| |
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
Z 1
- Holenderski torpedowiec typu 'Z' - Kradzież w muzeum -
|
| |
|
|
| |
|
|
Holenderski torpedowiec Z 1 w roku 1933.
|
| |
---------Polscy miłośnicy starych okrętów wojennych utożsamiać mogą holenderski torpedowiec Z 1 z polskim ORP MAZUR i niemieckim V 105 z czasów I
wojny światowej. Skojarzenie to jest jak najbardziej prawidłowe, gdyż Niemcy po wybuchu I wojny światowej zarekwirowali w szczecińskiej stoczni
Vulkan cztery torpedowce budowane dla Holandii, mające nosić w holenderskiej marynarce oznaczenia Z 1, Z 2, Z 3 i Z 4. We flocie cesarskich Niemiec
nadano im z kolei odpowiednio oznaczenia V 105, V 106, V 107 i V 108. Pierwszy z tej serii, V 105, przeszedł po wojnie pod biało-czerwona banderę jako
ORP MAZUR., zaś czwarty jako ORP KASZUB. Ale holenderski torpedowiec Z 1 prezentowany na tej stronie to wcale nie okręt, który miał później stać
się MAZUREM, lecz zupełnie inna jednostka o tej samej numeracji, mająca zastąpić utraconą.
|
| |
---------Rząd Holandii jeszcze w roku 1914 podjął decyzję, aby skonfiskowane w Szczecinie torpedowce
zastąpić nowymi okrętami o tej samej charakterystyce. Stosowne zamówienie zostało złożone w holenderskiej
stoczni Nederlandse Scheepsbouw Mij w Amsterdamie. Obejmowało ono wykonanie czterech jednostek,
którym konsekwentnie przydzielono oznaczenia od Z 1 do Z 4. Okręty te wodowano w latach 1916-1917 i ze
względu na rozliczne trudności materiałowe ukończono dopiero po wojnie.
---------Znacznie szybciej stocznie holenderskie Mij Feijenoord i Koninklijke Mij "de Schelde" we Vlissingen
zrealizowały kontrakt na siostrzane torpedowce o wyższej numeracji - Z 5, Z 6, Z 7 i Z 8, których budowę
rozpoczęto w pierwszej połowie 1914.
--------Spośród tych ośmiu torpedowców zaliczanych do duńskiego typu 'Z', tylko Z 1, Z 2 i Z 4 wycofano ze
służby przed wybuchem II wojny światowej. Pozostałe brały udział w walkach po napaści Niemiec na Holandię i
aż czterem z nich (Z 5, Z 6, Z 7 i Z 8) udało się przedrzeć w maju 1940 do Wielkiej Brytanii.
|
Charakterystyka torpedowca Z 1
wg Jane's Fighting Ships 1919 i in.
|
|
Wyporność:
|
322 tony
|
Prędkość:
|
27 węzłów
|
Wymiary:
|
61,32 x 6,31 x 1,85 m
|
|
2 turbiny parowe 5500 KM;
3 kotły wodnorurkowe,
2 śruby napędowe
|
|
Zapas paliwa:
|
72 tony węgla, 9,5 ton ropy
|
Zasięg:
|
425 Mm przy 20 węzłach
|
Załoga:
|
48 ludzi
|
|
2 x 7,5 cm; 2 k.m.;
4 wyrz. torpedowe 45 cm
|
|
|
|
| |
|
|
--------Torpedowiec Z 1 wycofano ze służby w latach 1930., nie wcześniej
jednak niż w roku 1933. Nieoczekiwanie pamięć o nim wróciła na łamy prasy
holenderskiej w 2006 z powodu kradzieży dwóch obrazów z Muzeum
Morskiego w Den Helder. Jeden ze skradzionych obrazów, pędzla H.A.
Jaarsma, namalowany w 1933, przedstawiał torpedowiec Z 1. Drugi, z roku
1912, malowany przez P. Arnzeniusa, poświęcony był krążownikowi NOORD
BRABANT. Zagadki zniknięcia obu obrazów nie rozwiązano do dziś. Notatkę
na temat tej kradzieży znaleźć można m.in. w miesięczniku holenderskiej
marynarki wojennej "ALLE HENS" z czerwca 2006.
|
|
Skradziony z Den Helder Maritime Museum obraz przedstawiał
torpedowiec Z 1, namalowany w roku 1933 przez H.A. Jaarsma.
|
|
| |
| |
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
| |
|
|
|
