|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||| - MARYNARKA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - ||||
|
| |
|
|
|
|
Strony Wojciecha M. Wachniewskiego
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
- O "QUEEN MARY" opowieść -
|
|
| |
| |
Wojciech M. Wachniewski
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
| |
Wzniesiona dumnie i sztywna w swym majestacie, a przecież smukła jak jacht
|
| |
O „Queen Mary” opowieść
|
Prehistoria
1926
Cunard Line zaczyna prace nad parą superliniowców, które z czasem mają zastąpić na Atlantyku jej
„Aquitanię”, „Berengarię” i „Mauretanię”.
1929
3 kwietnia. Na dorocznym zebraniu Przewodniczący Rady Nadzorczej Cunarda Sir Thomas Royden, po raz
pierwszy oświadcza, że „firma przez cały czas ma na uwadze problem nowego tonażu”.
1930
28 maja. Zarząd Cunard Line oznajmia, że budowę nowych statków postanowiono zlecić szkockiej stoczni –
John Brown & Co. Ltd. z Clydebank.
1 grudnia. W stoczni John Brown & Co. odbywa się uroczystość położenia na specjalnie zbudowanej pochylni
stępki pod budowę Nr 534. Jest to wówczas najdłuższa stępka, położona kiedykolwiek na pochylni w Wielkiej
Brytanii. Pierwszy nit wbija w nią ówczesny dyrektor stoczni, pan D. Skiffington, żywa legenda brytyjskiego
okrętownictwa. Ogółem w cały kadłub zostanie wbitych aż dziesięć milionów nitów.
1931
30 czerwca. W Southampton rozpoczyna się praca przy budowie suchego doku im Króla Jerzego V.
11 grudnia. Z powodu kryzysu i niemożności dalszego finansowania wszelkie prace przy budowie Nr 534
zostają zatrzymane. Do tego momentu na swoim miejscu znajduje się 80% poszycia kadłuba, który wznosi
się na wysokość 9 pięter.
Pan David Kirkwood, członek Parlamentu z okręgu Clydeside, rozpoczyna niezwłoczne starania o uratowanie
budowanego statku przed złomowaniem, stoczni przed ruiną i całej brytyjskiej floty handlowej przed utratą
prestiżu.
1933
26 lipca. Otwarty zostaje dok Króla Jerzego V; Król Jerzy i jego żona Mary jako pierwsi wpływają do doku na
pokładzie królewskiego jachtu „Victoria and Albert”. W chwili swego otwarcia nowy dok jest największą tego
rodzaju budowlą na świecie: ma 1200 stóp długości, 135 – szerokości i 59 głębokości. Może przyjąć statek o
maksymalnym tonażu 100 tysięcy BRT.
1934
1 stycznia. Następuje połączenie kapitałów Cunard Steamship Co. i White Star Line. Powstaje Cunard White
Star. Cunard dysponuje w nowej spółce 62% kapitału, White Star – 38%.
27 marca. Brytyjskie Ministerstwo Skarbu przyznaje nowej spółce subwencję w wysokości 4,5 miliona funtów
szterlingów na dokończenie Budowy Nr 534, oraz „nie więcej, niż 5 milionów funtów” na budowę jednostki
bliźniaczej.
3 kwietnia. Po 28 miesiącach „letargu” w Clydebank wznowione zostają prace przy Budowie Nr 534. Czterystu
stoczniowców, prowadzonych przez zespół dudziarzy grających starą, szkocką melodię „The Campbells Are
Coming” defiluje ulicami Clydeside wprost do stoczni.
11 maja. Następuje połączenie Cunarda i White Star.
26 września. Kadłub Nr 534 zostaje uroczyście zwodowany w obecności Ich Wysokości – Króla Jerzego V i
Królowej Mary, która osobiście dokonuje chrztu statku, nadając mu swoje własne imię:
"Mam zaszczyt nadać temu statkowi imię Queen Mary. Życzę powodzenia jemu, i wszystkim, którzy
kiedykolwiek będą na nim pływać."
Następnie uruchamia mechanizm zwalniający stopery. Po zejściu z pochylni statek zostaje wprowadzony do
basenu wyposażeniowego stoczni.
„Queen Mary” jest pierwszym statkiem w historii swego armatora, nazwanym imieniem osoby żyjącej w
chwili jego wodowania i ochrzczonym przez samą Patronkę.
ok. 28 września. Rozpoczynają się prace przy instalacji kotłów.
