Okręty podwodne
|
|
sztandary
|
sztandary
|
sztandary
|
sztandary
|
vintage erotica
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
WATT - Okręt podwodny typu 'PLUVIÔSE' - I wojna światowa -
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Ucieczka norweskiego okrętu podwodnego B1 - ENGELS niszczyciel z działem 305 mm - Józef Stalin na okręcie podwodnym - TOWARISZCZ STALIN - Katastrofa parowca LENIN - CEARA baza okrętów podwodnych - Podwodna 'samoróbka' z 1934 roku - Wstydliwy epizod dziejów m.s. BATORY - K-21 kontra TIRPITZ Fałsz i prawda - CUBA Jedyny kubański krążownik -
|
Francuski okręt podwodny WATT o napędzie parowo-elektrycznym wychodzi w morze. Zwraca uwagę gęsty czarny dym wydobywający się z komina. Fotografia sprzed wybuchu I wojny światowej.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
---------WATT, francuski pełnomorski, dwukadłubowy okręt podwodny o napędzie parowo-elektrycznym, nazwany został na cześć słynnego brytyjskiego wynalazcy, James'a Watt'a (1736-1819), konstruktora maszyn parowych. Jednostka ta była jednym z osiemnastu okrętów typu 'PLUVIÔSE', zbudowanych we Francji w latach 1905-1911, na podstawie projektu autorstwa inżyniera Maxime'a Labeuf'a (1864-1939).
--------Zamówenie na budowę okrętu podwodnego o numerze kadłuba Q 75 przyjęła stocznia marynarki w Rochefort 19 października 1906 roku. Ceremonia wodowania miała miejsce 18 czerwca 1909, zaś do służby WATT wszedł z dniem 15 marca 1910. Pierwszym dowódcą okrętu został Lieutenant de vaisseau Félix Giboudot.
--------WATT od 1 stycznia 1911 stacjonował w Brest. W początkowym okresie swojej służby przeżył dość groźnie wyglądający wypadek - zderzył się mianowicie z norweskim parowcem w rejonie La Rochelle. Szczęśliwie obyło się bez ofiar, a straty ograniczyły się tylko do nieznacznych uszkodzeń kadłuba.
--------Przed rokiem 1914 zdemontowano z okrętu wewnętrzną dziobową wyrzutnię torped, podobnie zresztą jak uczyniono to w większości okrętów siostrzanych. Miało to związek z wypadkiem jaki nastąpił 5 października 1908 roku na FRESNEL, jednej z jednostek typu 'PLUVIÔSE'.
|
|
|
|
--------- --------Wybuch I wojny światowej zastał go w bazie marynarki francuskiej w Brest. Stąd wychodził na swoje pierwsze patrole na wody kanału La Manche i Zatoki Biskajskiej. Później, od września 1914 do czerwca 1915, bazował w Wielkiej Brytanii, w porcie Portsmouth, zaś od września 1915 ponownie w Brest i La Pallice.
-------W grudniu 1916 przeszedł do Bizerty. Od tego momentu operował na Morzu Śródziemnym, a głównym zadaniem stało się patrolowanie Cieśniny Sycylijskiej.
-------Okręt najcięższe chwile w swoich dziejach przeszedł w rejonie archipelagu Galite, u wybrzeży Tunezji. A działo się to 26 marca 1918. Tego dnia, o godzinie 03.30 opuścił port w Bizercie, kierując się do wyznaczonego sektora. O godzinie 05.15, gdy znajdował się już na północ od wysp Galite, w pozycji 37°44'N i 08° 57'E dostrzegł zbliżający się konwój. Dowodzący jednostką Lieutenant de vaisseau Paul Jean Marie André Bourely (ur. 2 września w 1883 w Béziers) dał w tej sytuacji rozkaz alarmowego zanurzenia. Było już jednak za późno, gdyż WATT został dojrzany z pokładu płynącego w eskorcie konwoju brytyjskiego uzbrojonego jachtu parowego JEANNETTE II. Siedem minut później JEANNETE II rzucił bomby głębinowe w miejscu, w którym okręt podwodny zszedł pod wodę, a po upływie kolejnych dwóch minut zaatakował kolejną serią. WATT od eksplozji bomb odniósł na tyle istotne uszkodzenia, że musiał wynurzyć się. Gdy tylko wychylił się na powierzchnię, w jego stronę poleciały pociski artyleryjskie. Pierwsze dwa strzały padły z pokładu brytyjskiego frachtowca s.s. FRANK PARISH (2908 BRT, wod. 1900), następne zaś oddał amerykański jacht USS WENONAH. W krótkim czasie WATT otrzymał cztery trafienia, które spowodowały nie tylko dalsze uszkodzenia kadłuba, ale i straty wśród załogi. Śmierć na miejscu poniósł dowódca jednostki, Paul Bourely, zaś czterech marynarzy odniosło rany. Gdy wreszcie zorientowano się, że obiektem ataku nie jest U-Boot, wstrzymano ogień. Rannych przetransportowono na jacht JEANNETTE II. Jeden z nich zmarł nazajutrz w Bizercie.-Był nim kanonier Narcisse Th. Lambert, marynarz wyróżniający się wielką odwagą i karnością.
|
|
|
|
Okręt podwodny WATT w basenie portowym. Kliknij foto ! Dobrze widoczne wyrzutnie torpedowe systemu Drzewieckiego.
|
|
|
|
---------WATT po tym przypadkowym starciu z konwojem, w wyniku uszkodzeń utracił zdolność zanurzania się i część załogi. Kontynuacja patrolu, ledwie parę godzin wcześniej rozpoczętego, stała się niemożliwa, a powrót do bazy okazał się wręcz koniecznością. Ze względu na na zły stan kadłuba, który stwarzał niebezpieczeństwo zatonięcia, pechowemu okrętowi podwodnemu przydzielono eskortę w postaci trawlera MARIE FRÉDÉRIQUE. O godzinie 15.40, jeszcze tego samego dnia, WATT dotarł do Bizerty.
