OKRĘTY PODWODNE
|
|
|
|
|
|
|
STATKI i OKRĘTY
|
|
|
||| MARYNARKA WOJENNA | MORZE | STATKI | OKRĘTY | WRAKI | MARYNARKA HANDLOWA |||
|
|
Z marynarskiego archiwum Andrzeja Patro
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
MALBORK
Ostatni parowiec wiślany - Holownik tylnokołowy - ex ZACISZE - ex KONDOR - ex THERESE
PIOTR MIERZEJEWSKI & ANDRZEJ PATRO
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Holownik tylnokołowy MALBORK. Fotografia z archiwum Waldemara Danielewicza. Autor zdjęcia nieznany.
Rok budowy: 1909. Wymiary: 43,7 x 6,7 x 1,1 m. Napęd: Maszyna parowa o mocy 350 KM.
|
| |
--------Z opracowania Waldemara Danielewicza i Andrzeja Patro z roku 1986 wynika, iż w latach 1945-1977 zarejestrowano na Wiśle około 60 holowników
parowych, zarówno tylnokołowych, bocznokołowych jak i śrubowych. W roku 1978 nie eksploatowano już ani jednego. Ostatni, tylnokołowy MALBORK,
zakończył służbę w sierpniu 1977 roku. Nie zostało po nim nic, prócz nielicznych fotografii, które tutaj przedstawiamy.
|
| |
|
|
|
Holownik MALBORK ciągnący barki. Fotografie: Adam Reszka.
|
| |
--------Holownik powstał w znanej ongiś wrocławskiej stoczni Caesar Wollheim, mieszczącej się na terenie Cosel (dzisiejszy Kazanów). Jednostka ta,
zbudowana w roku 1909, otrzymała imię THERESE i według wszelkiego prawdopodobieństwa aż do roku 1945 głównym jej zajęciem było holowanie barek ze
śląskim węglem. W roku 1945 holownik padł ofiarą działań wojennych i w nieznanych okolicznościach spoczął na dnie Odry. Podniesiony i wyremontowany po
wojnie, powrócił do służby pod nazwą ZACISZE. Początkowo znalazł się w eskploatacji nowoutworzonego polskiego przedsiębiorstwa żeglugowego, które na
przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych wielokrotnie zmieniało swoją nazwę i formę własności (np. w latach 1948-1949 była to Państwowa Żegluga
na Odrze, zaś od roku 1951 Przedsiębiorstwo Państwowe Żegluga na Odrze).
|
|
|
Holownik MALBORK na fotografii Adama Reszki.
|
| |
--------W roku 1952 holownik przeszedl do innego armatora - Żeglugi Śródlądowej z siedzibą w Bydgoszczy, przemianowanej wkrótce na Żegluga na Wiśle,
która z kolei od 1962 r. nosiła nazwę Żegluga Bydgoska. Wraz ze zmianą armatora doszło do zmiany nazwy jednostki na MALBORK.
|
| |
|
|
MALBORK holujący barki w górę Wisły. W oddali widoczny zamek w Gniewie. Autor fotografii nieznany.
|
| |
-------W 1974 roku MALBORK wziął udział w głośnej podówczas akcji holowania dawnego ścigacza BATORY z portu żerańskiego do portu wojennego na Helu.
Całą tę operację opisał Mieczysław Kuligiewicz w roku 1974 , w artykule zatytułowanym "Ostatni rejs BATOREGO". Fragment jego tekstu, tyczący
MALBORKA, cytujemy poniżej:
|
-------"Po kilku minutach jesteśmy już w Chełmnie. BATORY staje przy hurcie parowego tylnokołowca MALBORK, który idzie jutro do Przegalina. Dla
miłośnika okrętowych staroci zwiedzanie MALBORKA jest prawdziwa przyjemnością - statek liczy sobie 65 lat.
-------"Chełmno opuszczamy przed wschodem słońca. BATORY idzie teraz przy prawej burcie MALBORKA. Za nami— na holu — cztery barki. Po kilku
godzinach niczym nie zakłóconej żeglugi dochodzimy do Grudziądza. Tuż za mostem oczekuje BATOREGO kuter Marynarki Wojennej K-7. K-7 rusza za
nami, i w rejonie Opalenia, gdy nurt Wisły nie grozi już żadnymi niespodziankami, dobija do lewej burty MALBORKA. Późnym popołudniem jesteśmy już w
Przegalinie. MALBORK żegna nas rykiem syreny i kłębami dymu z potężnego komina." Trzeba dodać w tym miejscu, iż w owym czasie dowodził holownikiem
kapitan Władysław Zakrzewski.
-------W sierpniu 1977 roku MALBORK zakończył swoją służbę, trwajacą sześćdziesiąt parę lat. W roku następnym pocięto go na złom i tak dobiegła końca
historia ostatniego parowego holownika na Wiśle. Był on zarazem ostatnim parowcem polskiej żeglugi śródlądowej.
|
| |
|
|
MALBORK we Włocławku na fotografii Adama Jońcy.
|
| |
Bibliografia:
Danielewicz, W. 2008. Karta informacyjna statku: Holownik śródlądowy tylnokołowy MALBORK. - Maszynopis opracowania z 5 października 2008 r.
Danielewicz, W. & Patro, A. 1986. Parowe holowniki wiślane 1945-1977. - Maszynopis opracowania z lipca 1986 r.
Kuligiewicz, M. 1974. Ostatni rejs "Batorego". - Morze, nr 6/1974.
|
| |
Autorzy strony dziękują za cenne uwagi p. Waldemarowi Danielewiczowi i nieznanemu internaucie o imieniu Piotr..
|
| |
Opublikowano 8 marca 2013 r.
© Piotr Mierzejewski & Andrzej Patro
|
__________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