1935
6 listopada. Zakończenie instalowania maszyn i mechanizmów pomocniczych. Prace stoczniowe nadzoruje
komodor Sir Edgar Britten – wyznaczony przez Zarząd Cunard White Star na pierwszego z trzydziestu sześciu
kapitanów nowego statku.
|
| |
|
|
Rok 1936, 27 maja: RMS QUEEN MARY zawija do Cherbourga.
|
Lata chwały
1936
5 marca. Wizytę na pokładzie wyposażanej „Queen Mary” składa Jego Wysokość Król Edward VIII.
24 marca. „Queen Mary” opuszcza stocznię John Brown & Co., udając się w dół Clyde, do portu Gourock.
Mimo swego niewielkiego na razie zanurzenia – w drodze statek dwukrotnie osiada na mieliźnie na wcześniej
specjalnie pogłębionym torze wodnym. U brzegów przed Gourock odbywają się próby urządzeń kotwicznych i
kompensacja dewiacji kompasów magnetycznych. Podczas prób statek pływa jeszcze bez dwudziestu swoich
łodzi, wykonanych w Gourock. Po powrocie łodzie zostają podniesione na pokład i ustawione na swoich
miejscach.
24-26 marca. W drodze do Southampton statek przechodzi próby prędkości.
27 marca – 8 kwietnia. Statek po przybyciu do Southampton wchodzi po raz pierwszy do Doku Króla Jerzego.
15-19 kwietnia. U wybrzeży wyspy Arran na Morzu Irlandzkim statek przechodzi oficjalne próby prędkości.
Brytyjski biegacz i olimpijczyk, Lord Burghley, ubrany w strój wieczorowy, przebiega w czasie krótszym niż
jedna minuta pełną rundę po pokładzie spacerowym statku.
12 maja. W południe „Queen Mary” zostaje oficjalnie przekazana przez stocznię armatorowi. Jest ostatnim
wielokominowcem na Atlantyku, pięknym statkiem o tradycyjnych liniach, czarnym kadłubie z dziobówką,
trzech kominach w „cunardowskich” kolorach i dwóch masztach. Ma 81,237 BRT, 1019,5’ (310.7 m) długości,
118’ (36 m) szerokości i 39’ (11.9 m) zanurzenia, dwanaście pokładów, półtorej setki przedziałów
wodoszczelnych i 2,139 miejsc pasażerskich w trzech klasach. Turboparowy napęd o mocy aż 212,000 KM,
zasilany parą przez 24 wodnorurowe kotły i pracujący na cztery śruby – pozwoli jej na rozwijanie podróżnej
prędkości prawie 29 węzłów! Załoga tego pływającego miasta liczy około 1,200 osób.
25 maja. Wizytę na pokładzie statku składają Król Edward VIII, Królowa Wdowa Mary, Księżniczka Elżbieta
(obecna JW Królowa Elżbieta II), Książę i Księżna Yorku (późniejszy Król Jerzy VI i jego żona Elizabeth,
obecna Królowa Matka), Książę i Księżna Kentu oraz Księżna Gloucester. Jej Wysokość Królowa Mary
przekazuje swój osobisty sztandar załodze statku. Będzie on eksponowany na pokładzie liniowca przez cały
okres jego służby; po czym zostanie przeniesiony na RMS „Queen Elizabeth 2”.
27 maja. O godzinie 16.33 czasu Greenwich RMS „Queen Mary” opuszcza Southampton, wychodząc w swą
dziewiczą podróż do Nowego Jorku. Liniowcem dowodzi wspomniany wcześniej Sir Edgar Britten (który
niestety umrze jeszcze w tym samym roku). Załoga liczy 1186 osób. Na pokładzie statku jest 1742
pasażerów, w tym ponad stu dziennikarzy radia i prasy. Radiowcy z BBC prowadzą transmisje na żywo z
takich miejsc, jak maszynownia, mostek, sterownia, czy główny salon pierwszej klasy. Zainteresowanie
„Królową” przekracza Atlantyk: w historycznej podróży liniowca uczestniczą dziennikarze dwóch stacji
radiowych z USA.