--------Nie jestem pewny, czy po tym przerwanym patrolu WATT przeszedł remont uszkodzonego kadłuba, umożliwiający wykonywanie kolejnych zadań. 16 października 1919 skreślono go z listy floty i wkrótce potem wystawiono w Bizercie na sprzedaż. Na nowego właściciela przyszło mu długo czekać, gdyż dopiero 11 czerwca 1921 roku za kwotę 28236 franków kupił go na złom przedsiębiorca z Marsylii nazwiskiem Crispin.
--------Pozostałych siedemnaście jednostek typu 'PLUVIÔSE' nosiło nazwy: AMPERE, BERTHELOT, CUGNOT, FLOREAL, FRESNEL, FRUCTIDOR, GAY-LUSSAC, GERMINAL, GIFFARD, MESSIDOR, MONGE, PAPIN, PLUVIÔSE, PRAIRIAL, THERMIDOR, VENDEMIAIRE i VENTOSE.
|
|
|
Paul J.M.A. Bourely (1883-1918) Dowódca okrętu podwodnego WATT.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
WATT "pod parą" przycumowany do nabrzeża w St. Nazaire.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Podstawowe dane techniczne okrętów podwodnych typu 'PLUVIÔSE' według różnych źródeł:
|
|
|
|
---------Bruno Weyer (1911): Wyporność nawodna/podwodna - 400/? ton; prędkość nawodna/podwodna - 12,0/7,8 węzłów; zasięg nawodny/podwodny - 1400 Mm / ? Mm; uzbrojenie 6 wyrzutni torpedowych; napęd - maszyny parowe (700 KM), 2 śruby; wymiary - 51,1 (52,0) x 5,0 x 3,1 m; załoga 25 ludzi.
|
|
---------Bruno Weyer (1914): Wyporność nawodna/podwodna - 400/550 ton; prędkość nawodna/podwodna - 12,0-12,5/7,8 węzłów; zasięg nawodny /podwodny - 1400 Mm (10 w.) / ? Mm; uzbrojenie 7 wyrzutni torpedowych; napęd - maszyny parowe (840 KM), dwie śruby; wymiary - 51,1 x 5,0 x 3,1 m; załoga 24 ludzi.
|
|
|
---------Jane's Fighting Ships 1919 (1919): Wyporność nawodna/podwodna - ok. 400/505 ton; prędkość nawodna/podwodna - 12,5/8 węzłów; zasięg nawodny /podwodny - 1400 Mm (8 w.) / 60 Mm (4 1/2) w.; uzbrojenie - 1 działo 3-funtowe, 6 wyrzutni torpedowych kal. 18 cali; napęd - dwie maszyny parowe o potrójnej ekspansji (700 KM), dwa silniki elektryczne, kotły Du Temple opalane olejem, dwie śruby; wymiary - 166 1/2 (167 1/3) x 16 1/3 (17 3/4) x 10 1/3 (10 3/4) stóp ang.; załoga 26 ludzi.
|
|
|
---------Paul Fontenoy (2007): Wyporność nawodna/podwodna - 398/550 ton; prędkość nawodna/podwodna - 12/8 węzłów; zasięg nawodny /podwodny - 1500 Mm (9 w.) / 60 Mm (4 1/2 w.); uzbrojenie - 1 działo 3-funtowe, 6 wyrzutni torpedowych kal. 18 cali; napęd - maszyny parowe o potrójnej ekspansji (700 KM), silniki elektryczne, kotły Du Temple opalane olejem, 2 śruby; wymiary - 166 1/2 (167 1/3) x 16 1/3 (17 3/4) x 10 1/3 (10 3/4) stóp ang.; załoga 26 ludzi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
WATT na fotografii wykonanej przed wybuchem I wojny światowej. Miejsce i czas nieznane.
|
|
|
|
|
|
|
BIBLIOGRAFIA
Fontenoy, P.E. 2007. Submarines: an illustrated history of their impact. - ABC-Clio, Inc., Santa Barbara, California. Garier, G. L’odyssée technique et humaine du sous-marin en France, Tome II: Des "Emeraude" au "Charles Brun" - Marines Edition, Nantes. Roche, J.M. 2006. Dictionnaire des bâtiments de la flotte de guerre française de Colbert à nos jours. - Nakładem autora. Taras, A.E. 2003. [А.Е.Тарас 2003. Подводные лодки Великой войны]. - Kharvets, Minsk. Weyer, B. 1911. Taschenbuch der Kriegsflotten. XII. Jahrgang 1911. - J.F. Lehmann's Verlag, München. Weyer, B. 1914. Taschenbuch der Kriegsflotten. XV. Jahrgang 1914. - J.F. Lehmann's Verlag, München.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Opublikowano 2 października 2010 © dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
____________________________________________ FACTA NAUTICA dr Piotr Mierzejewski hr. de Calmont
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Niezwykła łódź podwodna z roku 1934 ! Kliknij fotografię.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|