Okręty podwodne |-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| Strona główna
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
 |
FERRÉ
- Peruwiański okręt podwodny - Ex AGUIRRE -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Peruwiański okręt podwodny FERRE, jeszcze pod nazwą AGUIRRE, na rzece Saona w dniu zwodowania. Rok 1911. UWAGA: Tę samą fotografię
wykorzystywał nierzetelny wydawca pocztówek z informacją, jakoby był to okręt podwodny o numerze kadłuba S.C. 2, przypisanym bliźniaczemu PALACIOS.
|
| |
--------Tradycje peruwiańskich sił podwodnych sięgają wczesnych lat 1860., gdy niemiecki inżynier Juan C. Federico
Blume Othon (1831-1901), specjalizujący się w budowie dróg żelaznych, rozpoczął prace nad konstrukcją okrętu
podwodnego, zdatnego do walki na morzu. W 1880 roku, w trakcie tzw. wojny o Pacyfik (1879-1883), zbudował z
blach żelaznych w pełni operacyjną jednostkę o nazwie TORO SUBMARINO, którą zamierzano użyć do ataku na
pancerne fregaty Chile, ALMIRANTE COCHRANE i BLANCO ENCALADA. Akcja udaremniona została wprawdzie
przez zdradę, lecz pamięć o tym wydarzeniu i nadziejach z nim związanych była żywa przez kolejne dziesięciolecia
wśród Peruwiańczyków, rozgoryczonych klęską poniesioną w wojnie. Szansą na zniwelowanie morskiej przewagi
południowego sąsiada miała stać się własna flota podwodna, złożona z nowoczesnych jednostek. W konsekwencji tych
dążeń, 19 sierpnia 1910 roku rząd Peru złożył we Francji zamówienie na dwa okręty podwodne. I w ten oto sposób, na
początku drugiej dekady XX wieku, Peru jako pierwsze państwo w Południowej Ameryce dysponowało własnymi siłami
podwodnymi, nazywanymi I Escuadrilla de Sumergibles., przeznaczonymi do obrony portów i wybrzeża.
|
|
|
J.C. Federico Blume Othon.
Źródło: elsnorkel.com.
|
| |
|
|
|
|
AGUIRRE (późniejszy FERRE) jeszcze na pochylni stoczni Schneider et Cie w Chalons-sur-Saône w dniu wodowania. Stara pocztówka.
Napis 'S.C. 1' na fotografii oznacza numerację kadłuba. Bliźniaczy PALACIOS nosił numer 'S.C. 2'.
|
|
| |
|
---------Zamówienie na budowę obu okrętów podwodnych, nazwanych początkowo AGUIRRE i PALACIOS, przyjęła stocznia Schneider & Cie w Chalons-sur-
Saône (Burgundia, Francja). Warto zauważyć, że wybrane nazwy jednostek wyraźnie odzwierciedlały peruwiańskie resentymenty - pochodziły od nazwisk
bohaterskich oficerów marynarki Peru, poległych w wojnie z Chile - Eliasa Aguirre (1843-1879) i Enrique Palaciosa (1850-1879).
|
--------Projekt okrętów podwodnych dla Peru wykonał słynny francuski konstruktor, inżynier Maxime Labeuf (1864-1939).
Był to zmniejszonym wariant typu 'BRUMAIRE' jego autorstwa, którego inną mutację wykorzystano niemal równocześnie w
stoczni w Chalons-sur-Saône do budowy dwóch jednostek dla Grecji (DELPHIN i XIPHIAS).
-------AGUIRRE (późniejszy FERRE) i PALACIOS były okrętami podwodnymi o wyporności nawodnej 290 t i podwodnej 435
t, napędzane dwoma silnikami Diesla firmy Schneider et Cie (2 x 360 KM) na powierzchni z prędkością maksymalną 14
węzłów. Dwa silniki elektryczne (2 x 230 KM) pozwalały na pływanie podwodne z prędkością dochodząca do 8,5 węzłów.
Zasięg pływania na powierzchni przy prędkości 9 węzłów wynosił 1600 Mm, zaś pod wodą 90 Mm przy prędkości 4 węzłów.
Okręty te miały 5 wyrzutni torpedowych (dziobowa rurowa i 4 ramowe na pokładzie) kalibru 450 mm, przystosowane do
torped wzoru 1906. Kadłub o długości 46,25 m, szerokości 4,50 m i zanurzeniu 2,80 m. Mogły bezpiecznie schodzić do
głębokości 40 metrów. Załoga składała się z 2 oficerów i 22 marynarzy (według części źródeł cała załoga liczyła 21, a nawet
zaledwie 19 ludzi).
|
|
|
| |
Elias Aguirre Romero
Zginął na monitorze HUASCAR
w bitwie k. Angamos.
|
|
|
Schemat budowy okrętów podwodnych, zbudowanych przez stocznię Schneider & Cie w Chalons-sur-Saône (Francja) w latach 1911-1913
dla Peru (AGUIRRE i PALACIOS) oraz Grecji (DELPHINOS i XIPHIAS). Źródło: A.Ye.Taras (2003).
|
| |
| |
|
|
|
|
Peruwiański okręt podwodny FERRE wprowadzany rufą wpływa do wnętrza kadłuba francuskiego statku KANGUROO przez jego furtę dziobową.