O 20.47 statek zawija do Cherbourga, skąd wychodzi 39 minut po północy następnego dnia. W tymże porcie
na Królową potajemnie okrętuje się pierwsza w jej dziejach „ślepa pasażerka” – dziennikarka z Kanady, która
protestuje w ten sposób przeciwko wyłączeniu kobiet z ekip reporterskich, obsługujących dziewiczy rejs
statku. U celu podróży opuści bez przeszkód pokład liniowca, a jej niezwykła przygoda obiegnie później łamy
prasy całego świata. Na Atlantyku na Królowej odkryty zostaje jeszcze jeden „blinda” – 41-letni Frank
Gardner, bezrobotny z Cardiff w Walii. Na pokład liniowca wchodzi jeszcze w Southampton, udając
smarowacza, po czym ukrywa się w ładowni. Po znalezieniu załoga zatrudnia go, jako pomocnika w kuchni,
lecz w Nowym Jorku zostaje natychmiast aresztowany i odesłany z powrotem do Anglii.
1 czerwca. O 16.20 czasu lokalnego „Queen Mary” wchodzi do basenu Cunarda w porcie nowojorskim. Czas
przejścia między Bishop’s Rock a latarniowcem Ambrose – 5 dni, 5 godzin i 13 minut. Z powodu mgły nie
udaje się zdobyć Błękitnej Wstęgi Atlantyku w dziewiczej podróży – powitanie statku w porcie nowojorskim
jest jednak wręcz królewskie. M. in. jeszcze przed wejściem do portu nad statkiem kilkakrotnie przelatuje w
swoistym geście pozdrowienia DC-2, za którego sterami siedzi słynny „as” z pierwszej wojny światowej, Eddie
Rickenbacker. Z pokładu maszyny sypią się na Królową tysiące białych kwiatów. Z pomocą holowników
„Królowa” wchodzi do basenu i staje przy Pirsie Nr 90 na rzece Hudson. Delegacja Zarządu Cunard White Star
Line z przewodniczącym Rady Nadzorczej Sir Percy Batesem i kapitanem Sir E. Brittenem udaje się do
nowojorskiego Ratusza, gdzie w obecności Markiza Milford Haven z małżonką następuje właściwe powitanie
nowego statku przez Burmistrza Nowego Jorku – pana Fiorello LaGuardię.
Tymczasem ciekawi Nowojorczycy zwiedzają stojący w porcie statek; opłata wynosi jednego dolara od osoby.
Dochód wędruje na fundusz pomocy ludziom morza. „Queen Mary” przeżywa prawdziwą inwazję dziesiątków
tysięcy ludzi. „Łowcy pamiątek” ogołacają statek ze wszystkiego, co tylko nie jest na stałe umocowane:
statkowe popielniczki, sztućce, a nawet czajniczki do herbaty.
19-31 sierpnia. W podroży nr 6, w sierpniu 1936 roku (w trzy miesiące po rejsie dziewiczym) – „Queen Mary”
oficjalnie odbiera Błękitną Wstęgę „Normandie”, pokonując dystans pomiędzy latarniowcem Ambrose a
Bishop Rock u zachodnich wybrzeży Anglii w trzy dni, dwadzieścia trzy godziny i pięćdziesiąt siedem minut. Na
dystansie liczącym prawie 3000 mil morskich statek rozwija średnią prędkość 30,63 w – wręcz
niewyobrażalną dla jednostki o tonażu ponad 80,000 BRT!
Francuzi zdobędą trofeum ponownie w 1937 roku.
1938
3-15 sierpnia. Po wymianie śrub napędowych, w podróży okrężnej nr 48 odmieniona „Queen Mary” ponownie
zdobywa BWA od „Normandie”. Najpierw przepływa Ocean w kierunku zachodnim w trzy dni, dwadzieścia
jeden godzin i czterdzieści osiem minut, rozwijając średnią prędkość 30,99 w. W drodze powrotnej pokonuje
Atlantyk w trzy dni dwadzieścia godzin i czterdzieści dwie minuty, płynąc ze średnią prędkością 31,69 w.
Odtąd będzie rekordzistką Oceanu przez 14 lat – aż do 1952 roku, gdy kolejnym (i ostatnim) rekordzistą
został amerykański turbinowiec „United States”.
