| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
STATKI i OKRĘTY
|
|
|
||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
s/t CASPIAN (GY755)
- MacGyver w niemieckim samolocie?! - II wojna światowa -
dr Piotr Mierzejewski
Deputy Director General of the International Biographical Centre for Europe, Cambridge, UK
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
CASPIAN, brytyjski trawler rybacki, weteran "wojen dorszowych" XIX wieku, przeżył lotniczy atak ... kanistrem!
Fotografia udostępniona przez Jana Zawadę z Petersburga.
-
|
| |
|
Niezwykła broń użyta przez wodnosamolot Arado w 1939 roku.
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
--------Od początków września 1939 roku brytyjskie trawlery rybackie atakowane były na łowiskach przez niemieckie
lotnictwo. Samoloty najczęściej ostrzeliwały rybaków z broni maszynowej, czasem zaś obrzucały ich jednostki
niewielkimi bombami, co miało miejsce w przypadku dawnego polskiego ADAMA. Wydawało się więc, że ostrzał i
bombardowanie są jedynym orężem niemieckich lotników w walce z nieprzyjacielskim rybołówstwem. A jednak znalazł
się wśród hitlerowców jakiś MacGyver lub Pomysłowy Dobromir, który opracował i zastosował całkiem nową broń! Atak
przeprowadzony przez tego majsterklepkę najprawdopodobniej nigdy nie został ujawniony publicznie, zaś tajna
informacja o nim dotarła do oficerów brytyjskiej marynarki z rocznym opóźnieniem. Na raport z tego wydarzenia
natrafiłem w odtajnionym Weekly Intelligence Report, wydanym przez Naval Intelligence Division brytyjskiej Admiralicji
w grudniu 1940 roku.
-
|
-------Frank Leeman, szyper niewielkiego parowego trawlera
CASPIAN, zarejestrowanego w Grimsby, zeznał po
powrocie z połowów, że jego jednostka w towarzystwie
dwóch innych statków rybackich z Aberdeen od początku
listopada 1939 roku przebywała na łowisku w rejonie
Orkadów, około 25 mil na północny zachód od Hoy Head.
Przez pierwsze dni pracy rybaków nic istotnego nie działo
się. 5 listopada pogoda od rana była wyśmienita,
widoczność doskonała, a morze spokojne. Wiał lekki wiatr z
południowego wschodu. Około godziny 10.00 GMT
nieoczekiwanie nadleciał samolot. Zniżył lot aż do szczytów
masztów trawlera i zatoczył nad nim dwa koła, przyjaźnie
zamachał skrzydłami, po czym odleciał. Rybacy z pokładu
doskonale widzieli jego brytyjskie oznakowania na
skrzydłach i kadłubie. Minęło zaledwie pół godziny, gdy
załoga statku ponownie usłyszała dźwięk silnika lotniczego.
Tym razem samolot leciał dość wysoko i nadchodził z
kierunku SSE. Uwagę rybaków zwróciła zwisająca z
samolotu połyskująca, zapewne stalowa linka, na końcu
której coś się chybotało. Obecni na pokładzie sądzili, że
powraca maszyna widziana uprzednio, przylatująca tym
razem z jakąś przesyłką dla nich. W pewnym momencie,
lecąc na wysokości około 70 metrów, samolot nagle
zanurkował pod kątem 45 stopni, wyraźnie zamierzając
przemknąć się nad trawlerem między jego kominem a
masztem. Dopiero wtedy rybacy zobaczyli, że jest to
zupełnie inna maszyna niż uprzednio - z pływakami zamiast
kół, zaś zamiast brytyjskich oznakowań miała wymalowe
czarne krzyże i swastykę! Oczywistym stało się, że
zaatakował ich niemiecki wodnosamolot typu Arado.
Zagadkowym przedmiotem zwisającym na końcu prawie
półtorametrowej długości linki okazał się ... kanister.
|
|
Wodnosamolot Arado 196 na niemieckiej pocztówce.
-
|
---------W chwilii, gdy samolot przelatywał między przednim masztem a kominem, lotnik odczepił kanister od linki i ten
poleciał w dół. Szczęśliwie nie spadł jednak na pokład, lecz wylądował w morzu niedaleko od burty. Nieoczekiwanie
eksplodował pod powierzchnią morza i wówczas wysoki słup wody strzelił w niebo. Wybuch był tak silny, że CASPIAN
wyraźnie uniósł się. Arado wciągnął linkę i spokojnie odleciał na północny wschód. Jeden z rybaków usiłował ostrzelać go
z pokładowego karabinu maszynowego, lecz ten - pradopodobnie wskutek uszkodzenia wstrząsem - zaciął się. Posłał
natomiast serię ze swojej broni jeden ze znajdących się w pobliżu trawlerów z Aberdeen, lecz prawdopodobnie ani
jeden z jego pocisków nie dosięgnął niemieckiego wodnosamolotu.
--------W wyniku tego zadziwiającego ataku żaden rybak nie odniósł obrażeń, lecz za to ich jednostka wyraźnie
ucierpiała. Zniszczeniu uległy obie łodzie ratunkowe, uszkodzony została obudowa komina, maszyna parowa, przestały
działać obie busole.
-
|
| |
|
|
Trawler CASPIAN w Lloyd's Register (edycja 1939/40).
|
| |
--------Trawler CASPIAN zbudowany został przez Edward Brothers w North Shields pod numerem 499. Zwodowano go 26
marca 1895 roku i ukończono w kwietniu tego samego roku; zarejestrowany w Grimsby. W 1899 roku zasłynął
brawurową ucieczką po zatrzymaniu go na Morzu Północnym przez duński okręt wojenny za łowienie ryb w zakazanej
strefie (początek tzw. wojen dorszowych). Mimo poważnych uszkodzeń kadłuba spowodowanych przez artyleryjskie
pociski, zdołał powrócić do Grimsby, swojego portu macierzystego. Wedlug nie całkiem pewnych źródeł zatonął w 1942
lub 1943 roku w wyniku eksplozji miny. Po podniesieniu i wyremontowaniu wrócił do służby. Od 1945 rejestrowany w
Londynie. Złomowany w październiku 1950.
Podstawowe dane techniczne trawlera CASPIAN:
Kadłub żelazny. Pojemność 150 BRT i 56 NRT. Prędkość ? Długość 30,78 m. Szerokość 6,22 m. Zanurzenie 3,25 m.
Maszyna parowa potrójnego rozprężania, 3-cylindrowa o mocy 45 nhp, produkcji Great Grimsby Co-operative Box & Fish
Carrying Co Ltd, Grimsby. 1 śruba.
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
W FACTA NAUTICA także:
| Atak lotniczy na ekspolski trawler ADAM w 1939 roku |
| Drugi w historii atak samolotu na okręt wojenny | Zatopienie szwedzkiego statku OSSIAN przez brytyjski samolot |
|
| |
Opublikowano 27 marca 2015 r.
|
 |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
