| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
>> ||| - MARYNARKA HANDLOWA - OKRĘTY - STATKI - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - ||| <<
|
|
Z Marynarskiego Archiwum Andrzeja Patro
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ŁOŚ
Holownik portowy o napędzie parowym - ex EMPIRE WILLOW
Fotografie z Archiwum Andrzeja Patro Opracowanie: Piotr Mierzejewski
|
|
|
| |
|
|
|
|
Holownik ŁOŚ. Fotografia: Mieczysław Andrut (Archiwum Andrzeja Patro).
Zdjęcie pochodzi z maszynopisu opracowania Mieczysława Andruta z roku 1980 pod tytułem "Pod flagą Zarządu Portu Szczecin. Monografia portowego taboru
pływającego Zarządu Portu Szczecin w latach 1950-1980". Jeden z pięciu przygotowanych egzemplarzy tej pracy jest w zbiorach Archiwum Andrzeja Patro.
|
| |
--------Natychmiast po zakończeniu działań wojennych, już w maju 1945 roku, Główny Urząd Morski wszczął starania o pozyskanie holowników, gdyż we
wszystkich portach polskiego wybrzeża dotkliwie dawał się odczuć wręcz katastrofalny brak taboru portowego. Niemcy ustępując przed Armią Czerwoną
całkowicie ogołocili porty nawet z najmniejszych jednostek pływających, które miały szanse żeglować po pełnym morzu. Wydział Holowniczo-Ratowniczy
Żeglugi Polskiej pod zarządem GAL (Gdynia - Ameryka -Linie Żeglugowe S.A.), działający od czerwca 1946 r. na terenie Gdańska i Gdyni, zorganizował swój
oddział w Szczecinie dopiero pod koniec 1946 roku. Z informacji przechowywanych ongiś w nieistniejącym już Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w
Szczecinie wynika, że kierownikiem tego oddziału mianowano inż. Zygmunta Czarneckiego, zaś na jego zastępcą wyznaczono Józefa Kołotkę. Tabor
pływający szczecińskiego wydziału 31 grudnia 1947 roku składał się zaledwie z czterech holowników (BIZON, IBIS, ŁOŚ i JAŚ), dwóch motorówek (IRKA i
SYRENA), dwóch pontonów nurkowych, pontonu roboczego i 100-tonowej barki (vide J.K. Sawicki, str. 108).
|
| |
|
|
Holownik ŁOŚ w Szczecinie. Fotografia: Mieczysław Andrut (Archiwum Andrzeja Patro).
|
| |
-------Spośród wymienionych czterech holowników szczecińskiego Wydziału Holowniczo-Ratowniczego najważniejsze były ŁOŚ i BIZON (później TARPAN),
gdyż JAŚ z maszyną parową o mocy zaledwie 100 KM znalazł się w dzierżawie PŻP "Gryf", zaś IBIS (późniejLIS), mimo iż dysponował silniejszą maszyną
(275 lub 285 KM w zależności od źródła) i tak był znacznie słabszy od tych dwóch jednostek.
-------Holowniki ŁOŚ i BIZON zakupiono w Wielkiej Brytanii w trzeciej dekadzie września roku 1947. Były to jednostki przeznaczone od początku do
cywilnej służby, a zbudowane w roku 1941 pod nazwami EMPIRE WILLOW i EMPIRE MAPLE na zamówienie Ministry of Supply i przekazane do
eksploatacji przez Ministry of War Transport. Służbę podczas wojny pełniły na wschodnim wybrzeżu Anglii, mając jako port macierzysty Goole, leżący u
ujścia rzeki Ouse do zatoki Humber.
-------EMPIRE WILLOW, czyli późniejszy ŁOŚ, powstał w stoczni Richard Dunston Ltd. w Thorne pod numerem budowy T.359. Zwodowano go 29 maja
1941 r., zaś ukończono w październiku tego samego roku. Według Lloyd's Register 1942 była to jednostka o pojemności 129 BRT i 0 NRT, o wymiarach
28,17 x 6,22 x 2,53 m, napędzana trzycylindrową maszyną parową potrójnego rozprężania. Z opracowania J. Micińskiego i S. Kolickiego ("Pod polską
banderą", 1962) wynika, iż ŁOŚ charakteryzował się pojemnością 126 BRT i 1 NRT przy wymiarach 29,7 x 6,3 x ok. 2,7 m. Napędzany maszyną o mocy 500
KM osiągał prędkość 8-9 węzłów, zaś załoga liczyła 6 ludzi. Z kolei Mieczysław Andrut (1980) podaje takie dane: pojemność 126,09 BRT, prędkość 9
węzłów, wymiary 28,19 x 6,25 x 2, 8 m i przy okazji wspomina, że "(...) holownik ŁOŚ był rekordzistą w postojach technicznych. Pomimo znośnego
sprawowania się w czasie eksploatacji, z chwila odstawienia do planowego remontu ujawniały się zawsze jakieś ukryte niedomagania i niespodzianki, które
nie pozwalały na terminowe oddanie do eksploatacji. Rekordowy czasokres remontu osiągnał w latach sześćdziesiątych, kiedy jego postój w stoczni wyniósł
około 2 i pół roku."
-------ŁOŚ będący początkowo w Zarządzie Wydziału Holowniczo-Ratowniczego przekazany został później Zarządowi Portu Szczecin. M. Andrut twierdzi, że
"został wycofany z eksploatacji i pocięty na złom w 1969 roku."
|
| |
|
|
Holownik ŁOŚ na fotografii nieznanego autora. Zbiory Waldemara Danielewicza w Archiwum Andrzeja Patro.
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
Opublikowano 25 stycznia 2014 r.
|
|
__________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
