Pancerniki obrony wybrzeża: DRISTIGHETEN (Szwecja).

Okręty podwodne

POWRÓT

Pancerniki

SZWECJA

DRISTIGHETEN
- Pancernik obrony wybrzeża - Transportowiec wodnosamolotów -

Szwedzki pancernik obrony wybrzeża DRISTIGHETEN. The Swedish coast defence ship DRISTIGHETEN. Launched: 1900.

DRISTIGHETEN was a Swedish coastal defence ship.

Szwedzki pancernik obrony wybrzeża DRISTIGHETEN na fotografii z roku 1906.
The Swedish coast defence ship DRISTIGHETEN.

--------Budowę szwedzkiego pancernika obrony wybrzeża DRISTIGHETEN rozpoczęto w październiku 1898 roku. Położenie stępki miało miejsce w stoczni
Lindholmen w Göteborgu. Ceremonia wodowania odbyła się 28 kwietnia 1900, zaś podniesienie bandery szwedzkiej marynarki wojennej nastąpiło 5
września 1901 roku. Okręt był pierwszym pancernikiem floty szwedzkiej uzbrojonym w nowoczesne podówczas działa firmy Bofors kalibru 210 mm.

--------Bruno Weyer (1911) podał następującą charakterystykę okrętu: wyporność - 3500 ton; prędkość - 16,8 węzłów; uzbrojenie - 2 x 21 cm /L44, 6 x 15
cm /L44, 10 x 5.7 cm, 2 x 3.7 cm, 2 wyrzutnie torpedowe 45 cm; pancerz - pokład 50 mm, burty 200 mm, stanowisko dowodzenia 200 mm, artyleria
głównego kalibru 140-200 mm, artyleria średniego kalibru 100 mm; napęd: maszyny parowe (Lindholmen) o mocy 5550 KM, 8 kotłów typu Yarrow, 2 śruby;
zasięg - 3000 Mm; wymiary - 86,9 x 14,8 x5,2 m; załoga 289 ludzi.

--------Jak donosił Jane's Fighting Ships 1919, projektowana prędkość okrętu wynieść miała 16 węzłów przy mocy maszyn 5000 KM. W czasie prób zdołał
jednak uzyskać prędkość 16,8 węzłów przy mocy maszyn 5557 KM. To samo źródło informowało, że normalny zapas węgla wynosił 280 ton, zaś maksymalny
310 ton, oraz, że okręt wyposażony był w cztery reflektory. Załoga liczyć miała 362 ludzi.

-----"Pancerniki obrony wybrzeża - okręt obrony wybrzeża; silnie opancerzony okręt
przeznaczony do działań obronnych w pobliżu własnych brzegów. Charakterystyczne cechy
p.o.w. to małe zanurzenie (od 5 do 7 m), niewielka prędkość (od 16 do 22 węzłów), silne
opancerzenie (pancerz burtowy od od 152 do 203 mm), wyporność w granicach od 3400 do
8000 t, bardzo silne (jak na okręt tej wielkości) uzbrojenie artyleryjskie składające się od jednego
do czterech dział od 120 do 283 mm, od 4 do 8 dział od 120 do 152 mm oraz dużej liczby
działek przeciwlotniczych i karabinów maszynowych. P.o.w. budowane były w niewielkiej
liczbie, głównie przez państwa skandynawskie (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania) oraz
Holandię, Argentynę , Chile i Japonię od ostatnich lat XIX w. do końca I wojny światowej.
Obecnie okręty tej klasy już nie istnieją. " Okręty i Żegluga", 1977, Warszawa, Wydawnictwo
Naukowo-Techniczne, str. 235.
-------W uzupełnieniu trzeba dodać, iż p.o.w. brały jeszcze udział w II wojnie światowej, zaś
ostatnie jednostki tej klasy; fińskie bliźniaki ILMARINEN i VÄINÄMÖINEN weszły do
służby w latach trzydziestych XX wieku.

DRISTIGHETEN przeszedł w latach 1911-1912 zmianę pojedynczego masztu przedniego na trójnożny
oraz modyfikację systemu kontroli ognia.

--------Niewielkie zmiany w uzbrojeniu okrętu nastąpiły w roku 1922. Usunięto wówczas obie wyrzutnie torped i wymieniono dwa (spośród dziesięciu) działa
kalibru 57 mm, na działa wprawdzie tego samego kalibru, lecz nowocześniejsze, produkcji firmy Bofors.

-------Rok 1927 przyniósł metamorfozę okrętu - w wyniku gruntownej przebudowy, przekształcił się się w okręt-bazę wodnosamolotów. Według Weyer's
Taschenbuch der Kriegsflotten 1943/44, charakterystyka DRISTIGHETEN prezentowała się następująco: wyporność - 3218 ton; prędkość - 16, 8
węzłów; uzbrojenie 4 działa 75 mm/L50 plot., 2 działa 40 mm plot., 4 k.m. plot, 3 wodnosamoloty, miał możliwość transportu (i stawiania?) min; pancerz -
pokład 50 mm, stanowisko dowodzenia 247 mm, linia wodna 243-200 mm; napęd: 2 maszyny parowe potrójnej ekspansji, 5600 KM, 8 kotłów typu Yarrow;
zapas węgla 310 ton; zasięg 3000 Mm przy prędkości 10 węzłów; wymiary: 87 x 14,8 x 5,2; załoga - ? Zwraca uwagę liczba trzech wodnosamolotów, podczas
gdy większość źródeł mówi tylko o dwóch.

DRISTIGHETEN w roku 1927 po gruntownej przebudowie stał się okrętem-bazą wodnosamolotów.

--------DRISTIGHETEN skreślono z listy floty z dniem 13 czerwca 1947 roku. Przez pewien czas, nim oddano go na złom, służył szwedzkiej marynarce
wojennej jako okręt cel.

Opublikowano 29 grudnia 2010
© dr Piotr Mierzejewski