OKRĘTY PODWODNE
|
|
|
|
|
|
|
STATKI i OKRĘTY
|
|
|
||| MARYNARKA WOJENNA | MORZE | STATKI | OKRĘTY | WRAKI | MARYNARKA HANDLOWA |||
|
|
Z marynarskiego archiwum Andrzeja Patro
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
RIESA
- Ex HABSBURG - Żegluga śródlądowa - Niemiecki bocznokołowiec pasażerski -
PIOTR MIERZEJEWSKI & ANDRZEJ PATRO
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bocznokołowy parowiec pasażerski RIESA, ustawiony na brzegu kanału Odra-Hawela, jest od 1978 r. obiektem muzealnym.
Statek powstał w stoczni Werft Blasewitz w roku 1897 pod nazwę HABSBURG. W 1919 r., po upadku Austro-Węgier, przemianowano go na RIESA.
Fotografia: Andrzej Patro, kwiecień 2013 roku.
|
| |
--------6 maja 1945 roku, w ramach prowadzonej z ogromnym rozmachem operacji praskiej, do Drezna
wkroczyły oddziały wojsk radzieckich, głównie 4. Korpusu Pancernego Gwardii i 6. Korpusu Zmechanizowanego.
W leżącej nad Łabą dzielnicy Blasewitz oczom zdobywców ukazała się niemal całkowicie zdewastowana stocznia
Schiffswerft Laubegast, w której do roku 1945 zbudowano 125 statków. Wycofujące się z miasta siły
niemieckie za pomocą ładunków wybuchowych zniszczyły znaczną część jej infratruktury i prawie cały tabor
pływający. Radziecka administracja wojskowa natychmiast przejęła teren stoczni. Szybko przystąpiono do
odgruzowania i podnoszenia wraków. Zajęło się tym pospiesznie utworzone nowe przedsiębiorstwo VEB
Schiffsreparaturwerft Laubegast, pozostające później jeszcze przez lata pod zarządem radzieckich władz
okupacyjnych.
-------Wśród podniesionych z dna Łaby statków znalazł się pasażerski bocznokołowiec RIESA, który od roku
1943 pokryty był malowaniem kamuflażowym i wykorzystywany jako pływające biuro. Zaskakujące, biorąc pod
uwagę ogrom zniszczeń nie tylko w stoczni, ale i w całym Dreźnie, że jednostkę tę wydobyto zaledwie po kilku
tygodniach (!) od zatopienia jej przez esesmanów. W stoczni gromadzono także inne podniesione i uszkodzone
statki i już w roku 1946 ukończono remont szeregu jednostek. Najwartościowsze spośród nich, a mianowicie
KRIPPEN, LOSCHWITZ, BLASEWITZ, KRIPPEN, KÖNIGSTEIN, STADT WEHLEN i KURORT RATHEN
radziecka administracja uznała za zdobycz wojenną i wyekspediowała na obszar ZSRR. RIESA został
wprowadzony do służby dopiero 1 maja 1947 roku. Termin ten sugeruje, że rewitalizacja jednostki nastąpiła w
ramach tzw. czynu 1-majowego. Przeznaczono ją do eksploatacji na wodach śródlądowych radzieckiej strefy
okupacyjnej. Po powstaniu Niemieckiej Republiki Demokratycznej bocznokołowiec stał się jedną z atrakcji
turystycznych Drezna.
|
Statki pasażerskie na górnej Łabie
podczas II wojny światowej
_____________
|
------Wybuch wojny w 1939 r. spowodował
zmniejszenie stanu osobowego załóg statków
pasażerskich na Łabie, lecz aż do 1941 r. nie
odnotowano spadku liczby pasażerów. W latach
1940-1941 w eksploatacji znajdowało się wciąż
27 jednostek, które przewoziły rocznie około 3
milionów osób.
------W 1942 r. pięć statków (PILLNITZ,
KÖNIGSTEIN, MEISSEN, KRIPPEN i STADT
WEHLEN) odkomenderowano do obsługi portu
w Hamburgu. W 1944 roku LEIPZIG stał się
statkiem szpitalnym (zatopiony bombą lotniczą
2.3.1945 r.), zaś HERRNSKRETCHEN i
LÖSSNITZ zostały statkami aprowizacyjnymi
dla Wehrmachtu (tzw. Küchenschiffen). Z kolei
motorowiec VON HINDEBURG, przejęty przez
Kriegsmarine i służący w roli holownika, zatonął
podczas działań wojennych na Dunaju w roku
1944.
|
|
|
|
|
|
|
-------- Statek wycofano ze służby w drezdeńskiej "Białej
Flocie" dopiero w roku 1976 z powodu pęknięcia kotła. Dwa
lata później przeholowano go z Łaby do Oderbergu nad
kanałem Odra-Hawela i ustawiono na brzegu jako obiekt
zabytkowy. Stał się największym eksponatem tamtejszego
muzeum żeglugi śródlądowej (Binnenschifffahrtsmuseum).
Wewnątrz jego kadłuba zamontowano silnik elektryczny, aby
ku uciesze turystów wprawiał w ruch swoje koła napędowe.
-------RIESA odniósł poważne uszkodzenia kadłuba i instalacji
elektrycznej podczas wielkiej powodzi w 1997 roku. Remont
okazał się długi i kosztowny. Ponownie statek udostępniono
publiczności dopiero w roku 2000.
|
|
Pocztówka z okresu międzywojennego przedstawia bocznokołowiec RIESA
przepływający Łabą przez Stadt Wehlen.
Powiększ kliknięciem.
|
|
| |
|
|
Bocznokołowy statek pasażerski RIESA do roku 1919 nosił nazwę HABSBURG. Fotografia: Andrzej Patro, kwiecień 2013 r.
Wymiary: 56,08 x 1,04 (10,2) x 0,57 (od 1963 r. - 0,76) m. Pędnik: 2-cylindrowa oscylacyjna maszyna parowa, 140 KM. Średnica koła pędnego: 3,5 m. Liczba pasażerów: ok. 700.
|
| |
BIBLIOGRAFIA
Heller, K.H. 1961. 125 Jahre "Weißen Flotte" Dresden. - Schiff und Strom 2, 12-16.
Niemz, G. & Wachs, R. 1981. Personenschiffahrt aud der Oberelbe. - VEB Hinstorff Verlag Rostock.
|
Opublikowano 17 kwietnia 2013 r.
© Piotr Mierzejewski & Andrzej Patro
|
__________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
