Holownik A 73 (Volksmarine): protoplasta polskich holowników MARIAN

Okręty podwodne

Statki i okręty

||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||

HOLOWNIKI

NIEMCY: NRD

A 73
Holownik projektu 501 - Protoplasta polskich holowników typu 'MARIAN'
-

Holownik A 73 (ex 925, ex A 63) wschodnioniemieckiej marynarki wojennej (Volksmarine).

--------Od początku lat 1950. wschodnioniemieckie stocznie rzeczne budowały dla rybołówstwa radzieckiego całe serie statków rybackich, głównie
sejnerów. W jednej z nich, istniejącej od roku 1948 VEB Schiffwerft Rechlin, podjęto się zbudowania holownika redowego w oparciu o kadłub sejnera.
Gwoli ścisłości trzeba dodać, iż wiele źródeł wskazuje, że miało to miejsce w Brandenburgu w VEB Volksweft "Ernst Thälmann". Gdziekolwiek jednak to
było, faktem pozostaje, że przedsięwzięcie zakończyło się sukcesem i z dniem 13 listopada 1952 niedawno utworzona Volkspolizei-See (VP-See), będąca
zalążkiem sił morskich komunistycznych Niemiec, otrzymała nowy holownik. Jednostka ta, oznaczona wówczas numerem burtowym 925, gdy przeszła do
nowopowstałej marynarki wojennej (Volksmarine) otrzymała oznaczenia alfanumeryczne, wpierw A 63, a od 1956 roku - A 73.

--------Holownik 925 przy wyporności 194 ton i wymiarach 28,8 x 6,6 x 2,8 m osiągał prędkość 10 węzłów. Napęd jego stanowił silnik wysokoprężny typu
8VD136 o mocy 220 kW ( ok. 300 KM), obracający jedną śrubę. Załoga liczyła 13 ludzi.

--------925 zapoczątkował bardzo długą serię portowo-redowych holowników, określanych mianem Seiner-Schlepper 501 lub projektu 501, budowanych
przez stocznie rzeczne VEB Volkswerft "Ernst Thälmann" w Brandenburgu i Schiffswerft "Edgar André" w Magdeburgu. Ogromną większość jednostek,
bo aż 143, przejął Związek Radziecki. Drugim co do wielkości importerem tych holowników stała się Polska, która w latach 1957-1964 zakupiła ich
trzynaście.

---------Polskie holowniki Seiner-Schlepper 501, określane u nas typem
'MARIAN', nosiły nazwy: ANATOL, HEROS, MARIAN, MASŁAW,
MIECZYSŁAW, MŚCIWÓJ, ROBERT, ROSOMAK, STANISŁAW, TUMAK,
ZBIGNIEW (produkcja z lat 1957-1958) oraz GRZEGORZ i STEFAN
(zbudowane w 1964).-

---------Spotkać można informację, jakoby co najmniej jeden holownik
projektu 501 znalazł się na Kubie. Kilka jednostek Niemcy zatrzymali dla
siebie, a jedną z nich wykończyli jako statek hydrograficzny CARL FR.
GAUSS (spotyka się inną pisownię nazwy tej jednostki - KARL F. GAUSS),
późniejszy JORDAN.

--------Od roku 1962 zaczęto w nowobudowanych holownikach montować silniki
o większej mocy - czterosuwowe wysokoprężne motory typu 6NVD48U (294
kW = ok. 400 KM) firmy VEB Schwestermaschienenbaum "Karl Liebknecht".

Holownik projektu 501 z silnikiem o mocy 220 kW.

Trałowiec A 73 wschodnioniemieckiej marynarki wojennej (Volksmarine).

--------A 73 zakończył służbę w Volksmarine z dniem 1 grudnia 1976, przechodząc do wschodnioniemieckiego przedsiębiorstwa żeglugowego DSR (Deutsche
Seereederei) w Rostocku. Przez tych kilkanaście lat, które zostały do zjednoczenia Niemiec, eksploatowano go, po dokonaniu odpowiedniej przebudowy,
jako statek zaopatrzeniowy pod nazwą DORSCH. W tym okresie charakteryzował się pojemnością 117 BRT i 35 NRT oraz prędkością 10 węzłów przy
wymiarach 28,76 (25,81) x 6,58 x 2,42 (3,0) m. Od roku 1994 pływał pod banderą szwedzką, zaś od 1998 pod norweską, wciąż pod nazwą DORSCH. Przez
ostatnie lata stał (może nadal stoi?) w porcieToensberg.

Dawny holownik A 73 wschodnioniemieckiej marynarki wojennej już jako cywilny DORSCH pod norweską banderą.

BIBLIOGRAFIA

Mehl, H., Schäfer, K. & Israel, U. 1986. Vom Küstenschutzboot zum Raketenschiff. Schiffe und Boote der Volksmarine. - Militärverlag der
Deutschen Demokratischen Republik, Berlin.

Schiffbautechnik 5/1963.

Opublikowano: 31 stycznia 2011 roku
© dr Piotr Mierzejewski

_______________________________________________________________________________
Facta Nautica
dr Piotr Mierzejewski hr. Calmont