|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
s/s MARIA Statek pasażerski żeglugi portowej - ex WEICHSELMŰNDE Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
Polski statek pasażerski MARIA, dawny niemiecki WEICHSELMŰNDE, na fotografii nieznanego autora. -
|
|
--------W latach II wojny światowej niemieckie tabory portowe Gdańska i Gdyni (wówczas Gotenhafen) miały w swoich składach jednostki pływające noszące nazwę WEICHSELMŰNDE. Jednostka gdańska była maleńkim parowcem pasażerskim, zaś gdyńska nowoczesną pogłębiarką. Po zakończeniu wojny władze polskie były zainteresowane odnalezieniem i odzyskaniem obu tych statków. Okazało się, że gdańska jednostka została zatopiona w rejonie ujścia Motławy do Martwej Wisły, zaś gdyńska stoi nienaruszona w Emden (północno-zachodnie Niemcy). Losy obu statków o nazwie WEICHSELMŰNDE potoczyły się zgoła odmiennie. -
|
|
Polski parowiec pasażerski MARIA (ex niemiecki WEICHSELMŰNDE) na fotografii K. Komorowskiego. --
|
|
|
|
|
|
---------Gdański statek po podniesieniu z dna i wyremontowaniu trafił pod polską banderę, przemianowany na MARIĘ. Dzieje tej jednostki opisywali-Jerzy Miciński i Stefan Kolicki (1962) oraz Waldemar Danielewicz (2007). Ten ostatni na internetowych stronach Forum Dawny Gdańsk (forum.dawnygdansk.pl) ujął je następującymi słowami:
|
|
---------"Zbudowany jako prom do komunikacji w porcie a także do utrzymania połączeń z dzielnicami Gdańska położonymi nad Motławą i Martwą Wisłą. Nazwany WEICHSELMŰNDE. Armatorem statku było Danziger Städtische Fähren, Danzig. Pod koniec wojny statek został zatopiony przy dawnej stoczni Klawittera. W lipcu 1945 r. podniesiony z dna i przejęty przez Główny Urząd Morski w Gdańsku i skierowany do remontu do ówczesnej Stoczni Nr 4 w Gdańsku . W styczniu 1946 r. został przekazany Międzykomunalnym Zakładom Komunikacyjnym w Gdańsku, które w marcu 1946 r. założyły Żeglugę Gdańską Międzykomunalne Zakłady Komunikacyjne Gdańsk-Gdynia. Trakcja Wodna w Gdańsku."
---------"Nazwany MARIA utrzymywał komunikację w Gdańsku na trasie: Targ Rybi – Trojan – Sianki. Od 1947 r. na linii Targ Rybny – Trojan – Wisłoujście - Nowy Port Kapitanat. We wrześniu 1947 roku w stojący przy Kapitanacie Portu Gdańsk statek uderzył holownik BAWÓŁ zatapiając go. Na szczęście bez ofiar w ludziach. Wydobyty i odbudowany. W kwietniu 1949 r. w Przedsiębiorstwie Żegluga Przybrzeżna w Gdańsku jako statek wycieczkowy po porcie gdańskim. Po sezonie wycofany celem dokonania remontu kapitalnego kadłuba i maszyny parowej. W czasie remontu w Stoczni Północnej dokonano wymiany poszycia oraz kotła. Opracowano również dokumentację wymiany silnika parowego na motorowy, do czego jednak nie doszło z przyczyn technicznych. Od 1953 r. w Polskiej Żegludze Przybrzeżnej w Gdańsku w rejsach wycieczkowych po porcie i do Sopot. W czerwcu przekazany do Ekspozytury w Szczecinie gdzie eksploatowany był jako prom na trasie: Świnoujście – Warszewo. Przez rok 1956 w P.P. Żegluga na Odrze we Wrocławiu. Ekspozytura Rejonowa Szczecin. Od stycznia 1957 roku w P.P. Żegluga Szczecińska w Szczecinie w komunikacji portowej. Wycofany w 1967 roku i złomowany."
|
|
--------Według Janusza Grochulskiego, autora "Polskiego Rejestru Statków" (lata 1957-58), MARIA była statkiem pasażerskim o pojemności 23 BRT i 9 NRT, przy wymiarach 15,20 x 4,22 x 1,65 m i wysokości bocznej 1,80 m, osiągającym prędkość zaledwie 6 węzłów. Napęd jej stanowiła dwucylindrowa maszyna parowa podwójnej ekspansji, produkcji zakładów Klawitter, o mocy 60 KM, pracująca na jedną śrubę. Maszynę obsługiwał kocioł firmy VEB Dampfkesselbau z Drezna, zbudowany w 1954 roku, opalany węglem. Z książki Jerzego Micińskiego i Stefana Kolickiego (1962) wynika, iż statek zabierał 35 pasażerów, zaś jego załoga liczyła 5 ludzi.
--------O powojennych losach WEICHSELMŰNDE z Gdyni pisał Jan K. Sawicki (1988): "(...) bezskuteczne były starania polskich przedstawicielstw morskich o odzyskanie pogłębiarki WEICHSELMŰNDE. Kiedy Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Warszawie uznało, że kontynuowanie dalszych starań u brytyjskich władz okupacyjnych w Niemczech wyczerpało dopuszczalne granice kompetencyjności, wtedy zdecydowało się podjąć interwencję w Foreign Office. Dr. T. Żebrowski, dyrektor Departamentu III MSZ w informacji przekazanej do Ambasady RP w Londynie wyraźnie podkreślał, że rewindykacja pogłębiarki WEICHSELMŰNDE nie łączy się z rewindykacją statków pogdańskich, została ona bowiem zbudowana na zamówienie i rachunek portu Gdynia, tym samym więc stanowi bezsporną własność polską. Udokumentowaniem tych starań były zebrane przez Samodzielny Referat Rewindykacyjny zeznania świadków stwierdzające, że draga WEICHSELMŰNDE stanowiła własność Marienhafenbauamt-Gotenhafen i pracowała wyłącznie w porcie gdyńskim, będąc jego oczywistą własnością. Anglicy, nie zważając na starania władz polskich, zamierzali pogłębiarkę tę sprzedać Holendrom. Znajdowała się ona jeszcze wówczas w porcie Emden, co dawało nadzieję na pomyślne rozstrzygnięcie sporu. Niestety, tu także zabiegi władz polskich nie dały rezultatu i Anglicy przywłaszczyli sobie kolejną bezsporną własność polską." .
|
___________________________________ BIBLIOGRAFIA SELEKTYWNA
Danielewicz, W. 2007. Maria. - forum.dawnygdansk.pl. Grochulski, J. 1957. Polski Rejestr Statków. Rejestr 1957-58. - Centrala Polskiego Rejestru Statków, Gdańsk. Miciński, J. 1967. Pożegnanie z dymiącym kominem. - MORZE, maj 1967, str. 15-17. Miciński, J. & Kolicki, S. 1962. Pod polską banderą. - Wydawnictwo Morskie, Gdynia. Sawicki, J.K. 1988. - Odrodzenie żeglugi morskiej w Polsce. - Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
|
|
Opublikowano: 30 września 2015
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|