|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- MARYNARKA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
USS DECATUR (DD-5)
- Torpedo Boat Destroyer No. 5 - Pierwszy niszczyciel US Navy -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
Amerykański niszczyciel USS DECATUR stojący na kotwicy na Long Island Sound.
Kolorowana fotografia, ok. 1903 roku.
-
|
USS DECATUR był pierwszym niszczycielem amerykańskiej marynarki wojennej.
Dowodził nim m.in. Chester W. Nimitz, późniejszy admirał US Navy.
|
|
|
|
|
| |
| |
---------W marcu 1898 roku amerykański Departament Marynarki, opierając się na rekomendacjach prof. E.K. Rawsona,
dyrektora Naval War Records, opublikował listę nazwisk najwybitniejszych oficerów US Navy od początków jej istnienia.
Spis tych nazwisk miał być odtąd wykorzystywany przy nadawaniu nazw torpedowcom i niszczycielom. Poczesne miejsce
na tej liście zajęło nazwisko komodora Stephena Decatura.
|
---------Stephen Decatur, słynny dowódca okrętów wojennych, niezwykle
ceniony przez samego Horatio Nelsona, uważany w USA już za życia za
narodowego bohatera, zmarł 22 marca 1820 roku w wyniku rany
postrzałowej, odniesionej podczas pojedynku z innym oficerem US
Navy. W jego uroczystym pogrzebie w Waszyngtonie uczestniczył
James Monroe, ówczesny prezedent USA, zaś 10 000 ludzi szło w
kondukcie pogrzebowym.
-
|
|
|
|
USS DECATUR, sloop zbudowany w 1839 roku (wyporność 566 ton),
był pierwszym okrętem US Navy, noszącym nazwisko Stephena Decatura.
-
|
Stephen Decatur (1779-1820).
Komodor US Navy, bohater narodowy USA.
-
|
| |
|
--------Stocznie amerykańskie na przełomie XIX i XX w., zgodnie z programem rządowym z 4 maja 1898 roku, przystąpiły
do budowy 16 niszczycieli i 12 torpedowców. Największymi wśród nich jednostkami były niszczyciele typu 'BAINBRIDGE',
których wyporność miała wynieść około 400 ton, zaś planowany koszt budowy oscylował wokół kwoty 295 000 dolarów za
jeden okręt. Dwie jednostki tego typu powstały w Richmond (Virginia), w stoczni William R. Trigg Co. i właśnie jedna z
nich - Torpedo Boat Destroyer No. 5 - otrzymała nazwę DECATUR.
-
|
|
|
Stocznia William R. Trigg Co. w Richmond (Virginia): bliźniacze niszczyciele DALE (z lewej) i DECATUR w trakcie budowy.
-
|
---------Wodowanie i ceremonia nadania nazwy USS DECATUR miała miejsce po południu 26 września 1900 roku. Brały
niej udział tysiące ludzi. Matką chrzestną okrętu była krewna Stephena Decatura, panna Maria Teneyck Decatur Mayo z
Norfolk, określana przez niektóre źródła jako great-grandniece (tj. praprasiostrzenica) bohaterskiego komodora.
-
|
|
|
Niszczyciel USS DECATUR podczas próby szybkości. Na pokładzie widać liczne sylwetki marynarzy.
Fotografia z 1902 roku.
-
|
--------13 grudnia 1901 r. w rejonie Barren Island niszczyciel pomyślnie przeszedł próby szybkościowe. W ciągu dwóch
godzinnych testów miał płynąć z projektowaną prędkością 28 węzłów, a osiągnął średnią 28,137 węzłów. Komisja
podkreśliła w raporcie doskonałą pracę maszyn.
-
|
|
|
--------2 kwietnia 1902 r. okręt przeszedł do
bazy marynarki w Norfolk. Tam 19 maja wszedł
do służby, a jego pierwszym dowódcą stał się
por. Lloyd Horwitz Chandler, późniejszy
kontradmirał. Chandler wyznaczony został także
na dowódcę 1. Flotylli Torpedowców (1st
Torpedo Flotilla). Był to zarazem początek
formowania tej flotylli, która docelowa miała
stać się największą w dotychczasowej historii
US Navy i liczyć 25 jednostek.
----------W sierpniu 1902, gdy 1. Flotylla
składała się jeszcze tylko z USS DECATUR
oraz pięciu torpedowców (USS BARNEY, USS
BIDLEY, USS SHUBRICK, USS STOCKTON i
USS THORNTON), po raz pierwszy wzięla
udział w manewrach floty, mi.in. z udziałem
kilku pancerników.
--------17 października 1903 r. DECATUR został
staranowany przez bliźniaczy niszczyciel USS
BARRY podczas parady okrętów US Navy.
Katastrofa ta wydarzyła się na oczach
ówczesnego prezydenta U.S.A. Th. Roosevelta,
obserwującego paradę z pokładu jachtu USS
MAYFLOWER. DECATUR z rozdartą burtą i
zerwanym relingiem prosto z parady udał się na
naprawę do stoczni marynarki w Brooklynie.