18 października. Kończąc 53 podróż na zachód, „Queen Mary” pod dowództwem komodora R Irvinga wchodzi
po raz pierwszy bez pomocy holowników do nowojorskiego basenu Cunarda. W przyszłości powtórzy ten
manewr jeszcze dobrych kilka razy (po raz ostatni – w 1963 roku).
|
| |
Lata służby
1939
30 sierpnia „Queen Mary” pod dowództwem komodora Sir R B Irvinga wychodzi z Southampton w
siedemdziesiątą drugą podróż okrężną do Nowego Jorku. Na pokładzie znajduje się 2552 pasażerów, a w
okrętowym skarbcu – złoto wartości 44 milionów $.
2 września. Podczas podróży marynarze z załogi pokładowej zaciemniają „Queen Mary”, zamalowując
iluminatory statku na czarno.
3 września. Wielka Brytania i Francja kolejno wypowiadają wojnę hitlerowskim Niemcom.
4 września. „Queen Mary” dociera do Nowego Jorku.
6 września. W Nowym Jorku kominy „Królowej” zostają zamalowane na szaro.
1940
1 marca. Admiralicja oficjalnie powiadamia Cunarda o rekwizycji „Queen Mary” i „Queen Elizabeth” dla celów
służby transportowej.
7 marca. Do Nowego Jorku dociera RMS „Queen Elizabeth”, która wcześniej, gnając na „złamanie karku”,
pokonuje Atlantyk, w ucieczce z Europy przed nazistowskim zagrożeniem.
20 marca. Dla zmylenia ewentualnych agentów niemieckich Cunardowska „Mauretania” wychodzi z portu
nowojorskiego przed „Queen Mary”, udając się do Australii.
21 marca –17 kwietnia. „Królowa” potajemnie wychodzi z nowojorskiego portu w pierwszy rejs na podstawie
tajnych rozkazów. Trasa prowadzi do Sydney, gdzie ma zostać przeprowadzona odpowiednia przebudowa
statku na transportowiec. Na miejscu liniowiec wchodzi do doku Cockatoo Docks & Engineering Co. Po dwóch
tygodniach prac statek otrzymuje dokument, uprawniający do przewozu 5500 ludzi – aż o 3361 więcej, niż w
czasach pokoju.
5 maja – 16 czerwca. „Queen Mary” odbywa pierwszy rejs w charakterze transportowca. Wychodzi z Sydney
z 5000 ludzi na pokładzie, zaś w Freemantle do „Królowej” dołączają – „Aquitania” i dwie „Cesarzowe”:
„Empress of Britain” i „Empress of Japan”. Statki płyną do ujścia Clyde w konwoju oznaczonym US3,
docierając do celu 16 czerwca.
28 czerwca. Stanowiska Staff Captaina i młodszego oficera wachtowego zostają przeniesione z pomostu
dowodzenia. Jest to środek ostrożności na wypadek, gdyby w jakiejś akcji transportowiec otrzymał
bezpośrednie trafienie w pomost.
29 czerwca – 5 sierpnia. „Queen Mary” wychodzi w rejs do Singapuru wśród szerzących się pogłosek, jakoby
Kanclerz Rzeszy Adolf Hitler wyznaczył nagrodę 250 tysięcy dolarów i Krzyż Żelazny z Liśćmi Dębowymi dla
tego spośród dowódców U-bootów, który zdołałby zatopić „Królową”. 5 sierpnia statek wchodzi do Singapuru,
gdzie następnie zostaje poddany 41-dniowej przebudowie, podczas której między innymi kadłub „Królowej”
otrzymuje nową powłokę w postaci warstwy szarej farby.
16 września. „Królowa” wchodzi na dok w Singapurze, gdzie otrzymuje parawany przeciwminowe.
25 września. Nowy transportowiec rozpoczyna przewozy oddziałów z Sydney do Freemantle.
13 grudnia. W Sydney „Queen Mary” otrzymuje kabel demagnetyzacyjny (degaussing) na kadłubie.
1941
9 kwietnia. „Królowa” (w konwoju wraz z większą „siostrzycą” i „Mauretanią”) wychodzi z Sydney w okrężną
podróż z wojskiem do Suezu.
19 grudnia. W następstwie przystąpienia USA do wojny po stronie Koalicji „Queen Mary” zostaje skierowana
do Nowego Jorku. Zawija tam 12 stycznia 1942 roku.
