniu nawodnym okręt miał płynąć pod żaglami. Głębokość
zanurzenia regulowała ruchoma wieża - kiosk, na której znajdował się peryskop. Stery głębokości dziobowe miały polepszyć
kierowanie okrętem. Jako medyk przewidział system regeneracji powietrza i awaryjny zapas świeżego powietrza w 36
workach skórzanych. Uzbrojenie stanowiła mina do "podrywania" obcych okrętów, załoga natomiast miała karabiny, z których
przez specjalne strzelnice można było prowadzić ogień w położeniu nawodnym."
Wynalazca był gotów, po zapewnieniu mu odpowiednich środków, zbudować w ciągu 40 dni małą podwodną łódź badawczą, zaś
w ciągu 60 dni prawdziwy podwodny okręt wojenny uzbrojony w artylerię. Car Mikołaj I zainteresował się pomysłem Polaka
na tyle, że skierował go do oceny generałowi Bazenowi, rzeczoznawcy w dziedzinie techniki. Ów zaś wyraził się, że
"wynalazek ten przynosi chwałę swemu twórcy". Mimo to, projekt nigdy nie doczekał się realizacji. Kazimierz
CZARNOWSKI zmarł w 1847 roku w wieku 56 lat ... Zainteresowanych biografią naszego pioniera w dziedzinie żeglugi
podwodnej odsyłam to tekstu R. BADOWSKIEGO (MORZE 11/1969).
Zobacz także w FACTA NAUTICA :
Pierwszy rosyjski okręt podwodny
Łódź podwodna Roberta Fultona
Pierwszy U-Boot
Pierwszy polski okręt podwodny ORP RYŚ
|
"CZARNOWSKI wyobrażał sobie, iż jego statek będzie posiadał kształt metalowego cygara, mogącego opuścić się w głąb
toni wodnej na 20 metrów.W przedniej części łodzi przewidziana była wieżyczka z iluminatorem - dla obserwacji horyzontu
i czerpania świeżego powietrza. Na zewnętrznej stronie burty miał znajdować się 'niszczycielski aparat' - rodzaj miny.
Łódź miała także posiadać ładownię i kuchnię. Wynalazca przewidywał regenerację powietrza we wnętrzu statku."
toni wodnej na 20 metrów.W przedniej części łodzi przewidziana była wieżyczka z iluminatorem - dla obserwacji horyzontu
i czerpania świeżego powietrza. Na zewnętrznej stronie burty miał znajdować się 'niszczycielski aparat' - rodzaj miny.
Łódź miała także posiadać ładownię i kuchnię. Wynalazca przewidywał regenerację powietrza we wnętrzu statku."
