USS S-49 (SS-160): Amerykański okręt podwodny (S class, 4th Group)

OKRĘTY PODWODNE

STATKI i OKRĘTY

- MARYNARKA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - MARYNISTYKA - WRAKI - MORZE - MARYNARKA WOJENNA -

Okręty podwodne

Stany Zjednoczone

USS S-49 (SS-160)
Amerykański okręt podwodny starego typu 'S' - Katastrofy morskie - Eksplozja wodoru
dr Piotr Mierzejewski

Amerykański okręt podwodny USS S-49 reprezentował czwartą i zarazem ostatnią serię starego typu 'S'.
Fotografia wykonana w styczniu 1926 roku.
Zbudowany w stoczni Lake Torpedo Boat Co., Bridgeport (Connecticut). Początek budowy: 22.10.1920. Wodowanie: 23.1.1923. W służbie od 5.6.1922.
Według Taschenbuch der Kriegsflotten: Wyporność: 1010/1250 t. Prędkość: 16/11 w. Uzbrojenie: 1 x 10,2 cm/L50, 5.w.t. (4 dziobowe, 1 rufowa) 53 cm. Napęd:
1800/1500 KM, 2 śruby; wymiary: 73,1 x 6,6 x 4,1 m.

--------Amerykański miesięcznik Popular Mechanics we wrześniu 1922 roku informował specjalnym artykułem o pomyślnym przejściu prób i wejściu do służby
w US Navy dwóch okrętów podwodnych, USS S-49 i USS S-50. Tym samym dobiegł końca program budowy jednostek typu 'S', realizowany w czterech
seriach. Ostatnią, 4. serię tego typu, liczącą cztery okręty, o numeracji od S-49 do S-51, zbudowała stocznia Lake Torpedo Boat w Bridgeport.

--------Proces przekazywania jednostek 4. serii do służby w amerykańskiej marynarce wojennej przebiegał
niełatwo. Pierwsza jednostka serii, S-48, zatonęła 7 grudnia 1921 roku w rejonie Bridgeport Harbor.
Wprawdzie okręt podniesiono, a cała załoga uratowała się, lecz zrozumiały niepokój towarzyszył próbom jego
bliźniaków. Dla zwiększenia bezpieczeństwa okręty S-49 i S-50 na czas morskich prób zabierały pewną
liczbę gołębi pocztowych. Ich zadaniem było regularne dostarczanie wiadomości o przebiegu i kończeniu
kolejnych etapów eksperymentów. Tym razem jednak wszystkie próby obie jednostki szczęśliwie przeszły i
oficjalnie podniesiono na nich bandery U.S.A. Ciekawostką jest, że wspomniany powyżej amerykański
miesięcznik epatował swoich czytelników wiadomością, jakoby S-49 i jego bliźniaki osiągały nawodną prędkość
aż 22-23 węzłów!

-----Stocznia Lake Torpedo Boat w Bridgeport,
należąca do Simona Lake'a, istniała w latach 1901-
1924 i zajmowała się wyłącznie budową okrętów
podwodnych. Cztery jednostki 4. serii starego
typu 'S' (USS S-48, USS S-49, USS S-50 oraz
USS S-51) były ostatnimi okrętami, które zeszły z
jej pochylni. W stoczni S. Lake'a zbudowano
łącznie 30 okrętów podwodnych. Ostatnim był
USS S-48, uważany za najgorszą jednostkę typu
'S', uczestnik II wojny światowej.

--------Doniesienia o wielkiej nawodnej prędkości okrętów podwodnych 4. serii typu 'S' korygowano w późniejszych opracowaniach, np. Taschenbuch der
Kriegsflotten w roku 1928 określał ją na 16 węzłów, zaś Jane's Fighting Ships w 1939 r. zaledwie na 14,5 w.