Nikt nie odniósł obrażeń podczas zderzenia.
|
USS DECATUR: Jedna z dwóch wyrzutni torpedowych 457 mm.
-
|
| |
---------W grudniu 2003 roku nowo sformowana flotylla niszczycieli (USS DECATUR razem z czterema bliźniakami, tj.
USS BAINBRIDGE, USS BARRY, USS CHAUNCEY i USS DALE) wysłana została na Filipiny. Ich przejście z Fort Monroe
(Virginia) do bazy US Navy w Cavite na wyspie Luzon, przez Atlantyk i Kanał Sueski wzbudziło duże zainteresowanie nie
tylko specjalistów, ale i opinii publicznej. Był to bowiem najdłuższy w historii przemarsz niszczycieli (18 000 Mm!),
zaplanowany na pięć miesięcy. Flotyllę początkowo eskortował krążownik USS BALTIMORE, zastąpiony w Gibraltarze
przez krążownik pomocniczy USS BUFFALO. Piątka niszczycieli spisała się bez zarzutu i 14 kwietnia 1904 roku
osiągnęła port docelowy na Filipinach.
-
|
---------Baza w Cavite stała się na kilkanaście lat miejscem stacjonowania USS
DECATUR i tam też doszło do katastrofy, najpoważniejszej w dziejach okrętu. 9
września 1915 roku, gdy niszczyciel stał na kotwicowisku w rejonie Cavite, nastąpiła
na wewnętrznej eksplozja. Informacje na ten temat są skąpe, komunikaty nie
precyzowały w jakim pomieszczeniu nastąpił wybuch, ani co było jego przyczyną.
Wiadomo natomiast, że po eksplozji pożar rozszalał się w czterech przedziałach,
odcinając drogę ucieczki przebywającym tam marynarzom. W akcji ratowniczej
prowadzonej przez członków załogi najbardziej wyróżnił się Eugene P. Smith z
maszynowni, który kilkakrotnie wchodził do płonących, silnie zadymionych
pomieszczeń, wyszukiwał rannych i uwięzionych kolegów, wyprowadzal ich na
pokład, a następnie powracał po kolejnych. Bezpośredni komunikat wydany po
katastrofie mówił o śmierci jednego z marynarzy. Dziewięciu innych odnioslo
obrażenia, stan dwóch spośród nich określano jako beznadziejny. Za swoją
heroiczną postawę Eugen P. Smith odznaczony został 8 lutego 1916 roku Medalem
Honoru (Medal of Honor), najwyższym amerykańskim odznaczeniem wojskowym.
--------Warto wspomnieć też o innym mniej groźnym wypadku z udziałem
niszczyciela. 7 lipca 1908 roku okręt wpadł na mieliznę na wodach Zatoki Manilskiej
i nie dał rady zejść o własnych siłach. Ściągnięto go dopiero następnego dnia.
Winnym tego wypadku uznano dowódcę jednostki i ukarano m.in. pozbawieniem
dowodztwa. Tym ukaranym był nie kto inny jak ... słynny później Chester W. Nimitz,
który podczas II wojny światowej już jako admirał dowodził flotą Stanów
Zjednoczonych na Pacyfiku!
-
|
|
|
Chester W. Nimitz (1885-1966)
w początkach kariery (ok. 1906).
Pechowy dowódca USS DECATUR,
późniejszy admirał US Navy.
-
|
|
|
USS DECATUR sfotografowany gdzieś na wodach Dalekiego Wschodu - pierwsza dekada XX wieku.
-
|
| |
-------Służba USS DECATUR najprawdopodobniej dobiegłaby końca na
Filipinach, gdyby nie przystąpienie USA do I wojny światowej po stronie
Ententy. W zmienionej sytuacji geopolitycznej przydzielono go do U.S.
Patrol Squadrons i skierowano do Gibraltaru, gdzie dotarł 20
października 1917 roku. Jego głównym zadaniem stało się wówczas
eskortowanie konwojów, zarówno śródziemnomorskich jak i atlantyckich.
-------Po zakończeniu wojny wrócił do USA - 6 lutego 1919 r. wszedł do
Filadelfii, zaś po paru miesiącach postoju, 20 czerwca 1919 r. skreślono
go z listy floty.
-------Sprzedany na złom 6 lutego 1920 roku.
-
|
|
Charakterystyka USS DECATUR
Wyporność: 430 t standard, 420 long tons;
Prędkość projektowana; 28 węzłów; prędkość na próbach 28,137 węzłów;
Uzbrojenie: 2 działa 76 mm, 2 działa 57 mm (tzw. sześciofuntówki);
2 (2xI) wyrzutnie torpedowe 457 mm;
Wymiary: 76,19 x 7,18 x 1,98 m
Zasięg: 1700 Mm przy 16 węzłach;
Napęd: 2 pionowe maszyny parowe o potrójnej ekspansji (8000 KM); 2 śruby;
Zapas węgla: 180 ton;
Załoga: 75 ludzi, w tym 3 oficerów.
|
USS DECATUR w suchym doku w Gbraltarze
w roku 1917.
-
|
| |
|
|
|
|
|
Opublikowano 7 lipca 2015 r.
|
| |
|
|
________________________________
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
