OKRĘTY PODWODNE
|
|
|
|
|
|
|
STATKI i OKRĘTY
|
|
|
||| MARYNARKA WOJENNA | MORZE | STATKI | OKRĘTY | WRAKI | MARYNARKA HANDLOWA |||
|
|
Z Marynarskiego Archiwum Andrzeja Patro
|
|
-
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HUASCAR
|
|
- Okręt pancerny marynarki wojennej Peru i Chile - Okręt-muzeum -
Ilustracje: Andrzej Patro i in. Opracowanie: Piotr Mierzejewski
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
HUASCAR, owiany legendą okręt pancerny (tzw. 'ironclad'), traktowany jest w Chile jako pomnik narodowej chwały.
Foto: Andrzej Patro, grudzień 2004 roku.
|
| |
|
HUASCAR - klasyfikowany jako pancernik lub monitor pełnomorski - zasłynął tym, że stał się pierwszym w dziejach okrętem
zaatakowanym w boju samobieżną torpedą. Zachowany do dziś jako okręt-muzeum, szczyci się bardzo bogatą historią
operacyjną, i to zarówno z czasów, gdy walczył pod banderą Peru, jak i Chile.
|
|
|
|
|
|
| |
---------
|
|
|
Andrzej Patro (na fotografii), gdy na pokładzie MV SAGA MARLIN dotarł w grudniu 2004 roku do Chile, nie zmarnował okazji,
aby obejrzeć stojący w porcie Talcahuano słynny zabytkowy monitor HUASCAR. Fotografia: Janusz Szlachta.
|
| |
|
|
Monitor HUASCAR w Talcahuano na fotografii Andrzeja Patro, grudzień 2004 roku.
|
| |
|
|
Rycina zamieszczona w Illustrated London News (17.02.1866 r.) przedstawia HUASCAR pod banderą Peru.
Okręt zwodowany 7 października 1865 r. w brytyjskiej stoczni Laird Brothers w Birkenhead. Wszedł do służby pod banderą Peru 12 stycznia 1866 r.
|
| |
|
|
HUASCAR, okręt o napędzie parowo-żaglowym, klasyfikowano początkowo jako wieżowy pancernik obrony wybrzeża.
|
| |
|
|
|
|
|
|
--------HUASCAR w chwili powstania należał do najbardziej
nowoczesnych okrętów pancernych. Jego główne uzbrojenie
stanowiły dwie odprzodowe gwintowane armaty kalibru 254
mm, o długości lufy równej 15 kalibrów, zamontowane w
obrotowej i opancerzonej cylindrycznej wieży, ustawionej w
przedniej części śródokręcia. Działa te, konstrukcji firmy
Armstrong, wystrzeliwały pociski o ciężarze 184,5 kg. Pełny
obrót wieży, napędzanej siłą mięśni marynarzy wymagał około
15 minut.
--------Okręt miał ponadto na rufie uzbrojenie artyleryjskie
mniejszego kalibru. Składało się ono pierwotnie z dwóch dział
120 mm / L16 i jednego 76 mm / L16, wszystkie także
produkcji zakładów Armstrong, osadzone na drewnianych
lawetach. Później dodano także mitraliezę systemu Gatlinga.
-------HUASCAR osiągał maksymalną prędkość 12,3 węzłów,
którą mógł utrzymać przez godzinę. Wyposażony był w parową
maszynę pojedynczej ekspansji, mogącą chwilowo osiągać moc
1640 KM (zwykle ok. 1200 KM), obracającą jedną śrubę.
Zasięg jednostki wynosił 2700 Mm przy prędkości
ekonomicznej 9 węzłów.
-------Pierwotnie HUASCAR dysponował także napędem
pomocniczym, którym było ożaglowanie typu 'brygantyna',
usunięte w końcu lat siedemdziesiątych XIX wieku.
-------Żelazny kadłub okrętu był podzielony grodziami na pięć
przedziałów wodoszczelnych i zaopatrzony w opancerzenie
(pas burtowy - 114-64 mm, wieża 140 mm, pokład - 51 mm,
wieża dowodzenia 76mm).
-------Wyporność okrętu wynosiła 1199 t przy wymiarach 66,9
x 10,9 x 5,7 m. Załoga liczyła pierwotnie 170 ludzi.
-------8 października 1879 roku, trakcie bitwy pod Angamos,
HUASCAR po ciężkim boju opanowany został przez oddział
abordażowy chilijskich marynarzy. Po remoncie przeszedł pod
banderę Chile, zachowując swoją nazwę.
|
|
Budowa wieży artyleryjskiej monitora HUASCAR.
|
|
|
Maszyna parowa monitora HUASCAR osiągała w porywach moc 1640 KM.
|
| |
--------Okręt po tragicznej eksplozji kotła (14 ofiar śmiertelnych) nie powrócił już do służby. Od roku 1934 pełni rolę okrętu-muzem. Jego dziejom, zarówno
pod banderą Peru jak i Chile, dużo uwagi poświęcił Jan Gozdawa-Gołębiowski w książce "Od wojny krymskiej do bałkańskiej" (Wydawnictwo Morskie,
Gdańsk, 1985). Autor ten (str. 273, przypis) wspomniał m.in. okoliczności dokonania pierwszego w historii ataku samobieżną torpedą na okręt: "Pierwszy
torpedowy atak został przeprowadzony 29 maja 1877 r. W tym czasie, podczas zamieszek w Peru, załoga pancernej fregaty HUASCAR zbuntowała się i
rozpoczęła rabowanie handlowych statków państw neutralnych. Działalność ta została uznana za piractwo. Krążowniki angielskie SHAH i AMETHYST
otrzymały rozkaz dopadnięcia HUASCARA. U brzegów Chile, w pobliżu Ilo, doszło do bitwy. SHAH wystrzelił wówczas torpedę, która jednak rozminęła się z
celem i HUASCAR ocalał".
|
| |
|
|
Wygląd zdemolowanego monitora HUASCAR po biwie pod Angamos. Rysunek amerykańskiego oficera.
|
| |
|
|
|
Medal upamietniający zdobycie peruwiańskiego monitora HUASCAR przez marynarkę wojenną Chile.
|
| |
|
|
|
|
|
_________________________
|
Opublikowano 14 lutego 2014 r.
|
|
__________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