1942
27 stycznia – 8 lutego. Podczas wchodzenia do suchego doku w Bostonie transportowiec doznaje uszkodzeń
kadłuba. Następnie przechodzi do Stoczni Marynarki Wojennej USA w Bostonie na trzynastodniową
przebudowę. Obejmuje ona zwiększenie jego zdolności przewozowych do ośmiu i pół tysiąca ludzi oraz
instalację dziesięciu działek plot 40 mm, dwudziestu czterech działek plot 20 mm, czterech wyrzutni rakiet
przeciwlotniczych i sześciu trzycalowych dział przeciwlotniczych o wysokim kącie podniesienia.
18 lutego – 28 marca. „Queen Mary” wyrusza w podróż z Bostonu do Sydney, nazwaną później „Rejsem
Czterdziestu Dni”. Na pokładzie ma po raz pierwszy żołnierzy amerykańskich (ogółem 8398 ludzi) plus 905
osób załogi.
2 – 7 sierpnia. W kolejnym rejsie „Szare Widmo” po raz pierwszy przewozi na swoich pokładach pełną dywizję
piechoty – amerykańską 1. Infantry Division.
2 października. U wybrzeży Szkocji dochodzi do tragicznego zderzenia „Queen Mary” z małym w porównaniu
do transportowca brytyjskim krążownikiem przeciwlotniczym HMS „Curacoa”. W katastrofie ginie aż 338
oficerów, podoficerów i marynarzy z załogi krążownika.
3 października. W dzień po zderzeniu z Curacoa poharatany dziób „Królowej” zostaje prowizorycznie załatany
w Gourock z użyciem cementu.
14 października – 2 listopada. W stoczni w Bostonie dziób „Królowej” zostaje naprawiony trwale.
23 grudnia 1942. Statek wychodzi z Gourock w tak zwaną „długą” podróż do Suezu na Bliskim Wschodzie, do
Sydney w Australii i z powrotem do Gourock. „Królowa” powraca do Szkocji 22 kwietnia 1943 po przebyciu aż
37.943 mil morskich.
1943
5 maja. W kolejnym rejsie „Królowej” na zachód na pokładach statku dochodzi do „spotkania” Premiera
Wielkiej Brytanii Sir Winstona L. S. Churchilla z... pięcioma tysiącami jeńców wojennych z armii państw „Osi”.
25 lipca. W podróży rozpoczętej tego dnia na pokładach „Queen Mary” jest 15740 żołnierzy, co wraz z 943
osobami załogi stanowi rekord (po dziś dzień nie pobity!) w ilości ludzi kiedykolwiek przewiezionych na
jednym statku: aż 16.683 osoby!
5-9 sierpnia. Premier Winston Churchill, pod nazwiskiem „pułkownik Warden”, pokonuje Atlantyk na „Queen
Mary”, udając się na jej pokładzie z Gourock do Halifaxu na konferencję wojenną, oznaczoną kryptonimem
„Quadrant”, która ma odbyć się w Quebecu.
27-31 sierpnia. Premier Churchill powraca na „Queen Mary” do domu. Towarzyszy mu 15116 żołnierzy.
1944
5 września. Premier Winston Churchill po raz kolejny gości na pokładzie „Królowej”, udając się na konferencję
wojenną oznaczoną kryptonimem „Octagon”. Na miejscu czekają na niego między innymi zarysy dwóch
planów – wojny totalnej i powojennej odbudowy Niemiec (tzw. „Plan Morgenthaua”).
2 października. W kolejnym rejsie na Zachód ina „Szarym Widmie” podróżują wspólnie – gwiazda estrad, Bing
Crosby, oraz ranni z frontów Europy.
1945
19 kwietnia. Z pokładów „Queen Mary” zostaje usunięte niemal całe uzbrojenie, z wyjątkiem działa
sześciocalowego.
Sierpień. W jednej z kolejnych podróży na „Królowej” znajduje się 14833 żołnierzy i 1000 osób załogi – co
łącznie stanowi 15833 osoby.
29 sierpnia. Po wielu latach kominy „Queen Mary” otrzymują z powrotem „firmowe” barwy Cunarda.
1946
Między 3 lutego – 19 maja „Królowa” w sześciu specjalnych, „babskich” rejsach przewozi za Ocean 12886 żon i
dzieci amerykańskich i kanadyjskich żołnierzy, którzy w Europie mieli czas i szczęście, by znaleźć miłość
swego życia. Rejsy te oraz podróże z powracającymi do domu chłopakami zza Oceanu – nazywane bywają
„Trzynastą Pracą Herkulesa”.
10 lutego. Podczas jednego z „babskich” rejsów „Queen Mary” wchodzi do basenu w porcie nowojorskim bez
pomocy holowników.