--------S-49 służył w US Navy głównie jako jednostka doświadczalna. Jego "karierę" w marynarce wojennej szybko zakończył groźny wypadek. 20 kwietnia
1926 roku doszło na okręcie do eksplozji wodoru w chwili, gdy większość załogi kończyła śniadanie. Wybuch i następujący po nim pożar miały miejsce w
przedziale akumulatorów. Spowodowały one nie tylko poważne uszkodzenia jednostki, ale i ofiary wśród ludzi - czterech zabitych i ośmiu rannych. Nazajutrz,
21 kwietnia o godzinie 05:15, doszło do powtórnej eksplozji w tym samym przedziale, lecz nie spowodowała ona już ofiar wśród załogi.

--------Okręt wyremontowano i po kilku miesiącach powrócił do służby. Stan jego był jednak wysoce niezadowalający i wkrótce przeniesiono go do tzw.
reserve fleet (2 sierpnia 1927) , a następnie skreślono z listy floty (2 marca 1931). I wtedy to, całkiem niespodziewanie, po sprzedaniu go na złom firmie
Boston Iron and Metal Company z Baltimore, zyskał całkiem nowe życie i swoistą sławę. Pojawiał się w wielu miastach wschodniego wybrzeża U.S.A. w
charakterze atrakcyjnego eksponatu, odpłatnie udostępnianego publiczności. Reklamowano go jako jeden z największych okrętów podwodnych, jakie
kiedykolwiek zbudowano w Stanach Zjednoczonych. Bardzo dużą popularność przyniósł mu zwłaszcza postój na jeziorze Erie w Cleveland podczas wielkiej
wystawy (Great Lake Exposition) w latach 1936-1937.

Dawny USS S-49, już jako prywatna własność, wyciągnięty na plażę Point of Pines w Revere, Massachusetts.
Fotografia nieznanego autora.

-------Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej miało decydujące znaczenie dla dalszych losów okrętu. Dowództwo US Navy nagle sobie
przypomniało o jego istnieniu i uznało, że jednostka sprzedana dziesięć lat wcześniej na złom mimo wszystko może być nadal przydatna dla celów militarnych!
I tak dawny USS S-49 nieoczekiwanie stał się znów własnością marynarki wojennej. Jako hulk miał być wykorzystywany do eksperymentów. Niestety,
podczas holowania z Baltimore do Solono zatonął w pozycji 38°19' 53.2" N i 76° 29' 17.2" W. Wrak jego, leżący na głębokości ok. 31 m w odległości 2,5
kabla od Point Patience w wodach Patuxent River, jest od pewnego czasu obiektem nurkowań rekreacyjnych.

Dawny USS S-49 udostępniony zwiedzającym. Z lewej strony fotografii widać budkę biletera i tablicę informacyjną.
Miejsce, data i autor fotografii nieznane.

* * *

Pocztówki wydane w roku 1936 z okazji GREAT LAKES EXPOSITION w Cleveland

Great Lakes Exposition: Submarine ex USS S-49 (SS 160).

Dawny USS S-49 na jeziorze Erie w Cleveland jako atrakcja dla zwiedzających wystawę The Great Lakes Exposition.
Pocztówka wydana w U.S.A. w 1936 roku.

Submarines: Central operating compartment of the USS S-49.

Centrala amerykańskiego okrętu podwodnego USS S-49.
Amerykańska pocztówka z roku 1936.

Submarines: Torpedo room of the submarine USS S-49.

Dziobowy przedział torpedowy amerykańskiego okrętu podwodnego USS S-49.
Amerykańska pocztówka wydana w roku 1936.

Submarines: Engine room of the submareine USS S-49.

Przedział silnikowy amerykańskiego okrętu podwodnego USS S-49.
Pocztówka amerykańska z roku 1936.

Podczas II wojny światowej polska Marynarka Wojenna dysponowała jednym okrętem podwodnym starego typu amerykańskiego 'S'.
Był to nieszczęsny ORP JASTRZĄB, dawny amerykański USS S-25.