OKRĘTY PODWODNE
|
|
|
|
|
|
|
STATKI i OKRĘTY
|
|
|
MARYNARKA WOJENNA | MORZE | STATKI | OKRĘTY | WRAKI | MARYNARKA HANDLOWA
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SS KAIJA
- Łotewski parowiec - Polski epizod w dziejach statku? - II wojna światowa -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
Łotewski statek towarowo-pasażerski s.s. KAIJA (244 BRT). Fragment pocztówki z lat 1930.
|
| |
--------W godzinach wieczornych 26 czerwca 1941 roku żołnierze 291. dywizji piechoty z 18. armii niemieckiej wdarli się na teren radzieckiej bazy morskiej
w Lipawie. W tym samym czasie w panice port opuszczały przeładowane uciekinierami wszelkie mogące poruszać się o własnych siłach radzieckie statki i
okręty. Przy nabrzeżach i w stoczni remontowej dymiły zniszczone przez obrońców ładunkami wybuchowymi liczne jednostki, których obrońcom miasta nie
udało się wyprowadzić się na morze. Były wśród okręty podwodne M-71, M-80, S-1, RONIS i SPIDOLA, niszczyciel LENIN, okręt warsztatowy
CHABAROWSK oraz kilkanaście statków najróżniejszych typów. Między nimi znalazł się niepozorny "staruszek" s.s. KAIJA, niemal nieuszkodzony
towarowo-pasażerski kabotażowiec zbudowany w roku 1876.
--------KAIJA pierwotnie nosił nazwę YRJÖ-KOSKINEN. Skonstruowano go w fińskiej stoczni Paul Wahl & Co. w Varkaus pod numerem budowy 58 dla
Leppävirta Angfartygs AB (później Leppävirran Höyrylaiva Oy) z Leppävirta. Pojemność jego wynosiła 244 BRT przy wymiarach 28,97 x 6,4 x 3,2 m.
W roku 1890 właścicielem statku stał się znany powszechnie fiński przemysłowiec i armator Petter Parviainen (1824 –1892), który zakupił go dla firmy
Petter Parviainen & Co. i przemianował na SAMPO.
-------- SAMPO przeszedł pod banderę łotewską w 1923 r. zmieniając przy okazji nazwę na KAIJA, z portem macierzystym w Rydze. Nowy armator -
Kugniecibas AS "Kaja" - eskploatował statek aż do nacjonalizacji przesiębiorst żeglugowych przeprowadzonej przez władze radzieckie 20 października
1940 r. KAIJA oficjalnie pod banderą radziecką pływał od 25 marca 1941 roku, zachowując swoją dotychczasową nazwę.
|
| |
--------Parowiec porzucony w Lipawie Niemcy potraktowali jako
zdobyczną wojenną. Po przeprowadzeniu niewielkich napraw
wprowadzili go do służby, umieszczając na nim łotewskiego
kapitana. KAIJA przez parę miesięcy pływał pod banderą
niemiecką na dobrze znanych sobie trasach wzdłuż brzegów
Prus Wschodnich i nadbałtyckich republik.
--------1 października 1941 płynąc z Królewca do Kłajpedy
wskutek błędu nawigacyjnego wszedł na niemiecką zaporę
minową u wejścia do portu. Eksplozja miny spowodowała
natychmiastowe zatonięcie statku. Zginęła cała załogi złożona
z kapitana i siedmiu ludzi.
--------Wrak KAIJA spoczął na dnie morza w pozycji 55°41'8
N i 21°3'10 E. Jakiś czas potem, jeszcze przed końcem wojny,
Niemcy wydobyli go i przeznaczyli na złom.
-------Spotkać się można z opinią, że KAIJA zatonął na minie
postawionej przez radziecki okręt podwodny L-3. Zabawne,
że źródła podające tę wersję łączą je z informacją jakoby
pojemność statku wynosiła aż ... 1876 BRT. Autorom tym,
powtarzającym bezkrytycznie czyjś błąd, myli się rok
wodowania jednostki z ... jej tonażem! A wystarczyło tylko
zajrzeć do Lloyds Register (spójrz poniżej).
|
|
S.s. KAIJA przy nabrzeżu portu w Ainaži. Rok 1930.
Na pokładzie członkowie łotewskiego chóru "Daina", lecz zwraca uwagę grupa ok. 9-10
mężczyzn w mundurach i rogatywkach (polscy żołnierze?!) stojących na dziobie. Postać na
nabrzeżu, także w mundurze i rogatywce, zdaje się nawiązywać z nimi kontakt.
Polski epizod w dziejach parowca? Kliknij fotografię, aby powiększyć.
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
|
Parowiec KAIJA w Lloyd's Register 1930-31.
|
| |
-----Warto zaznaczyć, że wydana w Rosji w roku 2004 "Encyklopedia radzieckich okrętów podwodnych 1941-1945" nie wymienia KAIJA wśród statków,
które zatonęły lub odniosły uszkodzenia na minach postawionych przez L-3. A na koniec ciekawostka: podczas drugiej wojny światowej można było spotkać
na Bałtyku jeszcze jeden kabożowiec o nazwie KAIJA - był to fiński parowiec o pojemności 398 BRT, pochodzący z roku 1886.
|
| |
|
|
S.s. KAIJA na fotografii z lat 1920.
|
|
| |
| |
Opublikowano 7 maja 2012 r.
© dr Piotr Mierzejewski
|
|
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