Między 23 maja – 18 września „Królowa” odbywa siedem pozostałych „babskich” rejsów przez Ocean. Podczas
pierwszego z nich na pokładzie jest aż dziesięciu „ślepych pasażerów”.
14 czerwca. W kolejnym rejsie na „Queen Mary” gości nowy Premier brytyjski – Sir Clement Attlee.
27 sierpnia. Po raz pierwszy od wielu lat „Szare Widmo” wchodzi do suchego doku Króla Jerzego V w
Southampton.
23 września. W podróży nr 144 na wschód „Queen Mary” gości na swoim pokładzie generała D. D.
Eisenhowera, przyszłego Prezydenta USA.
27 września. Wracając z ostatniego z trzynastu „babskich” rejsów „Królowa” ustanawia swój rekord szybkości
na Starym Szlaku, pokonując Ocean Atlantycki w trzy dni, dwadzieścia dwie godziny i czterdzieści dwie
minuty ze średnią prędkością 32 węzłów.
29 września. Statek zostaje oficjalnie zdemobilizowany ze służby transportowej. Wkrótce zaczyna się
powojenna odbudowa „Królowej”, nazywana czasem „Czternastą Pracą Herkulesa”.
Najważniejsze dane statku w okresie wojny:
Uzbrojenie: Jedno działo czterocalowe, 5-10 kaemów Vickersa i Lewisa; 24 działka 20 mm, 10 działek 40 mm
6 dział trzycalowych, cztery wyrzutnie dwucalowych rakietowych pocisków przeciwlotniczych. Załoga: 875
osób.
Miejsc dla żołnierzy: 1940 – 5000 1941 – 7500 1942 – 8500, potem nawet 15000.
|
|
|
|
RMS QUEEN MARY.
|
Lata pracy
1947
24-25 lipca. Próby statku po odbudowie. Transatlantyk pływa bez przerwy przez niemal dwadzieścia dwie
godziny.
31 lipca. „Queen Mary” wypływa w pierwszy rejs po wojnie. Cunard wykupuje w całości White Star Line.
1948
Lipiec. Cunard ogranicza liczbę zwiedzających, jacy mogą w porcie wejść na pokład „Królowej”.
1949
1 stycznia. „Queen Mary” wchodzi w Cherbourgu na mieliznę i zostaje zawrócona do stoczni dla dokonania
napraw.
31 grudnia. Przestaje istnieć Cunard White Star. Powstaje nowy, trzeci już armator „Królowej” – Cunard
Steam Ship Co. Ltd.
1951
Grudzień. Na pokładzie „Queen Mary” podróżuje na spotkanie z prezydentem Trumanem Sir Winston Churchill.
1952
Lipiec. S/s „United States” odbiera Królowej Mary Błękitną Wstęgę Atlantyku, zostając w ten sposób ostatnim
oficjalnym rekordzistą Starego Szlaku.
1953
6-7 lutego. Kończąc 187 podróż na Zachód „Queen Mary”, prowadzona (zaledwie drugi raz) przez kapitana
Donalda W Sorrella – z powodu strajku załóg nowojorskich holowników portowych samodzielnie wchodzi do
tamtejszego basenu Cunarda, a następnego dnia w taki sam sposób go opuszcza. Prasa świata szeroko
opisuje wyczyn kapitana i załogi statku.
Kwiecień. Strajk załóg holowników portowych w Southampton. „Królowa”, kończąc 191 podróż na Wschód,
zostaje skierowana do Plymouth.
Październik. Dowództwo, załoga i pasażerowie „Queen Mary”, kończącej podróż nr 203 na Zachód, ponownie
stają w obliczu strajku załóg nowojorskich holowników. Tym razem kapitan nie podejmuje ryzyka i statek
zamiast w Nowym Jorku kończy swój rejs w kanadyjskim Halifaxie.
1954
18-23 listopada. Na pokładzie liniowca wraca z misji dobrej woli w Stanach Zjednoczonych Jej Wysokość
Elizabeth, Królowa Matka. Pełni swą misję bez przerwy, nawet w podróży, odwiedzając przeróżne miejsca na
statku i ucinając sobie pogawędki z załogą.
