|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||| - MARYNARKA HANDLOWA - MORZE - STATKI - OKRĘTY - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HMS ARGUS - Pierwszy system wychwytujący samoloty na pierwszym lotniskowcu - Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Słynne zdjęcie lotnicze HMS ARGUS, wykonane jesienią 1918 r., zaprezentowane po raz pierwszy wiosną 1919 r. w salach Grafton Galleries w Londynie, na wystawie poświęconej brytyjskiemu lotnictwu. Okręt pokryty jest deformującym malowaniem kamuflażowym, nazywanym wówczas "dazzle camouflage", "dazzle painting" lub "razzle dazzle". Źródło: "The Illustrated", 1919.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
--------HMS ARGUS, zbudowany na kadłubie nieukończonego włoskiego transatlantyka CONTE ROSSO (wod. 1914), jest uważany za pierwszy w historii prawdziwy lotniskowiec, którego pokład startowy ciągnął się na całej długości okrętu (tzw. fully flat-deck carrier). Jednostka ta weszła do służby w Royal Navy jesienią 1918 roku i nie zdążyła wziąć udziału w I wojnie światowej. Ujawnienie jej możliwości w 1919 roku wzbudziło wielki entuzjazm brytyjskiej opinii publicznej. --------
|
--------Według oficjalnych informacji, pierwszy udany start i lądowanie na HMS ARGUS miało miejsce 1 października 1918 roku. Wyczynu tego dokonał rozpoznawczy dwupłatowiec typu Sopwith 1½ Strutter. Od tego momentu rozpoczęło się intensywne testowanie innych maszyn, m.in. Sopwith Camel, Sopwith Cuckoo i Sopwith Pup. W pierwszych miesiącach służby lotniskowca najwięcej lotów wykonały te ostatnie. Sopwith Pup nadawał się szczególnie do roli samolotu pokładowego, ze względu na bardzo niską prędkość startu i lądowania, wynoszącą ledwie 45 km/godz! Warto wspomnieć tu, że Sopwith Pup był samolotem, który dokonał pierwszego w historii udanego lądowania na pokładzie okrętu. Uczynił to kapitan Edwin Dunning 2 sierpnia 1917 r. podczas testów na krążowniku lotniczym HMS FURIOUS.
--------Od momentu powstania lotniskowców, ogromnym problemem z jakim musieli mierzyc sie konstruktorzy, było bezpieczne lądowanie samolotów na pokładzie. Poważna liczba prób kończyła się zsuwaniem maszyn do morza, co wielokrotnie oznaczało śmierć pilotów. Tak zresztą przy burcie HMS FURIOUS zginął kpt. Edwin Dunning, zaledwie kilka dni po swym wielkim sukcesie. Aby zapobiegać tego typu wydarzeniom, na pokładach lotniczych zaczęto eksperymentować z systemami wychwytującymi lądujące maszyny. Używano w tym celu różnych kombinacji lin i sieci, lecz ich efektywność przez wiele lat była niewystarczająca.
--------W pierwszym okresie prób na pokładach HMS ARGUS i HMS FURIOUS przed oczekiwanym lądowaniem samolotu rozkładano konstrukcję składającą się z kilkudziesięciu grubych lin, biegnących równolegle od rufy do dziobu, na wysokości kilkunastu centymetrów. Samolot lądując, wpadał kołami lub płozami między te liny jak w koleiny. Miały one za zadanie nie tylko wymusić prawidłowy kierunek hamowania maszyny i nie dopuścić, aby spadła do wody, ale także poprzez tarcie doprowadzać do wyhamowania. Dobre wyobrażenie o tym systemie wychwytującym dają trzy fotografie, które poniżej prezentuję.
|
|
|
Fragment entuzjastycznego artykułu o HMS ARGUS. "The Courier", 18.6.1919 r. -
|
|
Samolot Sopwith Camel ląduje na pokladzie lotniskowca HMS ARGUS. Widać na pokladzie liny systemu wychwytującego. Fotografia z jesieni 1918 r., zaprezentowana w Grafton Galleries (Londyn) wiosną 1919 r. Źródło: "The Illustrated", 1919. -
|
|
Rok 1918 (?): Samolot Sopwith 1½ Strutter ląduje na pokładzie HMS ARGUS. Z prawej strony liny systemu wychwytującego. -
|
|
System wychwytujący samoloty na pokładzie HMS FURIOUS w postaci kilkudziesięciu lin rozpiętych na podeście do lądowania oraz ustawionej w poprzek pokładu linowej "barykady". Fotografia z lat 1918-1919. -
|
---------Mimo dokładanych starań, liczba wypadków lotniczych w Royal Navy była na tyle poważna, że 18 lipca 1922 temat ten poruszono w Izbie Gmin. Jedno z zapytań tyczyło liczby maszyn traconych podczas ćwiczeń HMS ARGUS. Udzielający odpowiedzi Secretary of State for Air Frederick Guest (ongiś prywatny sekretarz Winstona Churchilla) wyraźnie bagatelizował sprawę. Wyjaśnił, że od 15 maja poważnym uszkodzeniom uległy tylko dwie maszyny, a wypadki są wszak naturalnym wynikiem ćwiczeń. Dodał, że wszystkie ubytki natychmiast uzupełnia się nowymi samolotami.
--------W roku 1920 lotniskowiec otrzymał "bąble" przeciwtorpedowe, które znacznie zwiększyły jego stateczność, wyraźnie ułatwiając samolotom lądowanie. Nie na tyle jednak, aby lotnikom udawało się powracać na pokład okrętu, gdy ten był w ruchu. Sztuka ta zaczęła udawać dopiero od połowy roku 1922!
--------HMS ARGUS odegrał wielką rolę w dziejach sił lotniczych Royal Navy. Stał się w latach dwudziestych swoistym poligonem doświadczalnym dla konstruktorów, lotników i marynarzy. W kwietniu 1930 roku przeniesiono go do rezerwy. Gdy w 1936 r. nieoczekiwanie wrócił do służby, miał już najnowocześniejszy podówczas system przechwytywania samolotów, a mianowicie aerofiniszery z kilku lin stalowych, zamocowanych w poprzek pokładu startowego i przytwierdzonych do siłowników hydraulicznych. System ten po raz zastosowano w czerwcu 1931 r. na innym brytyjskim lotniskowcu, HMS COURAGEOUS.
|
|
Notka o eksperymentach z lądowaniem na HMS ARGUS. "Portsmouth Evening News" z 23 maja 1923 roku. -
|
|
Rok 1926: Podnoszenie z wody samolotu Fairey IIID, który ześlizgnął się z pokładu lotniskowca HMS FURIOUS. -
|
|
Pokład lotniskowca HMS ARGUS, widziany od strony dziobu, sfotografowany z samolotu DH-9A tuż po starcie. Fotografia: Alfred Alexander Leitch, 1919. -
|
|
HMS ARGUS pod koniec lat dwudziestych, przed przejściem do rezerwy. Na jego pokładzie samoloty Blackburn R.1 Blackburn. -
|
|
|
|
|
|
|
|
Opublikowano 16 października 2015 r. Piotr Mierzejewski
|
_________________________ Facta Nautica dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|