Facta Nautica: Morze, statki, okręty, wraki.
SZTANDARY
na zamówienie
Sztandary OSP
Haftujemy sztandary
strażackie OSP i PSP
Z archiwum
Andrzeja Patro
w Facta Nautica
AGIR
Szwedzki holownik
BATORY
BATORY
Polski ścigacz
DRUŻBA
Ukraińska fregata
SPURN
Brytyjski latarniowiec
POGORIA
DAR MŁODZIEŻY
ROALD AMUNDSEN
AGLATA
SACHSEN
Fregata rakietowa
KARU
Lodołamacz
OKRĘTY PODWODNE
sztandary osp
sztandary strażackie
sztandary
sztandary szkolne
sztandary szkolne i strażackie
STATKI  i  OKRĘTY
Facta Nautica. Morze, statki, okręty, wraki.
|||   MARYNARKA WOJENNA    |    MORZE    |    STATKI    |    OKRĘTY    |    WRAKI    |    MARYNARKA HANDLOWA   |||
Z marynarskiego archiwum Andrzeja Patro
         
 
Żegluga śródlądowa
MALBORK
Ostatni parowiec wiślany - Holownik tylnokołowy - ex ZACISZE - ex KONDOR - ex THERESE
PIOTR MIERZEJEWSKI & ANDRZEJ PATRO
POLSKA
Hosting by Aabaco Web Hosting
Holownik tylnokołowy MALBORK. Fotografia z archiwum Waldemara Danielewicza. Autor zdjęcia nieznany.
Rok budowy: 1909. Wymiary: 43,7 x 6,7 x 1,1 m.  Napęd: Maszyna parowa o mocy 350 KM.
 
--------Z opracowania Waldemara Danielewicza i Andrzeja Patro  z roku 1986 wynika, iż  w latach 1945-1977 zarejestrowano na Wiśle około 60 holowników
parowych, zarówno tylnokołowych, bocznokołowych jak i śrubowych. W roku 1978 nie eksploatowano już ani jednego. Ostatni,  tylnokołowy  
MALBORK,
zakończył służbę w sierpniu 1977 roku. Nie zostało po nim nic, prócz nielicznych fotografii, które tutaj przedstawiamy.
 
Holownik MALBORK ciągnący barki. Fotografie: Adam Reszka.
 
--------Holownik powstał w znanej ongiś wrocławskiej stoczni Caesar Wollheim, mieszczącej się na terenie Cosel (dzisiejszy Kazanów). Jednostka ta,
zbudowana w roku 1909, otrzymała imię
THERESE  i według wszelkiego prawdopodobieństwa aż do roku 1945 głównym jej zajęciem było holowanie barek ze
śląskim węglem. W roku 1945 holownik padł ofiarą działań wojennych i w nieznanych okolicznościach spoczął na dnie Odry. Podniesiony i wyremontowany po
wojnie, powrócił do służby pod nazwą
ZACISZE.  Początkowo znalazł się w eskploatacji nowoutworzonego polskiego przedsiębiorstwa żeglugowego, które na
przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych wielokrotnie zmieniało swoją nazwę i formę własności (np.  w latach 1948-1949 była to  
Państwowa Żegluga
na Odrze
, zaś od roku 1951 Przedsiębiorstwo Państwowe Żegluga na Odrze).
The sternwheeler MALBORK. Tylnokołowiec MALBORK.
Holownik MALBORK na fotografii Adama Reszki.
 
--------W roku 1952 holownik przeszedl do innego armatora -  Żeglugi Śródlądowej z siedzibą w Bydgoszczy, przemianowanej wkrótce na Żegluga na Wiśle,
która z kolei od 1962 r. nosiła nazwę
 Żegluga Bydgoska. Wraz ze zmianą armatora doszło do zmiany nazwy jednostki na  MALBORK.
 
The river tug MALBORK. Holownik MALBORK.
MALBORK holujący barki w górę Wisły. W oddali widoczny zamek w Gniewie. Autor fotografii nieznany.
 
-------W 1974 roku MALBORK wziął udział w głośnej podówczas akcji holowania dawnego ścigacza  BATORY z portu żerańskiego do portu wojennego na Helu.
Całą tę operację opisał
Mieczysław Kuligiewicz w roku 1974 , w artykule zatytułowanym "Ostatni  rejs BATOREGO". Fragment jego tekstu, tyczący
MALBORKA
, cytujemy poniżej:
-------"Po kilku minutach jesteśmy już w Chełmnie. BATORY staje przy hurcie  parowego  tylnokołowca  MALBORK, który idzie jutro do Przegalina. Dla
miłośnika okrętowych staroci zwiedzanie
MALBORKA jest prawdziwa przyjemnością - statek liczy sobie 65 lat.

-------"Chełmno opuszczamy przed wschodem słońca. BATORY  idzie teraz przy prawej burcie MALBORKA. Za nami— na holu — cztery barki. Po kilku
godzinach niczym nie zakłóconej żeglugi  dochodzimy do Grudziądza. Tuż za mostem oczekuje  
BATOREGO  kuter Marynarki  Wojennej K-7.  K-7 rusza za
nami, i w rejonie Opalenia, gdy nurt Wisły nie grozi już żadnymi niespodziankami, dobija do lewej burty
MALBORKA.  Późnym popołudniem jesteśmy już w
Przegalinie.
MALBORK żegna nas rykiem syreny i kłębami dymu z potężnego komina." Trzeba dodać w tym miejscu, iż w owym czasie dowodził holownikiem
kapitan Władysław Zakrzewski.

-------W sierpniu 1977 roku MALBORK zakończył swoją  służbę, trwajacą sześćdziesiąt parę lat. W roku następnym pocięto go na złom i tak dobiegła końca
historia ostatniego parowego holownika na Wiśle. Był on zarazem ostatnim parowcem polskiej żeglugi śródlądowej.
 
MALBORK we Włocławku na fotografii Adama Jońcy.
 
Bibliografia:

Danielewicz, W. 2008. Karta informacyjna statku: Holownik śródlądowy tylnokołowy MALBORK. - Maszynopis opracowania z 5 października 2008 r.
Danielewicz, W. & Patro, A. 1986. Parowe holowniki wiślane 1945-1977. -  Maszynopis opracowania z lipca 1986 r
.
Kuligiewicz, M. 1974. Ostatni rejs "Batorego". - Morze, nr 6/1974.
 
Autorzy strony dziękują za cenne uwagi p. Waldemarowi  Danielewiczowi i nieznanemu internaucie o imieniu Piotr..
 
Opublikowano 8 marca 2013 r.
© Piotr Mierzejewski & Andrzej Patro
  
__________________________________________________________________________

- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
Piotr Mierzejewski
Facta Nautica. Morze statki okręty wraki. Sea ships vessels wrecks.
               
KAGERO. Okręty - magazyn historyczno-wojskowy.
               
Wyprawy nurkowe
Baltic Quest - Nurkowanie wrakowe.
Wraki Bałtyku czekają !!!