1955
29-30 stycznia. „Queen Mary”, dowodzona przez kapitana Donalda Sorrella, ratuje na Atlantyku życie dwóch
bardzo ciężko rannych marynarzy z panamskiego frachtowca „Liberator”, idącego do Kanady. W rolach
głównych podczas tej akcji, przeprowadzonej w wyjątkowo podłej pogodzie, wystąpili (obok kapitana
Sorrella) – starszy oficer Phillips A Read, pierwszy oficer Leslie Goodier, dwie obsady łodzi okrętowych statku
oraz jeden z dwóch lekarzy „Królowej” – dr Timothy Yates.
1957
21 marca. Kolejna przygoda, wymuszona strajkiem portowców w Southampton. „Queen Mary” kończy swą
276 podróż na Wschód w Cherbourgu.
1 kwietnia. Statek wychodzi z Southampton w kolejną (276) podróż na Zachód w asyście holowników
Marynarki Królewskiej.
Samoloty po raz pierwszy przewożą przez Ocean tyle samo pasażerów, co statki.
1958
Styczeń – marzec. W doku im. Króla Jerzego V „Queen Mary” otrzymuje płetwowe stabilizatory przeciw
przechyłom.
22-23 kwietnia. „Królowa” zostaje rekordowo szybko (w zaledwie osiemnaście godzin!) obsłużona w Nowym
Jorku.
1961
Powoli rosną straty Cunarda i innych armatorów. Żegluga w starym dobrym stylu przestaje się opłacać – w
walce o pasażerów samolot odrzutowy zaczyna zdobywać przewagę.
1962
Marzec. Podczas sztormu fale zalewają część pokładu głównego oraz pokładów A i B na „Queen Mary”.
2 października. Przy końcu podróży nr 397 na Zachód komodor Frederick Watts po raz kolejny w karierze
„Królowej” wprowadza ją do nowojorskiego basenu Cunarda bez pomocy holowników.
1963
1 października. Po raz ostatni w swej karierze „Queen Mary”, dowodzona w podróży nr 419 przez kapitana
Sidneya Jonesa, wchodzi do nowojorskiego basenu Cunarda bez pomocy holowników.
23-29 grudnia. Podczas gdy na Atlantyku płonie grecka Lakonia – RMS „Queen Mary” odbywa pierwszą w
swej karierze wycieczkę z Southampton do Las Palmas na Wyspach Kanaryjskich. Podróż ta nosi numer 425.
1966
25 lutego – 23 marca. Wycieczka „Queen Mary” na Morze Śródziemne, oznaczona, jako podróż nr 477. Jej
trasa wiedzie z Nowego Jorku poprzez Las Palmas, Tangier, Pireus, Neapol, Cannes, Palmę, Gibraltar,
Lizbonę i Maderę z powrotem do Nowego Jorku.
Kwiecień. Cunard oznajmia, że starsza z jego dwóch „Królowych” została wystawiona na sprzedaż.
31 maja. Pierwsze listowne zapytanie z Long Beach.
2-4 sierpnia. „Queen Mary” zostaje najszybciej w całej swojej historii obsłużona w „swoim” Doku Króla
Jerzego V. Dok opuszcza po raz pierwszy z pasażerami na pokładzie, wyruszając w podróż na Zachód nr 485.
24-29 sierpnia. W podróży nr 486 na Wschód „Królowa” pokonuje Atlantyk najszybciej od pamiętnego,
rekordowego przejścia Oceanu w 1938 roku. Czas – cztery dni, dziesięć godzin i sześć (!) minut.
W 1966 roku „Queen Mary” odbywa 4 wycieczki (w 1964 i 1965 odpowiednio 3 i 5).
1967
Luty-marzec. „Królowa” odbywa kolejne dwie wycieczki.
Kwiecień. Po raz pierwszy w historii irlandzkiego portu Cobh zawija do niego liniowiec Cunarda typu „Queen”
(RMS „Queen Mary”)
7 maja. Drugi list z Long Beach.
8 maja. Kapitanowie obu „Królowych” Cunarda otwierają zalakowane koperty z informacjami o decyzji
armatora co do sprzedaży wielkich liniowców. Tymczasem do siedziby armatora zaczynają napływać oferty
zakupu statków. M. in. pewien mieszkaniec Teksasu proponuje zespawanie kadłubów obu „Królowych” i w ten
sposób budowę największego na świecie katamaranu (!).
25 maja. Pierwsze spotkanie przedstawicieli władz Long Beach i Zarządu Cunarda w sprawie ewentualnego
zakupu „Queen Mary”.