Stara fotografia prasowa.
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
---------Budowę pierwszego z nich, AGUIRRE, ukończono już w listopadzie 1911 roku. Okręt przeszedł rzekami Saona i Rodan
na Morze Śródziemne i wpłynął do portu w Tulonie. Tam przymusowo oczekiwał miesiącami na transport do Peru. Podczas
tego postoju nastąpiło nieoczekiwane przemianowanie okrętu - od kwietnia 1912 nosił nazwę FERRE, na cześć innego
poległego bohatera wojny z Chile, Diego Ferré (1844-1879), który podobnie jak Elias Aguirre zginął na monitorze HUASCAR
podczas bitwy koło przylądka Angamos (8 października 1879 roku).
--------Transport FERRE do Peru, aż na wybrzeże Pacyfiku, był w owym czasie wielkim wydarzeniem logistycznym, budzącym
ogromne zainteresowanie opinii publicznej. Wykorzystano bowiem po raz pierwszy francuski statek KANGUROO,
zaprojektowany przez inż. Maxime'a Labeuf'a, będący pierwszym w historii żeglugi trasportowcem okrętów. KANGUROO z
zaokrętowanym FERRE wyruszył w podróż do Quito 30 lipca 1912 i po kilkutygodniowym rejsie dotarł do celu. Dokładnie rok
później, 30 lipca 1913 roku, wypłynął z portu w Tulonie w tę samą trasę, mając w swoim wnętrzu bliźniaczy okręt podwodny,
PALACIOS.
|
|
|
|
|
|
---------O służbie FERRE w marynarce wojennej Peru niewiele zachowało się wiadomości. Ograniczała się ona głównie do
ćwiczeń na wodach zatoki Callao. Częstotliwość wychodzenia w morze szybko zmniejszała się wskutek sytuacji w Europie.
Wybuch I wojny światowej odciął Peru mozliwości sprowadzania części zapasowych. Szczególnie dotkliwe okazało się szybkie
zuzycie baterii akumulatorów. Nie bez znaczenia dla żywotności okrętu okazało się także słabe wyszkolenie załogi.
|
.Diego Ferré
Zginął na monitorze HUASCAR
w bitwie k. Angamos
|
--------Zły stan techniczny jednostki omal nie doprowadził do tragedii 15 października
1915 roku. Tego dnia FERRE wyszedł z bazy mając na pokładzie dodatkowo trzech
ludzi więcej, czyli razem z załogą było 25 osób. Od początku wojny na wodach zatoki
Callao stało kilka internowanych statków niemieckich. Jednym z przewidzianych zadań
było przepłynięcie okrętu podwodnego pod jednym z nich. Awaria spowodowała, iż
FERRE nie dał rady zejść na bezpieczną głebokość i uderzył o dno statku. Kolizja
spowodowała m.in. utratę obu peryskopów, masztu, dewastację kiosku i relingów. Kilku
marynarzy odniosło obrażeń, a na dodatek przestały działać wszystkie urządzenia
elektryczne.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
Dwie spośród niewielu zachowanych fotografii przedstawiających okręt podwodny FERRE. Zwracają uwagę skromne rozmiary kiosku.
|
|
|
|
|
| |
--------Okręt i załogę uratował inżynier David von Hagen Maurer, który po pewnym czasie zdołał włączyć oświetlenie awaryjne i uruchomić pompy, dzięki
czemu FERRE wynurzył się na powierzchnię zatoki. I wtedy okazało się, że załoga nie jest w stanie wyjść na pokład, gdyż włazy uległy zakleszczeniu
wskutek kolizji. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności wypadek zaobserwowano z pokładu znajdującego się w pobliżu statku. Statek ów wziął na hol
bezwładnie kołyszący się okręt i doprowadził go do bazy. Dopiero tam udało się otworzyć właz i uwolnić załogę.
--------Opisane powyżej zdarzenie zdecydowało, że FERRE nigdy więcej nie wyszedł w morze. Brak części zapasowych i dotkliwe uszkodzenia powodowały, że
musiał stać bezczynnie i rdzewieć w oczekiwaniu na koniec wojny. Gdy wojna skończyła się, stan techniczny zarówno jego jak i bliźniaka był tak fatalny, że
sprowadzanie części nie miało już sensu iobie jednostki skreślono z listy floty. Zapewne tylko względy emocjonalne zdecydowały, że na złomowanie czekały
10 lat . . . A wtedy pod banderą peruwiańskiej marynarki wojennej pływała już nowa para okrętów podwodnych, R-1 i R-2, amerykańskiej produkcji.
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Opublikowano 19 lipca 2010 roku
© Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
____________________________________________________________________________
Facta Nautica
dr Piotr Mierzejewski hr. Calmont
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
