Okręty podwodne |-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| Strona główna
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jedna ze współczesnych rekonstrukcji TORO SUBMARINO, pierwszego okrętu podwodnego marynarki wojennej Peru, zwodowanego w 1879 r.
|
|
---------W lipcu roku 1880 skromna marynarka wojenna Peru wzbogaciła się o swój pierwszy okręt podwodny, znany pod nazwą TORO SUBMARINO (Podmorski Byk) lub po prostu TORO (Byk). Dopiero 20 lat później pierwszy okręt podwodny wszedł oficjalnie w skład marynarki wojennej U.S.A.
|
|
--------Trwająca od 1879 roku wojna Chile z Peru i Boliwią, określana zazwyczaj mianem wojny o Pacyfik, latem 1880 przybrała skrajnie niekorzystny obrót dla Peruwiańczyków. Stało się to wskutek dotkliwych porażek peruwiańsko-boliwijskich wojsk lądowych i sił morskich, które umożliwiły blokadę wybrzeża morskiego przez marynarkę wojenną Chile. Wyjścia z tej rozpaczliwego położenia szukano m.in. w użyciu okrętu podwodnego, który mógłby wyeliminować z walki najpotężniejsze okręty Chile, a zwłaszcza bliźniacze pancerne fregaty ALMIRANTE COCHRANE i BLANCO ENCALADA, blokujące zatokę i port Callao. Historia powstania tego okrętu podwodnego jest długa i początek jej miał miejsce w roku 1864, gdy wybuchła wojna Hiszpanii z Peru.
|
|
--------Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że zbiegiem okoliczności rok 1864 okazał się znamienny dla dziejów broni podwodnej. Wtedy to bowiem, okręt podwodny (a raczej "półpodwodny") konfederatów CSS HUNLEY zatopił USS HOUSATONIC, odnosząc swój historyczny sukces. W tym samym roku, w Peru, inżynier Federico Blume (pełna forma nazwiska - Juan Carlos Federico Blume y Othon), inżynier kolejnictwa, rozpoczął pracę nad projektem okrętu podwodnego, który miałby przeciwstawić się miażdżącej przewadze floty hiszpańskiej. Niestety, nim przystąpił do konstruowania swojej jednostki, wojna z Hiszpanią skończyła się. Po kilkunastu latach, w dwa miesiące od wybuchu wojny z Chile, powrócił do zarzuconych planów. W warsztatach kolejowych miasta Paita, z własnych środków finansowych, zbudował okręt podwodny, który miał realną szansą stać się groźną bronią. Jednostka ta, nazwana przezeń TORO lub TORO SUBMARINO, zwodowana została 12 października 1879, w cztery dni po bitwie koło przylądka Andamos, gdzie Peruwiańczycy utracili swój najcenniejszy okręt, monitor HUASCAR. Już 14 października TORO przeszedł pierwszą i to udaną próbę morską. Obsadzony przez 10-osobową załogę, złożoną z konstruktora, jego syna oraz ośmiu robotników kolejowych, zszedł pod wodę, pływał i manewrował pod powierzchnią, a następnie bez trudu wynurzył się. Kolejne dni upłynęły na osiemnastu dalszych testach, zawsze udanych. TORO zanurzał się do głębokości 22 metrów i poruszał się w zanurzeniu z prędkością 4 węzłów. W czasie prób przebywał do 30 minut w zanurzeniu. Wkrótce wiadomości o niezwykłym wynalazku dotarły do stolicy kraju, Limy, wzbudzając ogromne poruszenie i nadzieje.
|
|
Federico Blume Othon (1831-1901). Źródło: www.elsnorkel.com
|
--------W lipcu 1880, na polecenie rządu peruwiańskiego, statek LIMEÑA przetransportował TORO z Paita do Callao. Tam, w obecności ministra wojny i oficerów marynarki, przeprowadzono oficjalne próby jednostki, zakończone pełym powodzeniem. W jednej z nich, obejmującej podwodne pływanie, wziął udział nawet minister wojny. Zachwycony sprawnością konstrukcji, zarekomendował rządowi podjęcie decyzji o użyciu okrętu podwodnego do akcji bojowej przeciw flocie chilijskiej. Celem ataku miała stać się któraś ze wspomnianych już fregat pancernych, ALMIRANTE COCHRANE lub BLANCO ENCALADA, blokujące i ostrzeliwujące Callao. Do ataku na te okręty jednak nie doszło wskutek zdrady planów. Dowództwo marynarki Chile uzyskawszy informację, że Peru dysponuje groźną bronią podwodną, wycofało swoje cenne okręty z rejonu Callao w momencie, gdy TORO już zanurzył sie i płynął w ich kierunku!
---------TORO stał bezużytecznie w porcie jeszcze przez parę lat, daremnie czekając na nową szansę. !7 stycznia 1881 padła Lima, tego samego dnia bez walki w ręce Chilijczyków wpadło miasto i port Callao. Nim to jednak nastąpiło, 16 stycznia TORO i inne jednostki marynarki peruwiańskiej zostały zniszczone przez wycofujących się Peruwiańczyków.
---------Dziś niektórzy historycy twierdzą, że wynalazek Federico Blume mógł całkowicie odmienić losy konfliktu z Chile. Spotkać się można także z informacją, jakoby po latach wynalazca oferował swoje usługi także rządowi Kuby podczas wojny amerykańsko-hiszpańskiej (1898).
|
|
|
|
Dwa różne wyobrażenia TORO SUBMARINO, często spotykane w publikacjach.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dane techniczne okrętu podwodnego konstrukcji Federico Blume:
Kadłub długości 14,6 m, cylindryczny, zwężony na obu końcach, zbudowany z płyt żelaznych grubości 6 mm, wzmocniony blachą, nitowany. Napędzany jedną śrubą, wprawianą w ruch siłą ośmiu ludzi. Prędkość podwodna - 4 węzły. Zaopatrzony w szczelnie zamykane 'chrapy', umożliwiające wymianę gazów. Zbiornik balastowy opróżniany ręczną korbą. Głębokość zanurzenia - do 22 metrów. Uzbrojene - 2 torpedy. Załoga - 11 ludzi,
|
|
|
BIBLIOGRAFIA
Miller, D. 2002. Illustrated Directory of Submarines of the World. - MBI Publishing Company, St. Paul, MN. Scheina, R.L. Latin America's Wars. 2003. The Age of the Caudillo, 1791-1899. - Brassey's, Inc., Dulles, Virginia. Stewart, W. 1948. Federico Blume's Peruvian Submarine. - The Hispanic American Historic Review 28, 3, 468-478. Duke University Press.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Opublikowano 21 lipca 2010 roku © Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
____________________________________________________________________________ Facta Nautica dr Piotr Mierzejewski hr. Calmont
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|