27 lipca. Cunard przyjmuje ofertę zakupu statku przez miasto Long Beach za sumę 3,45 mln $.
20 września. Po dwóch latach, dwóch miesiącach, dwóch tygodniach i dwóch dniach od położenia stępki z
pochylni stoczni Upper Clyde Shipbuilders (dawniej John Brown & Co.) w Clydebank spływa na wodę kadłub
kolejnego liniowca dla Cunarda – mniejszej i krótszej, ale rewelacyjnej architektonicznie jednostki, mającej
zastąpić „Queen Mary” w jego flocie. Statek oznaczony dotąd jako Job no. 736 otrzymuje imię „Queen
Elizabeth 2”. Matką chrzestną jest Jej Wysokość Królowa Elżbieta II.
22-27 września. „Queen Mary” zawija do Southampton, kończąc ostatnią w swej karierze podróż
transatlantycką na Wschód. Jest to jej tysięczna trawersata Atlantyku!
29 września – 6 października. „Królowa” odbywa wycieczkę z Southampton do Las Palmas i Gibraltaru,
oznaczoną jako podróż nr 514.
13-19 października. Jeszcze jedna wycieczka z Southampton do Las Palmas (podróż nr 515).
31 października – 9 grudnia. „Queen Mary” prowadzona przez komodora Johna Treasure Jonesa (ostatniego
morskiego dowódcę liniowca) wypływa z Southampton w podróż nr 516, szczerze opłakana przez
Brytyjczyków. Na pokładzie „Królowej” jest 1200 jej Najwierniejszych Pasażerów – popłyną wraz z nią.
Honory oddaje m. in. Królewska Marynarka Wojenna, a tuż przed wyjściem w morze orkiestra Korpusu
Królewskiej Piechoty Morskiej gra starą, szkocką pieśń pożegnalną „Auld Lang Syne”. Ostatnia podróż „Queen
Mary” to jej najdłuższy rejs w czasach pokoju: statek przepłynie niemal 14600 Mm i zawinie do szeregu
egzotycznych portów, m. in. Lizbony, Las Palmas, Rio de Janeiro, Valparaiso, Callao, Balboa i Acapulco.
Podczas okrążania Przylądka Horn łaskawy Posejdon zsyła zamiast sztormu jedynie strugi deszczu. „Queen
Mary” jest największym w dziejach żeglugi „pasażerem”, jaki okrążył Cape Horn, przewożąc wokół niego
największą w historii liczbę ludzi. Pasażerowie dość oryginalnie „opływają” Horn – na przykład w
autentycznym, londyńskim doubledeckerze, jednym z dwóch wiezionych przez statek do Long Beach, za...
stosownymi biletami. Zebrane w ten sposób pieniądze trafiają następnie do jednej ze szkół w chilijskim
Valparaiso, bliźniaczym mieście Long Beach.
Pan Dutch Miller, szef ratowników w Long Beach, podczas okrążania Hornu pływa sobie w basenie „Królowej”;
w ten sposób zostaje pierwszym człowiekiem, który okrążył był Horn wpław. Na pokładzie „Queen Mary”
powstaje oficjalny Klub Przyjaciół statku, którego celem ma być zachowanie jej wspaniałej tradycji.
Organizacja ta istnieje do dziś.
W odległości pół tysiąca mil od Long Beach „Queen Mary” zostaje powitana kwiatami z powietrza – podobnie,
jak w czerwcu 1936 roku w Nowym Jorku...
9 grudnia. W Long Beach, wśród jednostek witających „Królową” jest m. in. USS „Long Beach”, pierwszy
atomowy krążownik świata. O 12.07 czasu lokalnego, już przy pirsie portowym, komodor John T. Jones
poleca po raz ostatni „odstawić maszyny”.
11 grudnia. RMS „Queen Mary” zostaje oficjalnie wykreślona z rejestru statków brytyjskich i przekazana
miastu Long Beach. Piękna morska kariera liniowca dobiega w ten sposób końca.
.
|
|
|
QUEEN MARY w Long Beach.
.
|
| |
Wojciech M Wachniewski, Słupsk
|
|
Materiał ilustracyjny pochodzi ze zbiorów FACTA NAUTICA.
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|
Opublikowano 24 marca 2019 roku
|
______________________________________________________________________________________
|
|
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
od 2003
|
| |
| |
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
